115
شناخت نامه حدیث - جلد دوم

ج ـ انكار حديث

۵۶۹.الكافىـ به نقل از مُعمّر بن خثيم ـ: امام باقر عليه‏السلام، به من گفت: كنيه‏ات چيست؟ گفتم: هنوز، كنيه نگرفته‏ام، چون فرزند و زن و كنيزى ندارم. فرمود: «چه چيز، مانع تو شده است ؟».
گفتم: حديثى كه از امام على عليه‏السلام رسيده است. گفت: آن چيست ؟ گفتم: از امام على عليه‏السلام به ما چنين رسيده كه او فرمود: «هر كس كنيه انتخاب كند، بدون اين كه زن و فرزندى داشته باشد، آدم پلشتى است». امام باقر عليه‏السلام فرمود: دور باد ! اين، حديث على عليه‏السلام نيست. ما خود، براى فرزندانمان كنيه مى‏گذاريم، در حالى كه هنوز كوچك‏اند ؛ زيرا بيم آن داريم كه لقبى زشت بر آنها بگذارند».

۵۷۰.تهذيب الأحكامـ به نقل از ابو ورد ـ: به امام باقر عليه‏السلام گفتم: ابو ظبيان، برايم نقل كرده كه ديده است امام على عليه‏السلام، آب را ريخته و سپس بر كفش‏هايش مسح كرده است. امام عليه‏السلام فرمود: «ابو ظبيان، نادرست گفته است. آيا سخن امام على عليه‏السلام به شما نرسيده است كه فرمود: "قرآن، در مسح بر كفش‏ها پيشى گرفته [و حكم مسح بر پاها را بيان كرده] است ؟"». گفتم: آيا رخصتى در آن هست ؟ فرمود: «نه. مگر از دشمنى كه از او بيم دارى و خود را نگاه مى‏دارى يا برف و يخ و سرمايى كه بر پاهايت از آن مى‏ترسى».

۵۷۱.معانى الأخبارـ به نقل از عبد اللّه‏ بن عطا ـ: به امام باقر عليه‏السلام گفتم: مردم مى‏گويند: على بن ابى طالب ـ درودهاى خدا بر او باد ـ فرموده است: «بهترين اِحرام، آن است كه در همان محلّ سكونت خود مُحرِم شوى». امام باقر عليه‏السلام، انكار كرد و استدلال كرد كه پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ساكن مدينه بود و ميقات او ذو الحليفه بود و ميان اين دو، شش ميل فاصله است. اگر اين، فضيلت بود، ايشان مى‏بايد از مدينه، مُحرِم مى‏شد. بلكه، على ـ درودهاى خدا بر او باد ـ مى‏فرمود: "تا ميقات، از لباس خود بهره جوييد"».


شناخت نامه حدیث - جلد دوم
114

۳ ـ إنكارُ الحَديثِ

۵۶۹.الكافي عن معمر بن خثيم: قالَ لي أبو جَعفَرٍ عليه‏السلام: ما تُكَنّى ؟ قالَ: قُلتُ: مَا اكتَنَيتُ بَعدُ وما لي مِن وَلَدٍ ولاَ امرَأَةٍ ولا جارِيَةٍ، قالَ: فَما يَمنَعُكَ مِن ذلِكَ ؟ قالَ: قُلتُ: حَديثٌ بَلَغَنا عَن عَلِيٍّ عليه‏السلام، قالَ: وما هُوَ ؟ قُلتُ: بَلَغَنا عَن عَلِيٍّ عليه‏السلام أنَّهُ قالَ: «مَنِ اكتَنى ولَيسَ لَهُ أهلٌ فَهُوَ أبو جَعرٍ»۱. فَقالَ أبو جَعفَرٍ عليه‏السلام: شَوهٌ۲ ! لَيسَ هذا مِن حَديثِ عَلِيٍّ عليه‏السلام، إنّا لَنُكَنّي أولادَنا في صِغَرِهِم مَخافَةَ النَّبَزِ أن يَلحَقَ بِهِم.۳

۵۷۰.تهذيب الأحكام عن أبي الورد: قُلتُ لِأَبي جَعفَرٍ عليه‏السلام: إنَّ أبا ظَبيانَ حَدَّثَني أنَّهُ رَأى عَلِيّا عليه‏السلام أراقَ الماءَ، ثُمَّ مَسَحَ عَلَى الخُفَّينِ فَقالَ: كَذَبَ أبو ظَبيانَ، أما بَلَغَكُم قَولُ عَلِيٍّ عليه‏السلام فيكُم: «سَبَقَ الكِتابُ الخُفَّينِ» ؟ فَقُلتُ: هَل فيها رُخصَةٌ ؟ فَقالَ: لا، إلاّ مِن عَدُوٍّ تَتَّقيهِ أو ثَلجٍ تَخافُ عَلى رِجلَيكَ.۴

۵۷۱.معاني الأخبار عن عبد اللّه‏ بن عطاء: قُلتُ لِأَبي جَعفَرٍ عليه‏السلام: إنَّ النّاسَ يَقولونَ: إنَّ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ ـ صَلَواتُ اللّه‏ِ عَلَيهِ ـ قالَ: «إنَّ أفضَلَ الإِحرامِ أن تُحرِمَ مِن دُوَيرَةِ أهلِكَ»، قالَ: فَأَنكَرَ ذلِكَ أبو جَعفَرٍ عليه‏السلام فَقالَ: إنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كانَ مِن أهلِ المَدينَةِ ووَقَّتَهُ مِن ذِي الحُلَيفَةِ، وإنَّما كانَ بَينَهُما سِتَّةُ أميالِ، ولَو كانَ فَضلاً لَأَحرَمَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مِنَ المَدينَةِ، ولكِنَّ عَلِيّا ـ صَلَواتُ اللّه‏ِ عَلَيهِ ـ كانَ يَقولُ: «تَمَتَّعوا مِن ثِيابِكُم إلى وَقتِكُم».۵

1.. الجَعْر : ما يبس من الثُّفل في الدبر أو خرج يابسا النهاية : ج ۱ ص ۲۷۵ «جعر» .

2.. شَوهٌ : كلمة تقبيح ، ومنه شاهت الوجوه انظر : المصباح المنير : ص ۳۲۸ «شوه» .

3.. الكافي : ج ۶ ص ۱۹ ح ۱۱ ، تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۴۳۸ ح ۱۷۵۰ ، وسائل الشيعة : ج ۱۵ ص ۱۲۹ ح ۲۷۳۹۷ .

4.. تهذيب الأحكام : ج ۱ ص ۳۶۲ ح ۱۰۹۲ ، الإستبصار : ج ۱ ص ۷۶ ح ۲۳۶ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۷۷ ح ۳۳ وراجع فقه الرضا : ص ۶۸ .

5.. معاني الأخبار : ص ۳۸۲ ح ۱۲ ، تهذيب الأحكام : ج ۵ ص ۵۹ ح ۱۸۷ عن رباح بن أبي نصر عن الإمام الصادق عليه‏السلامنحوه ، بحار الأنوار : ج ۹۹ ص ۱۲۹ ح ۱۷ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1392
صفحه از 501
پرینت  ارسال به