۵. مطالعه كتاب هاى روان شناسى، اخلاقى و عملى

تأثير اين گونه كتاب ها، بيشتر از آن است كه به وصف بيايد و بايد با خواندن و عمل كردن به دستورالعمل هاى آنها، ميزان تأثير شگفتشان آشكار گردد. ^۱

۶. مطالعه زندگى نامه بزرگان

خواندن زندگى نامه هاى بزرگان و انديشيدن در راز توفيق آنان، تأثيرى شگرف در روان و اخلاق آدمى دارد.

۷. تلقين مثبت

تلقين مثبت ، يكى از شيوه هاى تقويت عزّت نفس است . بخشى از تلقين ، به صورت غير ارادى در همه انسان ها وجود دارد و معمولاً بر اساس شناخت ها و روان بُنه هايى كه در ذهن تشكيل شده است ، اِعمال مى شود ؛ امّا گاهى نيز ما مى توانيم با هشيارى كامل ، يك برنامه تلقين مثبت را براى خويش طراحى كنيم و از طريق آن ، خود را در فضاى تقويت حرمت نفس قرار دهيم كه اگر شرايط پيرامونى هم مهيّا باشد ، مى توان به ثمر بخشى اين برنامه اميدوار بود . بسيارى از اذكار و اوراد توصيه شده در دين ، نقشى تلقينى دارند . البتّه رعايت شرايط تأثيرگذارى نيز از اهمّيت بالايى برخوردار است .

۸. همنشينى با افراد مثبت نگر

تأثيرپذيرى از همنشينان، مسئله اى مسلّم در علم اخلاق و روان شناسى است. در اين باره در كتاب هاى معرّفى شده در دو پاورقى اخير ، مطالبى گسترده از ديدگاه روان شناسى آمده است .

تفكيك آنها از يكديگر، به اصلاح و درمان، كمكى شايان مى كند. در اين كاوش، خوب است از روان شناسان و استادان اخلاق خبره نيز يارى جست.

۲. زدودن عوامل حقارت زا

در اين برنامه اصلاحى، پس از شناسايى عوامل آفت زا، بايد به زدودن آنها برخاست. بايد آگاه بود كه تحمّل آنچه موجب تزلزل روانى و حقارت نفْس مى گردد، نارواست؛ چرا كه انسان عاقل، هرگز دشمن خطرناك را در خانه خويش نمى پذيرد. دورى از تحقيركنندگان، ترك انحرافات جنسى، معاشرت نكردن با افراد منفى باف و فرومايه، ترك مطالعه آثار يأس آور و تغيير دادن نام و نام خانوادگى زشت، از جمله كارهايى هستند كه به راحتى و بى درنگ مى توان انجام داد. و درباره نام و نام خانوادگى زشت، جاى تعجّب است كه چرا برخى يك عمر، از نام و لقب خود رنج مى برند؛ ولى آن را عوض نمى كنند!

۳. يافتن پناهگاه

روح انسان به گونه اى آفريده شده كه براى سعادتمندى خويش بايد پناهگاهى نيرومند داشته باشد تا در هنگام هجوم آلام روحى و پريشانى هاى روانى و اجتماعى، به آن پناهنده شود. اين پناهگاه، همانا « خداوند » است. ايمان مذهبى و توكّل به خداوند، دژ تسخيرناپذيرى است كه آدمى را در برابر ناملايمات، مصونيت مى بخشد. ^۱

۴. ورزش كردن

ورزش ، در تقويت روحيه و ايجاد عزّت نفس و بالا بردن احساس توانمندى و زدودن احساس حقارت، نقش به سزايى دارد. البتّه نوع و مقدار ورزش، به سليقه و توان افراد بستگى دارد.