119
شناخت نامه حدیث - جلد اول

و در آيه‏اى اطاعت از او را رستگارى شمرده است:

«وَ مَن يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا.۱

و هر كس خدا و پيامبرش را فرمان برَد، قطعاً به رستگارى بزرگى دست يافته است».

زيرا اطاعت از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، طريق و مسير هدايت است:

«وَ إِن تُطِيعُوهُ تهْتَدُوا.۲

و اگر اطاعتش كنيد، هدايت مى‏يابيد».

در برخى آيات، اطاعت از او را نشانه ايمان دانسته است:

«وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ.۳

و اگر ايمان داريد، از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد».

و نپذيرفتن سخنان او را كفر به خداوند شمرده است:

«قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ الْكَفِرِينَ.۴

بگو: «خدا و پيامبر [او] را اطاعت كنيد». پس اگر روى‏گردان شدند، قطعاً خداوند، كافران را دوست ندارد».

و روى‏گردانى از او را سبب گم‏راهى دانسته است:

«قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَ عَلَيْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَ إِن تُطِيعُوهُ تهْتَدُوا وَ مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلَغُ الْمُبِينُ.۵

بگو: «خدا و پيامبر [او] را اطاعت كنيد. پس اگر پشت نموديد، [بدانيد كه] بر عهده

1.. احزاب: آيه ۷۱.

2.. نور: آيه ۵۴.

3.. انفال: آيه ۱.

4.. آل عمران: آيه ۳۲.

5.. نور: آيه ۵۴.


شناخت نامه حدیث - جلد اول
118

نبوى را مى‏توان به عنوان دليل مستقل عقلى يا دليل غيرمستقل عقلى۱ مطرح ساخت.

۳. تأكيد قرآن بر لزوم اطاعت از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله

آموزه‏هاى قرآنى فراوانى در حجّيت و اعتبار سخن پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و لزوم پيروى از ايشان، وجود دارند. امر و توصيه به اطاعت از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، همگون شمردن اطاعت از خدا و پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، هدايتگرى تعليمات پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، پرهيز از پيروى نكردن از ايشان و...، مورد تأكيد قرآن اند. آيات مربوط دلالت دارند كه سخنان پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، معتبر، واقع‏نما، حقيقت و حجّت هستند.

۲۵ آيه از قرآن كريم، به اطاعت از پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله سفارش كرده و از مخالفت با ايشان، پرهيز مى‏دهند:

«يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى الْأَمْرِ مِنكُمْ.۲

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد».

«وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.۳

از خدا و پيامبر فرمان بَريد، باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد».

آيه‏اى نيز اطاعت از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را اطاعت از خدا دانسته است:

«مَّن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ.۴

هر كس از پيامبر فرمان برَد، در حقيقت، خدا را فرمان بُرده است».

1.. هر استدلال از سه قسمت صغرا ، كبرا و نتيجه تشكيل شده است . اگر صغرا و كبرا ، هر دو عقلى باشند ، نتيجه پديد آمده از آنها نيز عقلى محض بوده و دليل مستقل عقلى شمرده مى‏شود ، ولى اگر فقط يكى از مقدمات ـ صغرا يا كبرا ـ عقلى باشد ، استدلال را دليل غير مستقل عقلى مى‏نامند .

2.. نساء: آيه ۵۹.

3.. آل عمران: آيه ۱۳۲.

4.. نساء: آيه ۸۰.

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1568
صفحه از 501
پرینت  ارسال به