129
شعله هاي سرد

ثَلاثٌ لازِماتٌ لأُِمَّتى : سُوءُ الظَّنِّ وَ الْحَسَدُ وَ الطِّيَرَةُ . فَإِذا ظَنَنْتَ ، فَلا تَحَقَّقْ وَ إِذا حَسَدْتَ فَاسْتَغْفِرِ اللّهَ ، وَ إِذا تَطَيَّرْتَ فَامْضِ. ۱ سه چيز است كه امّت من هميشه آنها را دارند : سوء ظن ، حسد و فال بد . [ راه خلاصى از آنها ، اين است : ] هنگامى كه سوء ظن داشتى ، تحقيق نكن و هنگامى كه حسادت ورزيدى ، استغفار كن و هنگامى كه فال بد زدى ، از آن بگذر (به آن ترتيب اثر نده) .

۲. ترس از خداوند

امام على عليه السلام مى فرمايد:
مَنِ اتَّقى قَلْبُهُ لَمْ يَدْخُلْهُ الْحَسَدُ . ۲
كسى كه قلبش تقواى الهى داشته باشد، حسد داخل آن قلب نمى شود.

۳. دعا و استمداد از خداوند

امام سجّاد عليه السلام در صحيفه سجّاديه مى فرمايد:
اَللّهُمَّ إِنّى أَعُوذُبِكَ مِنْ هَيَجانِ الْحِرْصِ ، وَ سورة الْغَضَبِ وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ. ۳
بار خدايا! به تو پناه مى برم از حرص و آز و تندى غضب و خشم و تسلّط حسد و رشك .
در اين دعا، امام سجّاد عليه السلام از غلبه حسد، به خداوند پناه مى برد. در پناهندگى، دو چيز نهفته است: درك ضعف خود ، و آگاهى از قدرت ديگرى. و اگر درك ضعف، بدون آگاهى از قدرت باشد، اضطرار و حيرت پيش مى آيد، نه پناهندگى.
در انسان به هنگام غلبه حسد، ضعف وجود دارد و اين ضعف، داراى ابعادى

1.كنز العمّال، ج ۱۶، ص ۲۷، ح ۴۳۷۸۸.

2.اختيار معرفة الرجال ، ص ۵۱۲ ، الرقم ۹۹۰ .

3.صحيفه سجّاديه، دعاى هشتم (دعا براى پناهجويى از ناخوشايندها و بداخلاقى و بدكردارى) .


شعله هاي سرد
128

قرآن كريم به صورت كلّى براى رفع كينه ها در روابط بين افراد، پيشنهاد مى كند :
«وَ لاَ تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَدَ وَةٌ كَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِيمٌ. ۱ هرگز نيكى و بدى يكسان نيستند . بدى را با نيكى دفع كن؛ ناگاه [خواهى ديد ]همان كس كه ميان تو و او دشمنى است، گويى دوستى گرم (صميمى) است» .
امام على عليه السلام مى فرمايد :
حَياؤُهُ يَعْلُو شَهْوَتَهُ وَ وُدُّهُ يَعْلُو حَسَدَهُ . ۲
حياى مؤمن، بر شهوتش غلبه دارد و دوستى او بر حسدش غالب است. رسول اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
أَفَلا أنَبِّئُكُمْ بِشَىْ ءٍ إِذا فَعَلْتُمُوهُ ، تَحابَبْتُمْ : أفْشُوا السَّلامَ بَيْنَكُمْ . ۳
آيا مى خواهيد شما را به چيزى آگاه كنم كه اگر آن را انجام دهيد، همديگر را دوست خواهيد داشت؟ سلام را بين خود، آشكار كنيد.

روش هاى معنوى

شايد قوى ترين ابزار براى مبارزه با حسد، معنويت باشد و يا حدّ اقل بدون معنويت و ايمان به خداوند متعال، روش هاى ديگر به تنهايى كارساز نباشند؛ زيرا ايمان قوى و معنويت همراه با آن ، به انسان ، اميد و دل گرمى مى بخشد، مقاومت در برابر سختى ها را افزايش مى دهد و انگيزه ترك و درصد درمان حسد را در فرد حسود بالا مى برد.
روش هاى معنوى ، تحت عناوين زير توضيح داده شده اند :

۱. استغفار

رسول اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد :

1.فصّلت، آيه ۳۴.

2.الكافى ، ج ۲ ، ص ۲۳۰ ، ح ۱ .

3.مسند ابن حنبل ، ج ۱ ص ۱۶۴ ـ ۱۶۵ و ۱۶۷ .

  • نام منبع :
    شعله هاي سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5485
صفحه از 168
پرینت  ارسال به