315
شناخت نامه حدیث - جلد اول

ه ـ نقل كردن آنچه خِردها، تابِ آن را ندارند۱

۳۴۳.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: از احاديثِ من براى امّتم نقل نكنيد مگر آنچه را عقل‏هايشان۲، تحمّلِ پذيرش آن را داشته باشد.

۳۴۴.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: براى مردم، آنچه را نمى‏دانند [و نمى‏پذيرند]، بازگو نكنيد. آيا دوست داريد كه خدا و پيامبرش تكذيب شوند ؟!

۳۴۵.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: هر گاه با مردم در باره پروردگارشان سخن گفتيد، چيزى نگوييد كه آنان را به وحشت اندازد و پذيرفتنش برايشان سنگين باشد.

۳۴۶.تاريخ دمشقـ به نقل از ابن عبّاس ـ: به پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله گفتند: همه آنچه را از شما مى‏شنويم، نقل كنيم ؟ فرمود: «آرى، مگر حديثى براى كسانى كه عقل‏هايشان آن را در نمى‏يابد كه براى برخى از آنها فتنه مى‏شود».

۳۴۷.امام على عليه‏السلام: براى مردم، آنچه را مى‏پذيرند، بازگو كنيد. آيا دوست داريد كه خدا و پيامبرش، تكذيب شوند ؟!

۳۴۸.امام على عليه‏السلام: آيا دوست داريد كه خدا و پيامبرش تكذيب شوند ؟ ! با مردم از چيزى بگوييد كه مى‏فهمند و از آنچه نمى‏پذيرند، دست بداريد.

۳۴۹.امام على عليه‏السلام ـ به حذيفة بن يمان ـ: اى حذيفه ! آنچه را كه مردم نمى‏فهمند، برايشان مگو كه طغيان و انكار مى‏كنند. برخى دانش‏ها، تحمّلشان دشوار است. حتّى اگر كوه‏ها آن را برگيرند، از حملش ناتوان‏اند. بى‏گمان، علم ما اهل بيت، منكَر و باطل خوانده مى‏شود و راويانش، كشته مى‏شوند و از سرِ ظلم و حسد، به هر كس كه آن را بخواند، بدى مى‏شود و به آنچه خداوند با آن خاندان وصى، [يعنى] وصىّ پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را بر ديگران برترى بخشيده است، حسادت مى‏شود.

1.. افراد متفاوت از ضريب هوشى و قدرت فهم متفاوتى برخوردارند و دانسته‏هاى پيشين آنها هم متفاوت است. پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و اهل بيت عليهم‏السلام اين ويژگى مردم را در نظر گرفته ، با آنان به گونه‏اى سخن مى‏گفتند كه سبب هدايت آنها شوند.

2.. ترجمه مطابق با نسخه كنز العمال است .


شناخت نامه حدیث - جلد اول
314

ه ـ نَقلُ ما لا تَحمِلُهُ العُقولُ

۳۴۳.رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: لا تُحَدِّثوا اُمَّتي مِن أحاديثي إلاّ ما تَحمِلُهُ عُقولُكُم.۱

۳۴۴.عنه صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: لا تُحَدِّثُوا النّاسَ بِما لا يَعرِفونَ ؛ أتُحِبّونَ أن يُكَذَّبَ اللّه‏ُ ورَسولُهُ ؟ !۲

۳۴۵.عنه صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: إذا حَدَّثتُمُ النّاسَ عَن رَبِّهِم فَلا تُحَدِّثوهُم بِما يُفزِعُهُم ويَشُقُّ عَلَيهِم.۳

۳۴۶.تاريخ دمشق عن ابن عبّاس: قالوا: يا رَسولَ اللّه‏ِ ! ما نَسمَعُ مِنكَ نُحَدِّثُ بِهِ كُلَّهُ ؟ قالَ: نَعَم، إلاّ أن يُحَدِّثَ قَوما حَديثا لا يَضبِطُهُ عُقولُهُم، فَيَكونَ عَلى بَعضِهِم فِتنَةٌ.۴

