135
شعله هاي سرد

محبّت آميز سخنان پدر و مادر، احساس محبّت مى كند .
در مورد نيازمندى كودك به محبّت، يادآورى اين نكته لازم است كه بعضى از پدران و مادران، از اين احساس كودك استفاده كرده، آن را وسيله نفوذ خويش قرار مى دهند. مثلاً به او مى گويند: اين كار را بكن تا مامان تو را دوست داشته باشد ، و يا : اگر آن كار را بكنى، بابا تو را دوست ندارد.
البتّه شايد با اين كار، بتوان در كودك نفوذ كرد و كارهاى او را تا حدّى كنترل نمود؛ امّا به كار بستن اين روش، بى ضرر هم نيست؛ زيرا كودك بدين وسيله، فردى متملّق، منافق و فريبكار تربيت مى شود؛ چرا كه هدفش جلب دوستى و توجّه ديگران مى گردد، اگرچه با نفاق و فريبكارى باشد. از اين رو راجرز ۱ پيشنهاد نموده است كه كودكان را به صورت مطلق (غير مشروط) دوست داشته باشيم.
نكته بعدى در زمينه محبّت به كودك، اين است كه هرچند كودك به محبّت و نوازش احتياج دارد، امّا زياده روى در محبّت هم خوب نيست. محبّت همانند غذاست كه اگر به مقدار لازم و در جاى خود مصرف شود، مفيد است و اگر بيش از حدّ لازم و در مورد نامناسب مصرف شود، نه تنها سودى ندارد، بلكه زيان هاى خطرناكى نيز به همراه خواهد داشت. ۲ سرانجامِ لوس و نازپرورده بار آوردن كودك، اين است كه او با وسيع تر شدن تدريجى دايره خواسته هايش، انتظار دارد تمام درخواست هايش بدون چون و چرا انجام شود و در نتيجه روز به روز، استبداد و سلطه طلبى او زيادتر مى گردد. همچنين عواقبى را كه در بحث زمينه شناسى حسادت گفتيم، در پى دارد. ۳

1.پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد: « أَحِبُّوا الصِّبْيانَ وَ ارْحَمُوهُم... ؛ به كودكان محبت بورزيد و به آنها رحم كنيد » (بحار الأنوار ، ج ۱۰۱، ص ۹۲، باب « فضل الأولاد ») . امام على عليه السلام مى فرمايد: « وَ ارْحَمْ مِنْ أَهْلِكَ الصَّغيرَ وَ وَقِّرْ مِنْهُمُ الْكَبيرَ ؛ به افراد كوچكِ خانواده ات رحم كن و به افراد مسنّ خانواده ات احترام بگذار » (همان ، ج ۱۰۱ ، ص ۱۳۶ ، باب « رحم الصغير و توقير الكبير ») .

2.نظريه ها و نظام هاى روان شناسى ، ص ۳۱۷ .

3.تهذيب الأحكام ، ج ۹ ، ص ۱۱۸ ، ح ۲۴۵ .


شعله هاي سرد
134

۱. محبّت

انسان، تشنه محبّت است و محبّت، حياتبخش دل هاست. هر كسى كه خود را دوست دارد، دلش مى خواهد ديگران هم دوستدار او باشند، كه احساس محبوبيت، دل را شادمان مى گرداند. كسى كه باور دارد محبوب نيست، خود را در اين جهانِ پرآشوب، تنها و بى كس مى شمارد و بدين جهت، هميشه پژمرده و افسرده است .
كودك نيز يك انسان كوچك است و البتّه بيش از بزرگان به محبّت احتياج دارد. او همان قدر كه غذا مى خواهد، به محبّت و نوازش نيازمند است. كودك نمى فهمد در كاخ، زندگى مى كند و يا در كوخ؛ امّا به خوبى مى فهمد كه محبوب ديگران است يانه. كودكى كه از محبّتْ اِشباع شده باشد، روانى شاد و دلى بانشاط دارد. او احساس محروميت نمى كند تا عكس العمل بد نشان بدهد و همواره خوش بين، خوش قلب و بااعتماد خواهد بود؛ چون طعم شيرين محبّت را چشيده و حاضر است اين آب حيات را به ديگران نيز ببخشد. او با مردم چنان رفتار مى كند كه ديگران با او رفتار نموده اند.
بر عكس، كودكى كه در محيط سرد و بى عاطفه پرورش يافته و از پدر و مادر محبّت نديده است، انسانى راضى و طبيعى نيست . و كسى كه طعم محبّت را نچشيده، چگونه مى تواند آن را نثار ديگران سازد؟! از چنين انسان محرومى نمى توان توقّع بشردوستى داشت؛ همو كه به خاطر محروم بودن از محبّت پدر و مادر، در نزد خويش احساس حقارت و كمبود و محروميت مى كند و براى هر گونه انحراف از جمله حسادت ، آمادگى دارد. ۱ البتّه بايد توجّه داشت كه براى ارضاى خواسته هاى درونى كودك، تنها، محبّت قلبى، كافى نيست و كودك به محبّتى نيازمند است كه آثارش در رفتار پدر و مادر نمودار باشد. او از نوازش ها، بوسه ها، در آغوش گرفتن ها، تبسّم ها و حتّى از آهنگ

1.تهذيب الأحكام ، ج ۱ ، ص ۲۶۵ ، ح ۶۱ ، و ج ۲ ، ص ۲۱ ، ح ۱۰ ، و ص ۵۲ ، ح ۱۴ ، و ص ۵۴ ، ح ۲۲ ، و ص ۵۵ ، ح ۲۹ ، و ص ۵۶ ، ح ۳۲ ، و ص ۶۲ ، ح ۱۱ ، و ص ۱۳۰ ، ح ۲۶۹ و ...

  • نام منبع :
    شعله هاي سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5471
صفحه از 168
پرینت  ارسال به