169
شناخت نامه حدیث - جلد دوم

۶۴۰.الكافىـ به نقل از حسن بن جهم ـ: آن (= كتاب ديات ظريف بن ناصح) را بر امام رضا عليه‏السلام عرضه كردم. فرمود: «آن را نقل كنيد كه صحيح است».

ب ـ تبيين حديث

۶۴۱.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ـ به نقل از عبد السلام بن صالح هروى ـ: به امام رضا عليه‏السلام گفتم: اى پسر پيامبر خدا ! در باره حديثى كه اهل حديث روايت مى‏كنند كه «مؤمنان در بهشت، از خانه‏هاى خودشان، پروردگارشان را ديدار مى‏كنند»، چه مى‏گويى ؟
فرمود: «اى ابو صلت ! خداى تبارك و تعالى، پيامبرش محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را بر همه آفريدگانش از پيامبران و فرشتگان، برترى داد و طاعت او را طاعت خود، پيروى از او را پيروى از خود و زيارت او را در دنيا و آخرت، زيارت خود قرار داد. خداوند، فرموده است: «هركس پيامبر را اطاعت كند، خدا را اطاعت كرده است» و فرمود: «آنان كه با تو بيعت مى‏كنند، با خدا بيعت مى‏كنند. دست خدا، بالاى دستِ آنان است» و پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «هر كس مرا در حال حياتم يا پس از وفاتم زيارت كند، خدا را زيارت كرده است». رتبه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در بهشت، بالاترينِ رتبه‏هاست. هر كس او را در رتبه‏اش در بهشت از خانه خود ديدار كند، خداى متعال را زيارت كرده است.
[عبد السلام مى‏گويد:] به امام رضا عليه‏السلام گفتم: اى پسر پيامبر خدا ! اين خبرى كه روايت كرده‏اند: «ثوابِ لا إله إلاّ اللّه‏ [گفتن]، نگاه كردن به چهره خداى متعال است»، به چه معناست ؟
فرمود: «اى ابو صلت ! هر كه براى خداى متعال، چهره‏اى مانند اين چهره‏ها قائل باشد، كافر است ؛ بلكه چهره و وجه خداى متعال، [كه از آن سو به خداوند روى مى‏آورند] همان پيامبران و فرستادگان و حجّت‏هاى او ـ درودهاى خدا بر آنان باد ـ هستند، همانان هستند كه به واسطه ايشان به جانب خداى عز و جل و به دين او و معرفت او، روى آورده مى‏شود. خداى متعال فرموده است: «هرچه بر روى زمين است، فانى شونده است و وجهِ باشكوه و ارجمند پروردگارت، باقى خواهد ماند» و نيز فرموده است: «جز وجه او، همه چيز، نابود شونده است». پس، نظر كردن به پيامبرانِ خداى متعال و فرستادگان و حجّت‏هاى او عليهم‏السلام ـ با درجاتى كه دارند ـ در روز قيامت، ثواب بزرگى براى مؤمنان به شمار مى‏آيد. پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرموده است: «هر كه اهل بيت و عترت مرا دشمن دارد، در روز قيامت، نه او مرا مى‏بيند و نه من، او را مى‏بينم» و نيز فرمود: «ميان شما، كسانى‏اند كه پس از جدايى از من، ديگر مرا نخواهند ديد».
اى ابو صلت ! خداوند ـ تبارك و تعالى ـ، به جا و مكان، توصيف نشده و با انديشه‏ها و خيال‏ها درك نمى‏شود.


شناخت نامه حدیث - جلد دوم
168

۶۴۰.الكافي عن الحسن بن الجهم: عَرَضتُهُ۱ عَلى أبِي الحَسَنِ الرِّضا عليه‏السلام، فَقالَ لي: اِرووهُ فَإِنَّهُ صَحيحٌ.۲

