355
شناخت نامه حدیث - جلد اول

د ـ مُناوله

۳۹۸.الكافىـ به نقل از احمد بن عمر حَلاّل ـ: به امام رضا عليه‏السلام گفتم: مردى از يارانمان (شيعيان)، كتابى به من مى‏دهد و نمى‏گويد: آن را از من روايت كن. آيا مجازم كه آن را از او روايت كنم ؟ فرمود: «اگر بدانى كه كتاب از خود اوست، آن را از او روايت كن».

هـ ـ مكاتبه

۳۹۹.الكافىـ به نقل از عمر بن اُذَينه ـ: من، گواه [دادگاه] ابن ابى ليلا (قاضى) بودم. مردى كه استفاده از خانه‏اش را براى يكى از خويشاوندانش قرار داده و مدّتى را معيّن نكرده بود و آن مرد، مُرده بود و وارثانش نزد ابن ابى ليلا حاضر شدند و خويشان آن مرد هم كه استفاده از خانه برايش قرار داده شده بود، حاضر گشتند. ابن ابى ليلا گفت: نظرم اين است كه خانه را به همان صورت كه مالكش بر جاى نهاده است، رها كنم [و در نتيجه، در دستان استفاده‏برندگان، باقى بماند]. محمّد بن مسلم ثقفى به او گفت: هان ! على بن ابى‏طالب عليه‏السلام، در همين مسجد، خلاف آنچه قضاوت كردى، قضاوت كرد. وى گفت: تو از كجا مى‏دانى ؟
محمّد بن مسلم گفت: شنيدم ابو جعفر محمّد بن على (امام باقر) عليهماالسلام مى‏فرمايد: «اميرمؤمنان، على بن ابى‏طالب عليه‏السلام، حكم داد: آنچه در راه خدا، تنها براى مدّتى بخشيده‏اند، به صاحبش باز گردد و به ارث مى‏رسد».
ابن ابى ليلا گفت: اين را در كتابى دارى ؟ محمّد بن مسلم گفت: آرى. ابن ابى ليلا گفت: بفرست و آن را برايم بياور.
محمّد بن مسلم به او گفت: به اين شرط كه جز به همان حديث، به جاى ديگرى از كتاب ننگرى. ابن ابى ليلا گفت: قبول دارم. محمّد بن مسلم، آن حديث را از امام باقر عليه‏السلام در كتاب، به ابن ابى ليلا، نشان داد و او هم از حكمش باز گشت.

۴۰۰.بصائر الدرجاتـ به نقل از محمّد بن عيسى ـ: داوود بن فَرقَد فارسى، نامه‏اش را به امام هادى عليه‏السلام و دست‏خطّ ايشان در پاسخ به او را برايم خواند. [در نامه] گفته بود: از شما درباره دانش نقل شده از پدران و نياكانت كه در آن، نزد ما اختلاف شده است، مى‏پرسم كه با وجود اختلاف در آن و باز گرداندنش به سوى شما، چگونه به آن عمل كنيم ؟ امام عليه‏السلام، نوشته بود و من آن را خواندم: «آنچه را دانستيد گفته ماست، به آن بچسبيد و آنچه را ندانستيد، آن را به ما باز گردانيد».


شناخت نامه حدیث - جلد اول
354

د ـ المُناوَلَةُ

۳۹۸.الكافي عن أحمد بن عمر الحلاّل: قُلتُ لِأَبِي الحَسَنِ الرِّضا عليه‏السلام: الرَّجُلُ مِن أصحابِنا يُعطينِي الكِتابَ ولا يَقولُ: اِروِهِ عَنّي، يَجوزُ لي أن أروِيَهُ عَنهُ ؟ قالَ: فَقالَ: إذا عَلِمتَ أنَّ الكِتابَ لَهُ فَاروِهِ عَنهُ.۱

ه ـ المُكاتَبَةُ

۳۹۹.الكافي عن عمر بن اُذينة: كُنتُ شاهِدَ ابنِ أبي لَيلى، فَقَضى في رَجُلٍ جَعَلَ لِبَعضِ قَرابَتِهِ غَلَّةَ دارِهِ، ولَم يُوَقِّت وَقتا، فَماتَ الرَّجُلُ فَحَضَرَ وَرَثَتُهُ ابنَ أبي لَيلى، وحَضَرَ قَرابَتُهُ الَّذي جُعِلَ لَهُ الدّارُ، فَقالَ ابنُ أبي لَيلى: أرى أن أدَعَها عَلى ما تَرَكَها صاحِبُها، فَقالَ لَهُ مُحَمَّدُ بنُ مُسلِمٍ الثَّقَفِيُّ: أما إنَّ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ عليه‏السلام قَد قَضى في هذَا المَسجِدِ بِخِلافِ ما قَضَيتَ، فَقالَ: وما عِلمُكَ ؟ قالَ: سَمِعتُ أبا جَعفَرٍ مُحَمَّدَ بنَ عَلِيٍّ عليهماالسلام يَقولُ: قَضى أميرُ المُؤمِنينَ عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ عليه‏السلام بِرَدِّ الحُبَيسِ، وإنفاذِ المَواريثِ. فَقالَ ابنُ أبي لَيلى: هذا عِندَكَ في كِتابٍ ؟ قالَ: نَعَم، قالَ: فَأَرسِل وَائتِني بِهِ، قالَ لَهُ مُحَمَّدُ بنُ مُسلِمٍ: عَلى أن لا تَنظُرَ فِي الكِتابِ إلاّ في ذلِكَ الحَديثِ، قالَ: لَكَ ذاكَ، قالَ: فَأَراهُ الحَديثَ عَن أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام فِي الكِتابِ، فَرَدَّ قَضِيَّتَهُ.۲

۴۰۰.بصائر الدرجات عن محمّد بن عيسى: أقرَأَني داودُ بنُ فَرقَدٍ الفارِسِيُّ كِتابَهُ إلى أبِي الحَسَنِ الثّالِثِ عليه‏السلام وجَوابَهُ بِخَطِّهِ، فَقالَ: نَسأَ لُكَ عَنِ العِلمِ المَنقولِ إلَينا عَن آبائِكَ وأَجدادِكَ قَدِ اختَلَفوا عَلَينا فيهِ، كَيفَ العَمَلُ بِهِ عَلَى اختِلافِهِ إذا نَرُدُّ إلَيكَ فَقَدِ اختُلِفَ فيهِ ؟
فَكَتَبَ ـ وقَرَأتُهُ ـ: ما عَلِمتُم أنَّهُ قَولُنا فَالزَموهُ، وما لَم تَعلَموا فَرُدّوهُ إلَينا.۳

1.. الكافي : ج ۱ ص ۵۲ ح ۶ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۶۷ ذيل ح ۲۵ .

2.. الكافي : ج ۷ ص ۳۴ ح ۲۷ ، تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۲۹۱ ح ۸۰۶ و ج ۹ ص ۱۴۰ ح ۵۹۱ ، كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۴ ص ۲۴۵ ح ۵۵۸۱ ، معاني الأخبار : ص ۲۱۹ ح ۲ عن ابن عيينة وكلّها نحوه ، وسائل الشيعة : ج ۱۳ ص ۳۲۸ ح ۲۴۴۶۷ .

3.. بصائر الدرجات : ص ۵۲۴ ح ۲۶ ، مستطرفات السرائر كتاب مسائل الرجال : ص ۶۹ ح ۱۷ نحوه وليس فيه صدره إلى «بخطّه» ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۴۱ ح ۳۳ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1673
صفحه از 501
پرینت  ارسال به