۳۴۷.الإمام عليّ عليه‏السلام: حَدِّثُوا النّاسَ بِما يَعرِفونَ، أتُحِبّونَ أن يُكَذَّبَ اللّه‏ُ ورَسولُهُ ؟ !۵

۳۴۸.عنه عليه‏السلام: أتُحِبّونَ أن يُكَذَّبَ اللّه‏ُ ورَسولُهُ ؟ ! حَدِّثُوا النّاسَ بِما يَعرِفونَ، وأَمسِكوا عَمّا يُنكِرونَ.۶

۳۴۹.عنه عليه‏السلام ـ لِحُذَيفَةَ بنِ اليَمانِ ـ: يا حُذَيفَةُ ! لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِما لا يَعلَمونَ فَيَطغَوا ويَكفُروا، إنَّ مِنَ العِلمِ صَعبا شَديدا مَحمِلُهُ، لَو حَمَلَتهُ الجِبالُ عَجَزَت عَن حَملِهِ، إنَّ عِلمَنا أهلَ البَيتِ سَيُنكَرُ ويُبَطَّلُ وتُقتَلُ رُواتُهُ ويُساءُ إلى مَن يَتلوهُ بَغيا وحَسَدا لِما فَضَّلَ اللّه‏ُ بِهِ عِترَةَ الوَصِيِّ وَصِيِّ النَّبِيِّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله.۷

1.. الفردوس : ج ۵ ص ۱۷ ح ۷۳۱۲ عن ابن عبّاس ، كنز العمّال : ج ۱۰ ص ۲۴۲ ح ۲۹۲۸۴ نقلاً عن أبي نعيم عن ابن عبّاس وفيه «عقولهم» بدل «عقولكم» .

2.. الغيبة للنعماني : ص ۳۴ ح ۲ عن أنس ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۷۷ ح ۶۱ وراجع الآداب الشرعية لابن مفلح المقدسي : ج ۲ ص ۱۰۹ .

3.. المعجم الأوسط : ج ۸ ص ۱۳۵ ح ۸۱۹۶ ، شُعب الإيمان : ج ۲ ص ۲۸۱ ح ۱۷۶۶ وفيه «يغرب عليهم» بدل «يفزعهم» ، مسند الشاميّين : ج ۳ ص ۳۸۱ ح ۲۵۰۹ ، السنّة لابن أبي عاصم : ص ۲۹۱ ح ۶۴۱ ، الفردوس : ج ۱ ص ۲۶۴ ح ۱۰۲۵ كلّها عن المقدام بن معدي كرب ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۳۰ ح ۵۳۰۷ .

4.. تاريخ دمشق : ج ۳۸ ص ۳۵۵ ح ۷۶۸۹ ، كنز العمّال : ج ۱۰ ص ۳۰۷ ح ۲۹۵۳۷ ؛ تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۲۲۷ نحوه .

5.. صحيح البخاري : ج ۱ ص ۵۹ ح ۱۲۷ عن أبي الطفيل ، سير أعلام النبلاء : ج ۲ ص ۵۹۷ الرقم ۱۲۶ بزيادة «ودعوا ما ينكرون» بعد «يعرفون» ، تفسير ابن كثير : ج ۸ ص ۴۰۲ ، الأذكار المنتخبة : ص ۲۸۳ ، كنز العمّال : ج ۱۰ ص ۳۰۱ ح ۲۹۵۱۵ .

6.. الغيبة للنعماني : ص ۳۴ ح ۱ ، الاُصول الستّة عشر كتاب سلام بن أبي عمرة : ص ۳۳۱ ح ۵۴۹ كلاهما عن أبي الطفيل ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۷۷ ح ۶۰ ؛ تهذيب الكمال : ج ۲۸ ص ۲۶۵ الرقم ۶۰۸۶ عن أبي الطفيل ، سير أعلام النبلاء : ج ۹ ص ۱۶۴ الرقم ۴۸ كلاهما نحوه ، كنز العمّال : ج ۱۰ ص ۳۰۴ ح ۲۹۵۲۳ .

7.. الغيبة للنعماني : ص ۱۴۲ ح ۳ عن عمرو بن سعد ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۷۸ ح ۶۵ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1242
صفحه از 501
پرینت  ارسال به