117
شناخت نامه حدیث - جلد اول

دلايل اعتبار سنّت

۱. رسالت پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله

اصلى‏ترين دليل اعتبار سنّت و كلام نبوى براى مسلمانان، پذيرش رسالت ايشان است؛ زيرا مهم‏ترين سخن و ادّعاى پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، ادعاى پيامبرى از جانب بارى‏تعالى و نزول فرشته وحى بر ايشان است. پذيرش اين جايگاه و منصب از جانب مسلمانان، مستلزم آن است كه سخنان ديگر ايشان نيز معتبر شمرده شود. حتّى مى‏توان گفت كه پذيرش پيامبرى رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و نپذيرفتن سخنان و افعال ديگر او، همچون اجتماع نقيضين خواهد بود كه به لحاظ عقلى محال است.

اين دليل به عنوان دليل عقلى مطرح مى‏شود كه دليل نقلى نيز آن را اثبات مى‏كند. از منظر قرآن، اوامر و نواهى پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، مستند به وحى است و همانند آيات قرآن از اعتبار لازم بهره‏مند است.

۲. عصمت پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله

مسلمانان بر عصمت پيامبران، بويژه پيامبر خاتم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، اتّفاق نظر دارند و استدلال‏هاى عقلى و نقلى بر آن اقامه كرده‏اند.

پذيرش عصمت پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، به معناى آن است كه سخنانش در باره معارف دينى، مطابق واقع بوده و معتبر و شايسته پيروى است و متعلَّق اوامر او، محبوب خدا و متعلِّق نواهى او، مبغوض شريعت و خداى متعال است.

همان‏گونه كه سخن او در تبيين باورهاى اعتقادى پذيرفتنى است، توصيه او به انجام دادن كارهاى پسنديده و دورى گزيدن از كارهاى ناشايست در حوزه احكام شرعى و اخلاق دينى نيز شايسته پيروى است.

با توجّه به دلايل اثبات عصمت، استدلال به عصمت براى اثبات حجّيت سنّت


شناخت نامه حدیث - جلد اول
116

تبيين حجّيتِ سنّت نبوى۱

اعتبار، يا حجّيت سنّت نبوى، در مرحله علم و عمل، سنّت را در كنار قرآن، محور معارف دينى و سنگ بناى علوم اسلامى قرار مى‏دهد.

مراد از اعتبار سنّت، واقع‏نمايى و حقيقت بودن آن است به گونه‏اى كه آن را به مثابه مسير دستيابى به واقع، قرار مى‏دهد. مراجعه به سنّت، به معناى رسيدن به علم واقعى صحيح و به دور از هر شائبه‏اى است كه صلاحيت لازم براى آگاهى‏بخشى در موضوعات و احكام مختلف را داراست.

اصطلاح حجّيت سنّت نبوى، بيشتر در مباحث فقهى و اصولى كاربرد دارد و به معناى محوريت سنّت در مقام عمل است.

اعتبار و حجّيت سنّت نبوى، در ميان مسلمانان، امرى مقبول، مسلّم و فراگير بوده است. آنان از ابتداى پذيرش پيامبرى رسول اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله سخن ايشان را به عنوان فرستاده خدا پذيرفته وآموزه‏هاى اعتقادى، اخلاقى و فقهى پيامبر خاتم را واقع‏نما و ملاك عمل و دستيابى به فلاح و رستگارى برشمردند.

1.. به قلم پژوهشگر ارجمند ، جناب حجة الإسلام و المسلمين سيّد محمّدكاظم طباطبايى .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1292
صفحه از 501
پرینت  ارسال به