برخى زنان، عادت دارند هرچه زر و زيور دارند، براى خودنمايى به خود مى آويزند تا از اين طريق، علاوه بر جبران كمبودهاى روانى خود، دل ديگران را نيز بسوزانند، در حالى كه اين كار فقط بايد جهت دلبرى شوهر انجام گيرد تا بدين وسيله بنيان خانواده مستحكم تر شود. برخى زنان، با خودنمايى و ناز و كرشمه پيش زنان ديگر، رشك آنان را بر مى انگيزند و موجبات آزار و دشمنى آنان را براى خود ايجاد مى كنند. اين كار آنان، مخصوصاً اگر بدانند كه كسى را كه به او خودنمايى مى كنند، حالات حسادت دارد، عين حماقت خواهد بود. گويى نشنيده اند كه:

به رشكاوران ، هيچ منماى زربپرهيز از سيرت بى هنر. ^۱
امام صادق عليه السلام يكى از صفات انسان دورانديش را اين دانسته اند كه سرّ خويش را نزد خويشان و بستگان حسود، آشكار نمى كند. ^۲
مخوان حديث شب وصل خويش را ـ هندى ـكه بيمناك ز چشم بد حسودانم. ^۳
نمونه اين كار، حضرت يوسف عليه السلام است كه اگر خوابش را براى برادران خود تعريف نمى كرد، گرفتار حسد آنها نمى شد. ^۴ بنا بر اين، اگر مى خواهى در زندگى آزاد باشى و اختيار كارها در دستت باشد، از « كتمان » بهره بجو.

دانه باشى، مرغكانت بر چِنَندغنچه باشى، كودكانت بر كَنَند
دانه پنهان كن، به كلّى دام شوغنچه پنهان كن، گياه بام شو. ^۵
امام على عليه السلام مى فرمايد:

كانت الحكماء فيما مضى من الدهر تقول : ينبغى أن يكون الاختلاف إلى الأبواب أوجه : أوّلها بيت اللّه عز و جل لِقضاء نسكه والقيام بحقّه وأداء فرضه... . والتاسع أبواب الأعداء التى تسكن بالمداراة غوائلهم ويدفع بالحيل والرفق واللطف والزيارة عداوتهم و... . ^۱ حكيمان پيشين چنين مى گفتند: شايسته است كه آمد و شد به خانه ها براى ده منظور باشد: نخستين آن، خانه خداى براى انجام دادن عبادت خدا و برپا داشتن حقّش و اداى فريضه حجّش... و نهمين آن، خانه هاى دشمنانى كه مدارا با آنها، [آتش] شرارتشان را خاموش مى كند و با چاره جويى و لطف و مدارا و ديدارشان، دشمنى شان از بين مى رود. همچنين امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
كان فيما أوصى به لقمان ابنه ناتان أن قال له : يا بنىّ! ليكن ممّا تتسلّح به على عدوّك فتصرعه المماسحة وإعلان الرضا عنه ولا تزاوله بالمجانبة فيبدو له ما فى نفسك فيتأهّب لك . ^۲ از سفارش هاى لقمان به پسرش، ناتان، اين بود كه: پسركم! از جمله سلاح هايى كه مى توانى دشمنت را با آن از پاى درآورى، مدارا [با او] و ابراز خشنودى از اوست، و از وى دورى مكن كه نهانِ خودت را برايش آشكار كرده اى و او را آماده رويارويى ساخته اى.

۲. كتمان

انسان براى انجام دادن امور زندگى بايد تا آن جا كه مى تواند، محسّنات و كمالات خود را پنهان نگه دارد تا مبادا مورد حسدِ حسدورزان قرار گيرد. ^۳ تا نسازندت كباب از چشم بد اهل حسدهمچو عنقا ـ صائب ـ از چشم خلايق دور باش. ^۴
پيش ارباب حسد ، مُهر به لب زن ، صائب!گوش اين بدگهران ، لايق گفتار تو نيست. ^۵
رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
عَلَيكُم بِالنجاحِ الحَوائج بِكِتمانِها ، فإنّ كلّ ذى نعمة محسودة . ^۶ براى برآورده شدن حوائج خود، از كتمان ، مدد بجوييد؛ زيرا هر صاحب نعمتى، مورد حسادت است.
تا توانى، پيش كس مگشاى رازبر كسى اين در مكن زنهار باز
چون كه اسرارت نهان در دل شودآن مرادت زودتر حاصل شود. ^۷
حسود تا نعمتى را در تو نديده است، در او حسادت برانگيخته نمى شود. در نتيجه براى نابودى تو و نعمتت، نقشه نمى كشد. بنا بر اين مى توانى آسوده خاطر از نعمتى كه دارى، لذّت ببرى، بدون اين كه كسى داشتن آن نعمت را بر كام تو تلخ كند.

سه چيزِ خويشتن از چشم خلق پنهان كندلاورى و دوم دانش و سوم زر و مال
كه اين سه، فتنه خلق است و خلق، فتنه اونمى كشند ز هم دست تا به روز زوال. ^۸
يكى از مصاديق كتمان، اين است كه از نعمت هايى كه دارى، سخن مگويى. چه لزومى دارد كه از امتيازات و كمالات خود ، پيش اين و آن سخن برانى؟ نتيجه اين كار، اين است كه افرادى را نسبت به خود دشمن مى كنى و حسادتشان را برمى انگيزى. بنا بر اين، از سخن گفتن درباره خود و دارايى هايت بپرهيز. ملك الشعراى بهار مى گويد:

خامُشى جستم كه حاسد مرده پندارد مراوز سر رشك و حسد كمتر بيازارد مرا . ^۹