137
شعله هاي سرد

آيا از عمل آن زن تعجّب كردى؟ خدا به واسطه رعايت عدالت و مساوات، آن زن را به بهشت مى برد. ۱ اگر پدر و مادر، عادل و باانصاف نباشند و براى بعضى از فرزندانشان امتياز قائل شوند و برخى را بر برخى ترجيح دهند، در بين فرزندان، حسد و دشمنى به وجود مى آيد. همچنين كودكانى كه مورد تبعيض قرار مى گيرند، احساس محروميت و مظلوميت مى نمايند و عقده حقارت آنان رشد پيدا مى كند و زمينه براى پيدايش و بروز حسادت فراهم مى شود.
البتّه پدر و مادر نمى توانند با همه فرزندان كاملاً يكسان رفتار كنند. نيازهاى كودكان در سنين مختلف و در همه زمان ها و به نسبت جنس آنها يكسان نيست و عدل و مساوات هم، چنين اقتضايى ندارد. مگر مى توان فرزند بزرگ را در آغوش گرفت و مانند بچه شيرخوار نوازش كرد؟ يا پول توجيبى بچه سه ساله را به مقدار پول توجيبى پسر هجده ساله داد؟ مگر دختر مى تواند درست همانند يك پسر، آزادى معاشرت داشته باشد؟ عدل و مساوات، چنين اقتضايى ندارد و ما نيز چنين پيشنهادى نداريم؛ امّا سخن ما اين جاست كه پدر و مادر بايد با عقل و تدبير كامل، رفتار عادلانه اى را انتخاب كنند كه فرزندانشان احساس تبعيض ننمايند. مثلاً پدر و مادر، هيچ گاه نبايد در حضور فرزندان خويش، از يكى از آنها تعريف و تمجيد كنند و كارهايش را به رخ آنان بكشند.
فرزندان خود را با يكديگر مقايسه نكنيد و خوبىِ بعضى را به رخ بقيّه نكشيد. همچنين هيچ گاه كودكان خود را با ديگران مقايسه نكنيد و آنها را به رخ فرزندان خود نكشيد . به علاوه ، علّت بعضى تبعيضات ظاهرى را كه به خاطر كوچك تر و بزرگ تر بودن و يا جنسيت ، بين فرزندان قائل مى شويد ، و همان سؤالاتى را كه پيش تر ۲ ذكر

1.سنن ابن ماجة، ج ۲، ص ۱۲۱۰ : « عن صعصعة ، قال : دخلتُ على عائشة امرأة معها ابنتان لها ، فأعطتها ثلاث تمرات ، فاُعطت كلّ واحدة منهما تمرة ثمّ صدعت الباقية بينهما . قالت : فأتى النبىّ صلى الله عليه و آله فحدّثته ، فقال : ما عجبك! لقد دخلت به الجنّة » .

2.ر. ك : ص۱۲۵ (فصل پنجم / پرسش نامه خود درمانى حسادت) .


شعله هاي سرد
136

۲. عدل و مساوات

يك خانواده چند نفرى، به منزله يك كشور كوچك است كه پدر و مادر، سرپرستى آن را به عهده دارند. چنان كه حُسن اداره يك كشور، بدون رعايت عدل و مساوات امكان پذير نيست، در اداره خانواده نيز رعايت عدل و انصاف ضرورت دارد. صفا و صميميت، محبّت و الفت، اعتماد و خوش بينى، و رفاه و آرامش، تنها در محيط عدل گستر و مساوات آميز به وجود مى آيند . در چنين محيطى است كه كودكان درست پرورش مى يابند و نيروهاى درونى خويش را به فعليت مى رسانند و از پدر و مادر، عملاً درس عدل و مساوات فرا مى گيرند.
پدر و مادر عادل و باانصاف، با همه فرزندان، يكسان رفتار مى كنند و هيچ كدام را بر ديگرى ترجيح نمى دهند. دختر و پسر، زشت و زيبا، بزرگ و كوچك، خوش استعداد و كم استعداد و سالم و معيوب، همه را فرزند خويش مى دانند و بينشان تفاوتى قائل نمى شوند. نيز در نوازش و اظهار محبّت، در بزرگداشت و احترام، در خوراك و پوشاك، در حمايت و يارى، در بخشش و دادن پول توجيبى، در تقسيم كارهاى منزل و در كلّيه امور، همه فرزندان را با يك نگاه مى بينند و با همه يكسان رفتار مى كنند. پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
عدالت را در بين فرزندانتان حتّى در پنهان ، رعايت كنيد. چنان كه شما دوست داريد فرزندانتان در احسان و لطف، با عدالت با شما رفتار كنند، آنان نيز از شما همين انتظار را دارند. ۱ زنى با دو فرزند كوچكش بر عايشه، همسر رسول خدا، وارد شد. عايشه سه دانه خرما به زن داد. مادر بچه ها به هر يك از آن دو، يك دانه خرما داد و خرماى ديگر را نيز نصف كرد و به هر يك از بچه ها نيمى از آن را داد. وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله به منزل آمدند، عايشه جريان را براى ايشان تعريف كرد. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:

1.مكارم الأخلاق، ص ۲۵۲ .

  • نام منبع :
    شعله هاي سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5789
صفحه از 168
پرینت  ارسال به