401
شناخت نامه حدیث - جلد اول

۴۴۸.امام عسكرى عليه‏السلام ـ پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله پيش از جنگ بدر، از اسامى كشتگان مشركان و جاى كشته شدنشان خبرداد و سپس فرمود ـ: «اى مسلمانان و اى يهوديان ! آنچه را شنيديد، بنويسيد». گفتند: اى پيامبر خدا ! ما شنيديم و حفظ كرديم و فراموش نمى‏كنيم. پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «نوشتن، برتر و برايتان، يادآورتر است».

۶ / ۴

نگارش حديث اهل بيت علیهم السلام در روزگار آنان

۴۴۹.الطبقات الكبرىـ به نقل از عَلباء بن اَحمر ـ: على بن ابى طالب عليه‏السلام براى مردم، سخنرانى كرد و فرمود: «چه كسى يك دانش را با يك درهم مى خرد ؟».
حارث اَعوَر، كاغذهايى را به يك درهم خريد و آنها را نزد على عليه‏السلام آورد و ايشان هم براى او دانش فراوانى نگاشت. بعدها كه امام عليه‏السلام براى مردم سخنرانى كرد، فرمود: «اى اهل كوفه ! نيمه‏مردى۱ از همه شما پيشى گرفت».

۴۵۰.الكافىـ به نقل از ابو عمرو مُتطبّب ـ: [كتاب ديات] را بر امام صادق عليه‏السلام عرضه كردم، فرمود: «امير مؤمنان عليه‏السلام، فتوا داد و مردم، فتواهاى او را نوشتند و امير مؤمنان عليه‏السلام، آنها را براى اميران و فرماندهان لشكرش فرستاد و از آن جمله، چنين بود:
اگر صدمه به پلك بالاى چشم وارد آيد و معيوب شود و به بالا باز گردد، ديه‏اش يكْ‏سوم ديه چشم است: ۱۶۶ و دو سوم دينار، و اگر پلك پايين چشم همين‏گونه آسيب ببيند، ديه‏اش نصف ديه چشم است: ۲۵۰ دينار، و اگر به ابرو آسيبى برسد و همه موى آن از ميان برود، ديه‏اش نصف ديه چشم است: ۲۵۰ دينار، و هر صدمه‏اى كه [كمتر]باشد، به همين نسبت، محاسبه مى‏شود».

1.. كنايه از اعور بودن حارث و معيوب بودن يك چشم او . در واقع ، تعريض به افراد سالم با چشمانى سالم است؛ يعنى با آن كه حارث، نيمى از بينايى خود را دارد ، ولى از ديگر افرادى كه داراى دو چشم سالم هستند ، پيش افتاده و به تعليم علم ، حريص است.


شناخت نامه حدیث - جلد اول
400

۴۴۸.الإمام العسكري عن رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ في حَديثٍ لَهُ قَبلَ مَعرَكَةِ بَدرٍ أخبَرَ النّاسَ فيهِ بِقَتلَى المُشرِكينَ في بَدرٍ بِأَسمائِهِم ومَواضِعِ قَتلِهِم، ثُمَّ قالَ ـ: يا مَعشَرَ المُسلِمينَ وَاليَهودِ ! اُكتُبوا بِما سَمِعتُم. فَقالوا: يا رَسولَ اللّه‏ِ ! قَد سَمِعنا ووَعَينا ولا نَنسى. فَقالَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: الكِتابَةُ أفضَلُ وأَذكَرُ لَكُم.۱

۶ / ۴

كِتابَةُ حَديثِ أهلِ البَيتِ علیهم السلام في عَصرِهِم

۴۴۹.الطبقات الكبرى عن علباء بن أحمر: إنَّ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ عليه‏السلام خَطَبَ النّاسَ فَقالَ: مَن يَشتَري عِلما بِدِرهَمٍ ؟ فَاشتَرَى الحارِثُ الأَعوَرُ صُحُفا بِدِرهَمٍ، ثُمَّ جاءَ بِها عَلِيّا فَكَتَبَ لَهُ عِلما كَثيرا.
ثُمَّ إنَّ عَلِيّا خَطَبَ النّاسَ بَعدُ فَقالَ: يا أهلَ الكوفَةِ ! غَلَبَكم نِصفُ رَجُلٍ !۲

