را نيز در پى خواهد داشت.
نبودن فرهنگ پيشگيرى از باردارى و حتّى تمايل همسران ادّعايى به داشتن فرزندى از نسل پيامبر صلىاللهعليهوآله، نابهسامانى ادّعاى فراوانى ازدواج و طلاق امام عليهالسلام را روشن مىكند.
۸. تلاش فراوان معاويه براى دستيابى به قدرت مطلقه با تكيه بر تبليغات بر ضدّ اهل بيت عليهمالسلام و عيبجويى از امام حسن عليهالسلام همراه بود. با وجود اين، هيچ گزارش تاريخى از طرح اين ادّعا در زمان معاويه و بنى اميّه، ياد نكرده است. از اين رو، مشخّص مىشود كه اين شايعه در دوره بعد پديد آمده است.
۹. برخى اين شايعه را ساخته و پرداخته عبّاسيان، بويژه منصور دوانيقى مىدانند كه براى مبارزه با متّحدان پيشين خود، يعنى بنى الحسن عليهالسلام، آن را مطرح كرده است.۱
آنان در دوره قيام عليه بنى اميّه، با محمّد بن عبد اللّه بن حسن بن حسن، بيعت كرده بودند و نياز به توجيهى عامّهپسند براى بيعتشكنى خود داشتند.
فراوانىِ اين گزارش و تبليغ و تمركز بر آن در دوره قدرت يافتن بنى عبّاس، مؤيّد سوء استفاده بنى عبّاس از اين شايعه براى كوتاه كردن دست رقباى خويش از قدرت است؛ ولى آغاز آن در دوره بنى عبّاس را اثبات نمىكند؛ زيرا براى بهرهبردارى تبليغاتى از يك شايعه، لازم است زمينه و پيشينهاى نسبت به اين موضوع در ميان مردم، وجود داشته باشد و آن گاه عبّاسيان به نشر و گسترش آن بپردازند.
۱۰. روايات كتاب الكافى، به نقل از امام صادق عليهالسلام، خطاب به دو تن از اصحاب ايشان است كه در دربار خلافت عبّاسى، منصب و مقام داشتهاند. عبد اللّه بن سنان، مسئول خزانه منصور دوانيقى۲ و يحيى بن ابى العلاء نيز قاضى رى۳ بوده است. با توجّه به تبليغات بنى عبّاس، عليه بنى الحسن عليهالسلام و حضور اين افراد در منصبهاى
