اطمينانى به صدور آن نيست.
در پايان، به برخى نمونه ها اشاره مىكنيم، اگر چه به دليل امتناع آدميان از پذيرش سخنانى كه با عقل در تضاد آشكار هستند، احاديث ساختگىاى كه به طور روشن و كامل با دريافتهاى عقلى متضاد باشند، فراوان نيستند.
نمونه نخست، حديث منسوب به ابو هُرَيره است كه از پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله نقل كرده:
خداوند، اسبى را آفريد و آن را دوانْد تا عَرَق كرد. آن گاه خود را از آن عَرَق آفريد.۱
نمونههاى ديگر، احاديثى هستند كه دستاويز تشبيهگرايان و ظاهريان گشتهاند ؛ كسانى كه خداوند خالق را به مخلوقات خود، شبيه مىدانند و احكام جسم، مانند ديده شدن، رفت و آمد، يا سر و صدا داشتن را به او نسبت مىدهند. احاديث رؤت خدا در عرفات۲، يا در خواب۳، يا حتّى در قيامت،۴ همه با دريافتهاى عقلى بشر و نيز قرآن كريم، مخالفاند۵ و معصومان عليهمالسلام به شدّت با آنها مقابله كردهاند.۶ نمونههاى ديگر، مانند صدا داشتن حركت عرش خدا۷ و كشته شدن ۴۰۰ هزار نفر از سپاه عمر سعد در عاشورا به دست امام حسين عليهالسلام،۸ قابل ارائه و نقد عقلى هستند. صدا داشتن، مستلزم مادّى و محدود بودن است و اين با مفروضات و دريافتهاى ما از خداوند، ناسازگار است. جبر مطلق، آشكارا با ترديدهاى ما و تصميمهاى گونهگون ما در زندگى، سازگار نيست و كشتن ۴۰۰ هزار نفر با شمشير، حتّى اگر زمان كشتن هر جنگجو را يك ثانيه فرض كنيم، زمانى، بيش از ۱۱۰ ساعت را در روز
1.ر . ك : ح ۷۸۱ .
2.ر . ك : تاريخ دمشق : ج ۴۵ ص ۸ ح ۹۸۳۸ .
3.ر . ك : سنن الترمذى : ج ۵ ص ۳۶۸ ح ۳۲۳۵ .
4.ر . ك : صحيح البخارى : ج ۱ ص ۲۲۷ ح ۷۷۳ .
5.ر . ك : بقره : آيه ۵۵ ، نساء : آيه ۱۵۳ ، شورا : آيه ۱۲ .
6.ر . ك : الكافى : ج ۱ ص ۹۵ ـ ۱۰۰ ح ۱ ـ ۱۲ .
7.ر . ك : المعجم الكبير : ج ۲ ص ۱۲۹ح ۱۵۴۷ ، البداية والنهاية : ج ۱ ص ۱۱ .
8.ر . ك : اكسير العبادة فى أسرار الشهادة : ج ۳ ص ۳۵ و ۳۶ .
