199
شناخت نامه حدیث - جلد اول

۲۳۴.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: هلاك شونده، كسى است كه حديثى براى او نقل شود و چون تحمّلش را ندارد، بگويد: «به خدا سوگند، اين [درست] نيست. به خدا سوگند، اين [درست] نيست» و انكار كردن [بى‏دليل]، كفر است.

۲۳۵.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: هر كس حديثى را كه از من به او رسيده است، رد كند، خانه‏اى در آتش [دوزخ] بنا كند.

۲۳۶.امام باقر عليه‏السلام: به خدا سوگند كه محبوب‏ترين يارانم نزد من، پارساترين، فقيه‏ترين و پوشاننده‏ترين شخص نسبت به حديث ماست. و بدترين و منفورترين آنها نزد من، كسى است كه هر گاه حديثى را شنيد كه به ما نسبت داده شده و از ما روايت مى‏شود، آن را نپذيرد و از آن بدش بيايد و انكارش كند و كسى را كه معتقد به آن باشد، تكفير كند، در حالى كه نمى‏داند شايد آن حديث، [واقعا] از جانب ما صادر شده و مُسند به ما باشد و با اين كار، از ولايت ما خارج شود.

۲۳۷.امام باقر يا امام صادق عليهماالسلام: حديثى را كه كسى برايتان مى‏آورَد، تكذيب نكنيد؛ چرا كه شما نمى‏دانيد، شايد آن حق باشد و خدا را بالاى عرشش تكذيب كرده باشيد.

۲۳۸.مختصر بصائر الدرجاتـ به نقل از سعد بن طريف خفّاف ـ: به امام باقر عليه‏السلام گفتم: در باره كسى كه علمى از شما فراگرفته و آن را فراموش كرده است، چه مى‏فرماييد ؟ فرمود: «حجّتى بر او نيست. حجّت بر كسى تمام است كه حديثى از ما شنيده و آن را انكار كرده است يا به او رسيده، ولى به آن ايمان نياورده و كفر ورزيده است ؛ امّا فراموشى از شما برداشته شده است [و كيفرى ندارد]».

۲۳۹.الكافىـ به نقل از فُضَيل بن يسار ـ: به امام باقر عليه‏السلام گفتم: براى اين كار (زمان ظهور)، زمانى تعيين شده است ؟ فرمود: «تعيين كنندگانِ وقت، دروغ گفته‏اند. تعيين كنندگانِ وقت، دروغ گفته‏اند. تعيين كنندگانِ وقت، دروغ گفته‏اند. موسى عليه‏السلام زمانى كه به ديدار پروردگارش [به طور سينا] رفت، به قومش وعده سى‏روزه داد و چون خداوند، ده روز بر سى روز افزود، قومش گفتند: موسى با ما خُلفِ وعده كرد. پس به كارى كه نبايد (گوساله‏پرستى و...) دست زدند. بنا بر اين، هر گاه حديثى به شما گفتيم و آن حديث تحقّق يافت، بگوييد: "خدا راست گفته است" و هر گاه حديثى به شما گفتيم و خلاف آنچه برايتان گفته‏ايم، تحقّق يافت، باز هم بگوييد: "خدا، راست گفته است" تا دو بار به شما مزد داده شود».۱

1.. با توجه به توضيح امام ، راز تصديق سخنى كه تحقق نيافته ، حكمت ويژه تحقق نيافتن خبر است ، و پاداش ويژه آن به دليل پايدارى بر ايمان است .


شناخت نامه حدیث - جلد اول
198

۲۳۴.عنه صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: إنَّمَا الهالِكُ أن يُحَدَّثَ أحَدُكُم بِشَيءٍ مِنهُ لا يَحتَمِلُهُ، فَيَقولُ: وَاللّه‏ِ ما كانَ هذا، وَاللّه‏ِ ما كانَ هذا، وَالإِنكارُ هُوَ الكُفرُ.۱

۲۳۵.عنه صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: مَن رَدَّ حَديثا بَلَغَهُ عَنّي، فَليَتَبَوَّأ بَيتا فِي النّارِ.۲

۲۳۶.الإمام الباقر عليه‏السلام: وَاللّه‏ِ، إنَّ أحَبَّ أصحابي إلَيَّ أورَعُهُم وأَفقَهُهُم وأَكتَمُهُم لِحَديثِنا، وإنَّ أسوَأَهُم عِندي حالاً وأَمقَتَهُم لَلَّذي إذا سَمِعَ الحَديثَ يُنسَبُ إلَينا ويُروى عَنّا فَلَم يَقبَلهُ، اشمَأَزَّ مِنهُ وجَحَدَهُ وكَفَّرَ مَن دانَ بِهِ، وهُوَ لا يَدري لَعَلَّ الحَديثَ مِن عِندِنا خَرَجَ وإلَينا اُسنِدَ، فَيَكونَ بِذلِكَ خارِجا عَن وِلايَتِنا.۳