۲ ـ تَبيينُ الحَديثِ

۶۴۱.عيون أخبار الرضا عليه‏السلام عن عبد السلام بن صالح الهروي: قُلتُ لِعَلِيِّ بنِ موسَى الرَّضا عليه‏السلام: يَابنَ رَسولِ اللّه‏ِ، ما تَقولُ فِي الحَديثِ الَّذي يَرويهِ أهلُ الحَديثِ: «إنَّ المُؤمِنينَ يَزورونَ رَبَّهُم في مَنازِلِهِم فِي الجَنَّةِ» ؟
فَقالَ عليه‏السلام: يا أبَا الصَّلتِ، إنَّ اللّه‏َ تَبارَكَ وتَعالى فَضَّلَ نَبِيَّهُ مُحَمَّدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله عَلى جَميعِ خَلقِهِ مِنَ النَّبِيّينَ وَالمَلائِكَةِ، وجَعَلَ طاعَتَهُ طاعَتَهُ، ومُتابَعَتَهُ مُتابَعَتَهُ، وزِيارَتَهُ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ زِيارَتَهُ، فَقالَ عز و جل: «مَّن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ»۳، وقالَ: «إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ»۴، وقالَ النَّبِيُّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: «مَن زارَني في حَياتي أو بَعدَ مَوتي فَقَد زارَ اللّه‏َ تَعالى»، ودَرَجَةُ النَّبِيِّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فِي الجَنَّةِ أرفَعُ الدَّرَجاتِ، فَمَن زارَهُ إلى دَرَجَتِهِ فِي الجَنَّةِ مِن مَنزِلِهِ، فَقَد زارَ اللّه‏َ تَبارَكَ وتَعالى.
قالَ: فَقُلتُ لَهُ: يَابنَ رَسولِ اللّه‏ِ، فَما مَعنَى الخَبَرِ الَّذي رَوَوهُ: «إنَّ ثَوابَ "لا إلهَ إلاَّ اللّه‏ُ" النَّظَرُ إلى وَجهِ اللّه‏ِ تَعالى» ؟
فَقالَ عليه‏السلام: يا أبَا الصَّلتِ، مَن وَصَفَ اللّه‏َ تَعالى بِوَجهٍ كَالوُجوهِ فَقَد كَفَرَ، ولكِنَّ وَجهَ اللّه‏ِ تَعالى أنبِياؤُهُ ورُسُلُهُ وحُجَجُهُ صَلَواتُ اللّه‏ِ عَلَيهِم، هُمُ الَّذينَ بِهِم يُتَوَجَّهُ إلَى اللّه‏ِ عز و جل وإلى دينِهِ ومَعرِفَتِهِ، وقالَ اللّه‏ُ تَعالى: «كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ * وَ يَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَلِ وَ الاْءِكْرَامِ»۵، وقالَ عز و جل: «كُلُّ شَىْ‏ءٍ هَالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ»۶، فَالنَّظَرُ إلى أنبِياءِ اللّه‏ِ تَعالى ورُسُلِهِ وحُجَجِهِ عليهم‏السلام في دَرَجاتِهِم ثَوابٌ عَظيمٌ لِلمُؤمِنينَ يَومَ القِيامَةِ. وقَد قالَ النَّبِيُّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله: «مَن أبغَضَ أهلَ بَيتي وعِترَتي، لَم يَرَني ولَم أرَهُ يَومَ القِيامَةِ»، وقالَ: «إنَّ فيكُم مَن لا يَراني بَعدَ أن يُفارِقَني».
يا أبَا الصَّلتِ، إنَّ اللّه‏َ تَبارَكَ وتَعالى لا يوصَفُ بِمَكانٍ، ولا يُدرَكُ بِالأَبصارِ وَالأَوهامِ.۷

1.. أي كتاب الديات لظريف بن ناصح .

2.. الكافي : ج ۷ ص ۳۲۴ ذيل ح ۹ ، وسائل الشيعة : ج ۱۹ ص ۲۸۸ ذيل ح ۳۵۷۷۹ .

3.. النساء : ۸۰ .

4.. الفتح : ۱۰ .

5.. الرحمن : ۲۶ و ۲۷ .

6.. القصص : ۸۸ .

7.. عيون أخبار الرضا عليه‏السلام : ج ۱ ص ۱۱۵ ح ۳ ، التوحيد : ص ۱۱۷ ح ۲۱ ، الأمالي للصدوق : ص ۵۴۵ ح ۷۲۸ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۳۸۰ ح ۲۸۶ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۳ ح ۴ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1280
صفحه از 501
پرینت  ارسال به