۵۶۷.الكافىـ به نقل از مُعّمر بن يحيى ـ: از امام باقر عليهالسلام پرسيدم: مردم از على عليهالسلام در باره حلال بودن برخى زنان براى انسان، چيزهايى روايت مىكنند۱ كه نه ايشان، بدان دستور مىداد و نه از آن نهى مىكرد، جز آن كه خود و فرزندانش را از آن، باز مىداشت. گفتم: چگونه چنين چيزى ممكن است ؟ فرمود: «يك آيه آن را حلال كرده و ديگرى، آن را حرام كرده است».
گفتم: چگونه مىشود، مگر اين كه يكى از آن دو، ديگرى را نسخ كرده باشد. يا هر دو محكماند يا سزاوار است به هر دوى آنها عمل شود ؟
فرمود: «هنگامى كه خود و فرزندانش را از آن، باز داشت، براى شما بيان كرده است». گفتم: پس چه چيزى او را منع كرد از آن كه براى مردم بيانش كند ؟ فرمود: «بيم داشت كه پيروى نشود. اگر على عليهالسلام استوارگام مىشد، كتاب خدا و همه حق را به پا مىداشت».
۵۶۸.تأويل الآيات الظاهرةـ به نقل از ابن مسكان از زراره از عبد الواحد بن مختار ـ: نزد امام باقر عليهالسلام رفتم. فرمود: «آيا نمىدانى كه على عليهالسلام، يكى از دو پدر و مادرى است كه خداوند عز و جل فرموده است: «شكر مرا و پدر و مادرت را بگزار».
زُراره مىگفت: من نمىدانستم مقصود امام عليهالسلام، آيه [بيست و سوم] سوره اسراء۲ است يا آيه [چهاردهم] سوره لقمان ؟ برايم مقدّر شد كه به حج بروم. نزد امام باقر عليهالسلام آمدم و با ايشان، خلوت كردم و گفتم: فدايت شوم ! حديثى از عبد الواحد به ما رسيده است. فرمود: «آرى». گفتم: مقصود، كدام آيه است ؟ آيهاى كه در سوره لقمان است يا آيه سوره اسراء ؟ امام عليهالسلام فرمود: «آيهاى كه در سوره لقمان است».
1.مقصود روايتى است كه شيخ طوسى آن را نقل كرده است : «امام باقر عليهالسلام ـ در باره دو خواهر كه هر دو كنيز يك نفر باشند ـ : على عليهالسلام فرمود : يك آيه آن را حلال كرده و يك آيه ديگر آن را حرام نموده است ، و من خود و فرزندانم را از آن باز مىدارم» . شيخ طوسى در ذيل روايت ، آن را تحليل كرده است ، فيض كاشانى نيز تحليل شيخ طوسى را نقل ولى خود تحليل بهترى ارائه داده است ، فيض مىگويد : مقصود از آيه حلالكننده ، سخن خداوند در سوره مؤمنون است : «آنان كه شهوت خود را نگاه دارند ، مگر با همسران خود يا كنيزان مِلكى خود» ؛ و آيه حرامكننده ، سخن خدا در سوره نساء است : «و اينكه ميان دو خواهر جمع كنيد» ؛ كه در آيه نخست ، آميزش جنسى با دو كنيز خواهر ، حلال و در آيه دوم ، حرام شده است ر . ك : تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۲۸۹ ح ۵۱ ؛ الوافى : ج ۲۱ ص ۱۹۷ .
2.در آيه ۲۳ سوره اسرا ، چنين آمده است : «وَ قَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَ لِدَيْنِ إِحْسَـنًا...» كه در اين صورت، زُراره، احتمال داده است كه راوى، نقل معنا كرده باشد .