۲۳۷.الإمام الباقر أو الصادق عليهماالسلام: لا تُكَذِّبوا بِحَديثٍ أتاكُم أحَدٌ۴ ؛ فَإِنَّكُم لا تَدرونَ لَعَلَّهُ مِنَ الحَقِّ، فَتُكَذِّبُوا اللّه‏َ فَوقَ عَرشِهِ.۵

۲۳۸.مختصر بصائر الدرجات عن سعد بن طريف الخفّاف: قُلتُ لِأَبي جَعفَرٍ عليه‏السلام: ما تَقولُ فيمَن أخَذَ عَنكُم عِلما فَنَسِيَهُ ؟ قالَ: لا حُجَّةَ عَلَيهِ، إنَّمَا الحُجَّةُ عَلى مَن سَمِعَ مِنّاحَديثا فَأَنكَرَهُ، أو بَلَغَهُ فَلَم يُؤمِن بِهِ وكَفَرَ، فَأَمَّا النِّسيانُ فَهُوَ مَوضوعٌ عَنكُم.۶

۲۳۹.الكافي عن الفضيل بن يسار عن الإمام الباقر عليه‏السلام، قال: قُلتُ: لِهذَا الأَمرِ وَقتٌ ؟ فَقالَ:
كَذَبَ الوَقّاتونَ، كَذَبَ الوَقّاتونَ، كَذَبَ الوَقّاتونَ، إنَّ موسى عليه‏السلام لَمّا خَرَجَ وافِدا إلى رَبِّهِ واعَدَهُم ثَلاثينَ يَوما، فَلَمّا زَادَهُ اللّه‏ُ عَلَى الثَّلاثينَ عَشرا قالَ قَومُهُ: قَد أخلَفَنا موسى، فَصَنَعوا ما صَنَعوا، فَإِذا حَدَّثناكُمُ الحَديثَ فَجاءَ عَلى ما حَدَّثناكُم بِهِ فَقولوا: صَدَقَ اللّه‏ُ، وإذا حَدَّثناكُمُ الحَديثَ فَجاءَ عَلى خِلافِ ما حَدَّثناكُم بِهِ فَقولوا: صَدَقَ اللّه‏ُ، تُؤجَروا مَرَّتَينِ.۷

1.. الكافي : ج ۱ ص ۴۰۱ ح ۱ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۱۰۷ بزيادة «لفضائلهم» بعد «والإنكار» و ص ۱۲۳ ، الخرائج والجرائح : ج ۲ ص ۷۹۳ ح ۱ كلّها عن جابر بن يزيد عن الإمام الباقر عليه‏السلام ، بصائر الدرجات : ص ۲۲ ح ۹ عن عمرو بن شمر عن الإمام الباقر عليه‏السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۳۶۶ ح ۷ .

2.. المعجم الكبير : ج ۶ ص ۲۶۲ ح ۶۱۶۳ ، الفردوس : ج ۳ ص ۵۳۱ ح ۵۶۵۸ بزيادة «عليَّ» بعد «رد» وفيه «مقعده» بدل «بيتا» وكلاهما عن سلمان .

3.. الكافي : ج ۲ ص ۲۲۳ ح ۷ ، مستطرفات السرائر مشيخة السراد : ص ۷۹ ح ۸ ، بصائر الدرجات : ص ۵۳۷ ح ۱ ، التمحيص : ص ۶۷ ح ۱۶۰ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۹۷ كلّها عن أبي عبيدة الحذّاء نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۳۶۵ ح ۶ .

4.. هكذا ، ولعلّ الصواب : «أتاكم به أحد» فسقطت كلمة «به» من قِبَل النسّاخ .

5.. بصائر الدرجات : ص ۵۳۸ ح ۵ عن أبي بصير ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۸۶ ح ۱۰ .

6.. مختصر بصائر الدرجات : ص ۹۳ ، بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۳۶۵ ح ۳ .

7.. الكافي : ج ۱ ص ۳۶۸ ح ۵ ، الغيبة للنعماني : ص ۲۹۴ ح ۱۳ وليس فيه «كذب الوقّاتون» الثالثة ، بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۱۱۸ ح ۴۵ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1715
صفحه از 501
پرینت  ارسال به