289
شناخت نامه حدیث - جلد اول

۳۱۱.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: آسيب دانش، فراموشى است و تباه كردنش اين است كه آن را با نا اهلش در ميان گذارى.

۳۱۲.امام على عليه‏السلام: آن كه علم را به نااهل مى‏سپارد، بِدان ستم كرده است.

۳۱۳.امام على عليه‏السلام: همانا حكيمان، آن گاه حكمت را تباه كردند كه آن را در اختيار نااهلان گذاشتند.

۳۱۴.امام على عليه‏السلام ـ در سفارش خود به حضرت حسن عليه‏السلام ـ: از ويژگى‏هاى عالِم، آن است كه تنها كسى را اندرز مى‏دهد كه پذيراى اندرز او باشد و آن را كه فريفته رأى و نظر خويش است، اندرز نمى‏دهد و آنچه را كه از انتشارش بيم دارد، خبر نمى‏دهد.

۳۱۵.امام على عليه‏السلام ـ در حكمت‏هاى منسوب به ايشان ـ: نزد آن كه به علم اشتياقى ندارد، سخن از دانش مگو و نزد آن كه در شرافتْ سابقه‏اى ندارد، سخن از كسى كه شرافتى ديرينه دارد، مگو كه اين، باعث كينه آن دو با تو مى‏شود.

۳۱۶.امام على عليه‏السلام ـ در حكمت‏هاى منسوب به ايشان ـ: با كم‏خِردان، سخن از دانش مگو كه تو را تكذيب مى‏كنند و با نادانان [سخن مگو] كه تو را گران‏بار مى‏شمرند ؛ بلكه از آن با كسى سخن بگوى كه اهلش باشد و مى‏گيرد و مى‏پذيرد و مى‏فهمد، آنچه را مى‏گويى، دريافت مى‏كند و آنچه را مى‏شنود، بر تو پنهان مى‏دارد ؛ چرا كه دانشت بر تو حقّى دارد، همان گونه كه در دارايى‏ات بر تو حقّى است: بذل آن به مستحقّ آن و باز داشتن آن از غير مستحقّ آن.


شناخت نامه حدیث - جلد اول
288

۳۱۱.عنه صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: آفَةُ العِلمِ النِّسيانُ، وإضاعَتُهُ أن تُحَدِّثَ بِهِ غَيرَ أهلِهِ.۱

۳۱۲.الإمام عليّ عليه‏السلام: واضِعُ العِلمِ عِندَ غَيرِ أهلِهِ ظالِمٌ لَهُ.۲

۳۱۳.عنه عليه‏السلام: إنَّ الحُكَماءَ ضَيَّعُوا الحِكمَةَ لَمّا وَضَعوها عِندَ غَيرِ أهلِها.۳

۳۱۴.عنه عليه‏السلام ـ في وَصِيَّتِهِ لِلحَسَنِ عليه‏السلام ـ: مِن صِفَةِ العالِمِ ألاّ يَعِظَ إلاّ مَن يَقبَلُ عِظَتَهُ، ولا يَنصَحَ مُعجَبا بِرَأيِهِ، ولا يُخبِرَ بِما يَخافُ إذاعَتَهُ.۴

۳۱۵.عنه عليه‏السلام ـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: اِحتَرِس مِن ذِكرِ العِلمِ عِندَ مَن لا يَرغَبُ فيهِ، ومِن ذِكرِ قَديمِ الشَّرَفِ عِندَ مَن لا قَديمَ لَهُ ؛ فَإِنَّ ذلِكَ مِمّا يُحقِدُهُما عَلَيكَ.۵

۳۱۶.عنه عليه‏السلام ـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: لا تُحَدِّث بِالعِلمِ السُّفَهاءَ فَيُكَذِّبوكَ، ولاَ الجُهّالَ فَيَستَثقِلوكَ، ولكِن حَدِّث بِهِ مَن يَتَلَقّاهُ مِن أهلِهِ بِقَبولٍ وفَهمٍ ؛ يَفهَمُ عَنكَ ما تَقولُ، ويَكتُمُ عَلَيكَ ما يَسمَعُ ؛ فَإِنَّ لِعِلمِكَ عَلَيكَ حَقّا كَما أنَّ عَلَيكَ في مالِكَ حَقّا ؛ بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ، ومَنعُهُ عَن غَيرِ مُستَحِقِّهِ.۶

1.. سنن الدارمي : ج ۱ ص ۱۵۸ ح ۶۲۹ ، المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۶ ص ۱۹۰ ح ۷ ، جامع بيان العلم وفضله : ج ۱ ص ۱۰۸ ، مشكاة المصابيح : ج ۱ ص ۸۸ ح ۲۶۵ كلّها عن الأعمش ، المحدّث الفاضل : ص ۵۷۲ ح ۷۹۳ عن الأعمش من دون إسناد إلى أحد من أهل البيت عليهم‏السلام ، كنز العمّال : ج ۱۰ ص ۱۸۴ ح ۲۸۹۶۰ .

2.. غرر الحكم : ج ۶ ص ۲۴۱ ح ۱۰۱۲۷ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۵۰۴ ح ۹۲۲۸ .

3.. قصص الأنبياء للراوندي: ص۱۶۰ ح۱۷۶ عن محمّد بن عبيدة عن الإمام الرضا عليه‏السلام ، بحار الأنوار: ج۷۸ ص۳۴۵ ح۳ .

4.. العدد القويّة : ص ۳۵۸ ح ۲۲ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۲۳۵ ح ۳ .

5.. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ج ۲۰ ص ۳۲۲ ح ۶۹۶ .

6.. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ج ۲۰ ص ۲۷۳ ح ۱۵۵ وراجع غرر الحكم : ج ۶ ص ۳۱۶ ح ۱۰۳۶۷ نحوه .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1719
صفحه از 501
پرینت  ارسال به