213
شناخت نامه حدیث - جلد دوم

۹ / ۱۴

عرضه حديث بر یاران پیامبر صلّی الله علیه و آله و یاران امامان علیهم السلام

۶۸۳.الكافىـ به نقل از عمر بن اُذَينه ـ: به زُراره گفتم: كسانى براى من چيزهايى در باره فرائضِ ارث از امام صادق عليه‏السلام و پدرش عليه‏السلام نقل كرده‏اند. آنها را بر تو عرضه مى‏كنم. هر كدام كه باطل است، بگو: «اين، باطل است» و هر كدام كه حقّ است، بگو: «اين، حق است و [لى] آن را روايت مكن [كه ممكن است تقيّه‏اى بوده يا معارض داشته باشد و...]و ساكت بمان».

۶۸۴.الكافىـ به نقل از عمر بن اُذَينه ـ: به زُراره گفتم: شنيدم كه محمّد بن مسلم و بُكَير از امام باقر عليه‏السلام در باره شوهر و پدر و مادر و دختر [وارث فرد متوفّا] روايت كرده‏اند كه شوهر، يك‏چهارم، يعنى سه سهم از دوازده سهم و پدر و مادر، دو ششم، يعنى چهار سهم از دوازده سهم را دارند و پنج سهم باقى مانده، از آنِ دختر است ؛ زيرا اگر او پسر بود، جز پنج سهم از دوازده تا، حقّ ديگرى نداشت، امّا اگر دو دختر بودند، پنج سهم از دوازده سهم را دارند ؛ زيرا آن دو اگر پسر بودند، غير از آنچه باقى مانده، يعنى پنج سهم از دوازده سهم نداشتند.
زُراره گفت: اين، حقّ است. هنگامى كه خواستى زياده سهام [و تقسيم به روش معمول] را كنار بيفكنى، سهم اضافى را بر فريضه و سهم معيّن شده، بار نمى‏كنى. نقصان، تنها بر كسانى وارد مى‏شود كه سهم آنان، افزون بر فرائض است [و سهم تعيين شده] ندارند، مانند فرزندان و خواهران از يك پدر و مادر ؛ امّا در باره شوهر و برادران مادرى، چيزى از سهمى كه برايشان تعيين شده است، كم نمى‏شود.

۶۸۵.الكافىـ به نقل از على بن سعيد ـ: به زُراره گفتم: بُكَير بن اَعيَن، برايم از امام باقر عليه‏السلام نقل كرد كه: «سهم‏ها، اضافه نمى‏آيند و بيش از شش نمى‏شوند».
زُراره گفت: اين، چيزى است كه اصحاب ما هيچ اختلافى در آن ندارند [و] آن را از امام صادق و امام باقر عليهماالسلام اخذ [و نقل] كرده‏اند.


شناخت نامه حدیث - جلد دوم
212

۹ / ۱۴

عَرضُ الحَديثِ عَلى أصحابِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله وَأصحابِ الأَئِمَّةِ علیهم السلام

۶۸۳.الكافي عن عمر بن اُذينة: قُلتُ لِزُرارَةَ: إنَّ اُناسا حَدَّثوني عَنهُ ـ يَعني أبا عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام ـ وعَن أبيهِ عليه‏السلام بِأَشياءَ فِي الفَرائِضِ، فَأَعرِضُها عَلَيكَ ؛ فَما كانَ مِنها باطِلاً فَقُل: هذا باطِلٌ، وما كانَ مِنها حَقّا فَقُل: هذا حَقٌّ، ولا تَروِهِ وَاسكُت.۱

۶۸۴.الكافي عن عمر بن اُذينة: قُلتُ لِزُرارَةَ: إنّي سَمِعتُ مُحَمَّدَ بنَ مُسلِمٍ وبُكَيرا يَروِيانِ عَن أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام في زَوجٍ وأَبَوَينِ وَابنَةٍ ؛ فَلِلزَّوجِ الرُّبُعُ ثَلاثَةُ أسهُمٍ مِنِ اثنَي عَشَرَ سَهما، ولِلأَبَوَينِ السُّدُسانِ أربَعَةُ أسهُمٍ مِنِ اثنَي عَشَرَ سَهما، وبَقِيَ خَمسَةُ أسهُمٍ فَهُوَ لِلاِبنَةِ ؛ لِأَ نَّها لَو كانَت ذَكَرا لَم يَكُن لَها غَيرُ خَمسَةٍ مِنِ اثنَي عَشَرَ سَهما، وإن كانَتَا اثنَتَينِ فَلَهُما خَمسَةٌ مِنِ اثنَي عَشَرَ سَهما ؛ لِأَ نَّهُما لَو كانا ذَكَرَينِ لَم يَكُن لَهُما غَيرُ ما بَقِيَ: خَمسَةٌ مِنِ اثنَي عَشَرَ.
قالَ زُرارَةُ: هذا هُوَ الحَقُّ، إذا أرَدتَ أن تُلقِيَ العَولَ فَتَجعَلَ الفَريضَةَ لا تَعولُ فَإِنَّما يَدخُلُ النُّقصانُ عَلَى الَّذينَ لَهُمُ الزِّيادَةُ مِنَ الوَلَدِ وَالأَخَواتِ مِنَ الأَبِ وَالاُمِّ، فَأَمَّا الزَّوجُ وَالإِخوَةُ لِلاُمِّ فَإِنَّهُم لا يُنقَصونَ مِمّا سَمَّى اللّه‏ُ لَهُم شَيئا.۲

۶۸۵.الكافي عن علي بن سعيد: قُلتُ لِزُرارَةَ: إنَّ بُكَيرَ بنَ أعيَنَ حَدَّثَني عَن أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام أنَّ السِّهامَ لا تَعولُ، ولا تَكونُ أكثَرَ مِن سِتَّةٍ ؟ فَقالَ: هذا ما لَيسَ فيهِ اختِلافٌ بَينَ أصحابِنا عَن أبي عَبدِ اللّه‏ِ وأَبي جَعفَرٍ عليهماالسلام.۳

1.. الكافي : ج ۷ ص ۹۱ ح ۱ و ص ۹۵ ح ۳ ، تهذيب الأحكام : ج ۹ ص ۲۷۲ ح ۹۸۳ و ص ۲۸۰ ح ۱۰۱۳ .

2.. الكافي : ج ۷ ص ۹۶ ح ۱ ، تهذيب الأحكام : ج ۹ ص ۲۸۸ ح ۱۰۴۱ ، كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۴ ص ۲۶۵ ح ۵۶۱۵ كلاهما نحوه ، وسائل الشيعة : ج ۱۷ ص ۴۶۵ ح ۳۲۶۴۱ .

3.. الكافي : ج ۷ ص ۸۱ ح ۲ ، تهذيب الأحكام : ج ۹ ص ۲۴۸ ح ۹۶۱ نحوه ، وسائل الشيعة : ج ۱۷ ص ۴۲۱ ح ۳۲۴۹۵ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1287
صفحه از 501
پرینت  ارسال به