141
شعله هاي سرد

افراد آن جامعه انجام مى دهند. اگر فرد از كار و مسئوليت، شانه خالى كند و تنبلى را پيشه خويش سازد، از بسيارى از جايگاه هاى اجتماعى و مزايا محروم مى شود. در نتيجه احساس عدم شايستگى و بى لياقتى در او ايجاد خواهد شد و وى براى جبران اين حالت، به احتمال زياد دچار كينه و دشمنى به ديگران شده، به صاحبان نعمت و امتياز، حسادت خواهد ورزيد. امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
اِقْرَؤُوا مَنْ لَقيتُمْ مِنْ أَصْحابِنا السَّلامَ وَ قُولُوا لَهُمْ : أنَّ فُلانَ بْنَ فُلانٍ يَقْرَئُكم السَّلامَ ، وَ قُولُوا لَهُمْ : عَلَيْكُمْ بِتَقْوَى اللّهِ عز و جل وَ ما يَنالُ بِهِ ما عِنْدَ اللّهِ إِنّى وَ اللّهِ ما آمُرُكُمْ إِلاّ بِما فَأْمُرُ بِهِ أَنْفُسَنا ، فَعَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الاِجْتِهادِ وَ إِذا صَلَّيْتُمُ الصُّبْحَ وَ انْصَرَفْتُمْ فَبَكِّرُوا فى طَلَبِ الرِّزْقِ وَ اطْلُبُوا الْحَلالَ ، فَإِنَ اللّه عز و جلسَيَرْزُقُكُمْ وَ يُعينُكُمْ عَلَيْهِ . ۱ به هر يك از يارانتان كه رسيديد ، سلام كنيد و بگوييد كه : فلانى پسر فلانى به شما سلام مى رساند ، و بگوييد: پرهيزگارى را از دست ندهيد و براى آخرت خود، توشه اى تهيّه كنيد . به خدا سوگند، من جز چيزى را كه خودمان عمل مى كنيم، به شما دستور نمى دهم. جدّيت و كوشش كنيد ، پس از نماز صبح، زود به دنبال كار برويد و روزىِ حلال به دست آوريد ، و كار كنيد؛ خدا شما را روزى مى دهد و يارى مى نمايد.

۳. انسان دوستى

همه مردم، بندگان خدا هستند . پدر و مادر همه، يكى است و در واقع، همه عضو يك خانواده اند. خدا همه را آفريده و دوستشان دارد و همگان را روزى مى دهد. به همين جهت، از همه مردم خواسته كه براى يكديگر دلسوز، مهربان، خيرخواه و سودمند باشند، به هم احسان كنند، حاجت هاى يكديگر را برطرف سازند، به هنگام مشكلات و گرفتارى ها، به فرياد هم برسند و خدمت گزار يكديگر باشند و منفعت همگان را بخواهند. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد:

1.همان ، ج ۵ ، باب « الحثّ على الطلب »، ص ۷۸.


شعله هاي سرد
140

امام على عليه السلام مى فرمايد :
قَدْرُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ هِمَّتِهِ . ۱
ارزش هر كس ، به مقدار همّت اوست.
كسى كه استقلال و اعتماد به نفْس داشته باشد، براى حلّ مشكلات، در انتظار ديگران نمى نشيند؛ بلكه با همّت عالى و اراده آهنين، وارد ميدان عمل مى شود و تا به هدف نرسد، دست از كوشش و فعاليت بر نمى دارد. امام سجّاد عليه السلام مى فرمايد:
رَأيْتُ الْخَيْرَ كُلَّهُ قَد اِجْتَمَعَ فى قَطْعِ الطَّمَعِ عَمّا فى اَيْدِى النّاسِ . ۲ تمام خوبى ها در اين [خصلت] جمع است كه انسان به ديگران چشم طمع نداشته باشد. امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
وَالْيَأْسُ مِمّا فى أَيْدِى النّاسِ ، عِزُّ لِلْمُؤْمِنِ . ۳
عزّت (بزرگى) مؤمن ، در اين است كه از آنچه در دست مردم است، نااميد باشد.
امّا مردمانِ بى استقلال و ضعيف النفْس كه به خويشتن اعتماد ندارند و خويش را كوچك و ناتوان مى شمارند، خود را در برابر مشكلات زندگى مى بازند و جرئت كوشش و مبارزه را از دست مى دهند. چنين افرادى از كارهاى دشوار و قبول مسئوليت ها فرار مى كنند و با منفى بافى و يأس، زمينه بروز و يا شكلگيرى حسادت را فراهم مى كنند.

۲. كار و مسئوليت پذيرى

دانش و كار، تمدّن كنونى را به وجود آورده و بشر را به اين عظمت رسانيده است . پيشرفت هر فرد و در پىِ آن، پيشرفت هر جامعه، به مقدار كار و كوششى است كه

1.تهذيب الأحكام ، ج ۴ ، ص ۱۵۴ ، ح ۸ .

2.الكافي ، ج ۱ ، ص ۴۵۰ ، ح ۳۴ .

3.نهج البلاغة ، حكمت ۴۴ .

  • نام منبع :
    شعله هاي سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5814
صفحه از 168
پرینت  ارسال به