۴۵۰.الكافي عن أبي عمرو المتطبّب: عَرَضتُهُ [أي كِتابَ الديات] عَلى أبي عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام، قالَ: أفتى أميرُ المُؤمِنينَ عليه‏السلام فَكَتَبَ النّاسُ فُتياهُ، وكَتَبَ بِهِ أميرُ المُؤمِنينَ إلى اُمَرائِهِ ورُؤوسِ أجنادِهِ، فَمِّما كانَ فيهِ:
إن اُصيبَ شُفرُ۳ العَينِ الأَعلى فَشُتِرَ۴ فَدِيَتُهُ ثُلُثُ دِيَةِ العَينِ مِئَةُ دينارٍ وسِتَّةٌ وسِتّونَ دينارا وثُلُثا دينارٍ، وإن اُصيبَ شُفرُ العَينِ الأَسفَلُ فَشُتِرَ فَدِيَتُهُ نِصفُ دِيَةِ العَينِ مِئَتا دينارٍ وخَمسونَ دينارا، وإن اُصيبَ الحاجِبُ فَذَهَبَ شَعرُهُ كُلُّهُ فَدِيَتُهُ نِصفُ دِيَةِ العَينِ مِئَتا دينارٍ وخَمسونَ دينارا، فَما اُصيبَ مِنهُ فَعَلى حِسابِ ذلِكَ.۵

1.. الاحتجاج : ج ۱ ص ۷۹ ح ۲۴ ، التفسير المنسوب الى الامام العسكريّ عليه‏السلام : ص ۲۹۷ ، بحار الأنوار : ج ۱۷ ص ۳۴۴ .

2.. الطبقات الكبرى: ج۶ ص۱۶۸ ، تاريخ بغداد: ج۸ ص۳۵۷ الرقم۴۴۵۶ وفيه صدره إلى «صحفا» ، تاريخ دمشق : ج۴۶ ص ۳۰۱ كلاهما عن الحارث الأعور ، ربيع الأبرار : ج ۳ ص ۲۹۴ كلاهما نحوه ، المحدّث الفاصل بين الراوي والواعي : ص۳۷۰ ح۳۳۲ عن أبي زيد مولى عمرو بن حريث وفيه صدره‏إلى «جاءبها»نحوه، كنزالعمّال: ج۱۰ ص۲۶۱ ح۲۸۳۸۵.

3.. الشُّفر ـ بالضمّ ـ : واحد أشفار العين ، وهي حروف الأجفان التي ينبت عليها الشعر ، وهو الهدب الصحاح : ج ۲ ص ۷۰۱ «شفر» .

4.. الشَّتَر : هو انقلاب جفن العين من أعلى وأسفل وتشنّجه . وقيل : هو أن ينشقّ الجفن حتّى ينفصل الحتار ـ وهو ما استدار بالعين من زيق الجفن من باطن ـ وقيل : هو استرخاء الجفن الأسفل لسان العرب : ج ۴ ص ۲۹۲ «شتر» .

5.. الكافي : ج ۷ ص ۳۳۰ ح ۲ ، تهذيب الأحكام : ج ۱۰ ص ۲۵۸ ح ۱۰۱۹ ، عوالي اللآلي : ج ۳ ص ۶۳۰ ح ۵۳ عن أبي عمر المتطبّب وفيهما «مئتان» بدل «مئة دينار» الثانية ، وسائل الشيعة : ج ۱۹ ص ۲۱۸ ح ۳۵۶۱۷ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1665
صفحه از 501
پرینت  ارسال به