175
شناخت نامه حدیث - جلد دوم

۶۴۶.تهذيب الأحكام ـ به نقل از حسن بن جَهْم ـ امام رضا عليه‏السلام فرمود: «در هر راهى كه مسير رفت و آمد است، نماز نخوان». [راوى مى‏گويد:] گفتم: از جدّ شما روايت شده كه نماز بر كناره [ى جادّه] اشكالى ندارد. امام عليه‏السلام فرمود: «آن، هنگامى است كه همسفر كس ديگرى باشم كه در كناره جادّه راه مى‏رود [و نمازم در كناره جاده اشكال ندارد]».
گفتم: اگر انسان بترسد كه وسايلش تباه شود، چه ؟
فرمود: «اگر از تباهى وسايلش بيم دارد، [داخل جادّه] نماز بخواند [و لازم نيست از جادّه، دور شود و به كناره يا بيرون جادّه برود]».

۶۴۷.معانى الأخبارـ به نقل از حسين بن خالد كوفى ـ: به امام رضا عليه‏السلام گفتم: فدايت شوم ! عبداللّه‏ بن بُكَير، همواره حديثى را از عبيد بن زُراره، نقل مى‏كند. امام عليه‏السلام به من فرمود: «آن چيست ؟». گفتم: از عبيد بن زراره، روايت مى‏كند كه امام صادق عليه‏السلام را در همان سالى كه ابراهيم بن عبد اللّه‏ بن حسن، شورش كرده، ديده و به امام عليه‏السلام گفته است: فدايت شوم! اين مرد (ابراهيم بن عبد اللّه‏ بن حسن)۱، سخنانى به هم بافته است و مردم سوى او شتافته‏اند. شما به ما چه مى‏فرمايى ؟ امام صادق عليه‏السلام به او مى‏فرمايد: «از خدا، پروا كنيد و آرام باشيد تا هر گاه كه آسمان و زمين، آرام و قرار دارند».
همچنين عبد اللّه‏ بن بُكَير مى‏گفت: به خدا سوگند، اگر عبيد بن زراره، راست‏گو باشد، ديگر قيام و قائمى در كار نخواهد بود.
امام رضا عليه‏السلام به من فرمود: «حديث، همان گونه است كه عبيد نقل كرده، امّا معنايش چيزى نيست كه عبد اللّه‏ بن بُكَير فهميده، است».
مقصود امام صادق عليه‏السلام از گفته‏اش: "تا هر گاه كه آسمان، آرام است"، آرام و بى صدا بودن در ندا دادن به نام صاحبت (قائم عليه‏السلام) است و مراد از سخنش: "تا هر گاه زمين، آرام است"، فرو كشيدن سپاه [سفيانى در بيدا] است.

1.ابراهيم بن عبداللّه‏ بن حسن بن الحسن بن على بن ابى طالب عليه‏السلام در روزگار منصور عباسى ، بر او شوريد ، ولى در سرزمينى به نام «باخمرى» از او شكست خورد و كشته شد .


شناخت نامه حدیث - جلد دوم
174

۶۴۶.تهذيب الأحكام عن الحسن بن الجهم عن الإمام الرضا عليه‏السلام: كُلُّ طَريقٍ يوطَأُ فَلا تُصَلِّ عَلَيهِ. قالَ: قُلتُ: إنَّهُ قَد رُوِيَ عَن جَدِّكَ أنَّ الصَّلاةَ عَلَى الظَّواهِرِ لا بَأسَ بِها ؟ قالَ: ذاكَ رُبَّما سايَرَني عَلَيهِ الرَّجُلُ. قالَ: قُلتُ: فَإِن خافَ الرَّجُلُ عَلى مَتاعِهِ الضَّيعَةَ ؟ قالَ: فَإِن خافَ الضَّيعَةَ فَليُصَلِّ.۱

۶۴۷.معاني الأخبار عن الحسين بن خالد الكوفي عن الإمام الرضا عليه‏السلام، قال: قُلتُ: جُعِلتُ فِداكَ، حَديثٌ كانَ يَرويهِ عَبدُ اللّه‏ِ بنُ بُكَيرٍ، عَن عُبَيدِ بنِ زُرارَةَ. قالَ: فَقالَ لي: وما هُوَ ؟ قالَ: قُلتُ: روى عَن عُبَيدِ بنِ زُرارَةَ أنَّهُ لَقِيَ أبا عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام فِي السَّنَةِ الَّتي خَرَجَ فيها إبراهيمُ بنُ عَبدِ اللّه‏ِ بنِ الحَسَنِ۲، فَقالَ لَهُ: جُعِلتُ فِداكَ، إنَّ هذا قَد ألِفَ الكَلامَ وسارَعَ النّاسُ إلَيهِ، فَمَا الَّذي تَأمُرُ بِهِ ؟ قالَ: فَقالَ: «اِتَّقُوا اللّه‏َ وَاسكُنوا ما سَكَنَتِ السَّماءُ وَالأَرضُ».
قالَ: وكانَ عَبدُ اللّه‏ِ بنُ بُكَيرٍ يَقولُ: وَاللّه‏ِ لَئِن كانَ عُبَيدُ بنُ زُرارَةَ صادِقا فَما مِن خُروجٍ وما مِن قائِمٍ !
قالَ: فَقالَ لي أبُو الحَسَنِ عليه‏السلام: الحَديثُ عَلى ما رَواهُ عُبَيدٌ، ولَيسَ عَلى ما تَأَوَّلَهُ عَبدُ اللّه‏ِ بنُ بُكَيرٍ. إنَّما عَنى أبو عَبدِ اللّه‏ِ عليه‏السلام بِقَولِهِ: «ما سَكَنَتِ السَّماءُ» مِنَ النِّداءِ بِاسمِ صاحِبِكَ، «وما سَكَنَتِ الأَرضُ» مِنَ الخَسفِ بِالجَيشِ.۳

1.. تهذيب الأحكام : ج ۲ ص ۲۲۱ ح ۸۷۰ ، وسائل الشيعة : ج ۳ ص ۴۴۵ ح ۶۱۷۹ .

2.. هو إبراهيم بن عبداللّه‏ بن الحسن بن الحسن بن علي بن أبي طالب عليه‏السلام المعروف بقتيل باخمرى ، الّذي خرج أيّام المنصور العباسي سنة ۱۴۵ من الهجرة في البصرة وبايعه جماعة كثيرة بلغ عدّتهم مئة ألف فقاتلوا جيش المنصور في الأرض المعروف بباخمرى معاني الأخبار : ص ۲۶۶ الهامش ۲ .

3.. معاني الأخبار : ص ۲۶۶ ح ۱ ، عيون أخبار الرضا عليه‏السلام : ج ۱ ص ۳۱۰ ح ۷۵ وفيه «صاحبكم» بدل «صاحبك» ، بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۱۸۹ ح ۱۷ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1545
صفحه از 501
پرینت  ارسال به