11
شناخت نامه حدیث - جلد دوم

۵۰۰.بصائر الدرجاتـ به نقل از زُراره ـ: نزد امام باقر عليه‏السلام رفتم. از من پرسيد: «از احاديث شيعه، چه دارى ؟». گفتم: از آن، فراوان دارم و قصد كرده‏ام كه آتشى برافروزم و آنها را بسوزانم. امام عليه‏السلام فرمود: «چرا ؟ هر چه را باور ندارى، بياور». پس داستان خلقت آدم عليه‏السلام و انكار فرشتگان به ذهنم آمد. امام عليه‏السلام به من فرمود: «فرشتگان، موظّف به انكار نبودند، آن‏جا كه گفتند: «آيا مى‏خواهى كسى را در زمين قرار دهى كه در آن، فساد و خون‏ريزى مى‏كند ؟ !».۱

۵۰۱.بصائر الدرجاتـ به نقل از ابو حمزه ثُمالى ـ: شنيدم كه امام باقر عليه‏السلام مى‏فرمايد: «امر ما، سخت و دشوارياب است و جز فرشته‏اى مقرّب يا پيامبرى فرستاده شده و يا بنده‏اى كه خداوند، قلبش را به ايمان آزموده باشد، آن را تحمّل نمى‏كند».
سپس فرمود: «اى ابو حمزه ! آيا نمى‏دانى كه فرشتگان، مقرّب و غير مقرّب دارند و ميان پيامبران، فرستاده شده و فرستاده نشده هست و مؤمنان هم، امتحان داده و امتحان نداده دارند ؟». گفتم: چرا. فرمود: «آيا به دشوارى امر [ولايت] ما نمى‏نگرى ؟ خداوند، براى آن، از ميان فرشتگان، مقرّبان و از پيامبران، فرستاده شدگان و از مؤمنان، امتحان دادگان را برگزيد».

1.به نظر مى‏رسد اين سخن در آغاز آشنايى زراره با امام باقر عليه‏السلام و قبل از تشيع او بوده است . زمانى كه آگاهى چندانى از جايگاه امامان عليهم‏السلام نداشته است . سخن علاّمه مجلسى نيز مى‏تواند ناظر به اين دوره باشد ر . ك : بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۲۸۳ در غير اين صورت پذيرش اين روايت با اشكال جدى روبرو است . زيرا پذيرفته نيست زراره كه جايگاه معرفتى ويژه و بى‏بديل در ميان راويان شيعه دارد در صدد آتش زدن روايات اهل بيت باشد .


شناخت نامه حدیث - جلد دوم
10

۵۰۰.بصائر الدرجات عن زرارة: دَخَلتُ عَلى أبي جَعفَرٍ عليه‏السلام فَسَأَلَني: ما عِندَكَ مِن أحاديثِ الشّيعَةِ ؟ قُلتُ: إنَّ عِندي مِنها شَيئا كَثيرا قَد هَمَمتُ أن اُوقِدَ لَها نارا ثُمَّ اُحرِقَها، قالَ: ولِمَ ؟ هاتِ ما أنكَرتَ مِنها. فَخَطَرَ عَلى بالي الآدَمونَ، فَقالَ لي: ما كانَ عَلَى المَلائِكَةِ حَيثُ قالَت: «أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَ يَسْفِكُ الدِّمَاءَ»۱.۲

۵۰۱.بصائر الدرجات عن أبي حمزة الثمالي: سَمِعتُ أبا جَعفَرٍ عليه‏السلام يَقولُ: أمرُنا صَعبٌ مُستَصعَبٌ لا يَحتَمِلُهُ إلاّ ثَلاثٌ: مَلَكٌ مُقَرَّبٌ، أو نَبِيٌّ مُرسَلٌ، أو عَبدٌ امتَحَنَ اللّه‏ُ قَلبَهُ لِلإِيمانِ.
ثُمَّ قالَ: يا أبا حَمزَةَ ! أ لَستَ تَعلَمُ فِي المَلائِكَةِ مُقَرَّبينَ وغَيرَ مُقَرَّبينَ، وفِي النَّبِيّينَ مُرسَلينَ وغَيرَ مُرسَلينَ، وفِي المُؤمِنينَ مُمتَحَنينَ وغَيرَ مُمتَحَنينَ ؟ قُلتُ: بَلى. قالَ: ألا تَرى إلى صُعُوبَةِ۳ أمرِنا ؟ إنَّ اللّه‏َ اختارَ لَهُ مِنَ المَلائِكَةِ مُقَرَّبينَ، ومِنَ النَّبِيّينَ مُرسَلينَ، ومِنَ المُؤمِنينَ مُمتَحَنينَ.۴

1.. البقرة :۳۰ .

2.. بصائر الدرجات : ص ۲۳۶ ح ۶ ، تفسير العيّاشي : ج ۱ ص ۳۲ ح ۹ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۲۸۲ ح ۲۸ .
يبدو أنّ هذا الكلام كان في بداية تعرّف زرارة على الإمام الباقر عليه‏السلام وقبل تشيّعه . ولم يكن حينها قد حصل على المعرفة الكافية لمقام الأئمّة عليهم‏السلام . ويمكن أن يكن كلام العلاّمة المجلسي أيضا ناظرا إلى تلك الفترة راجع : بحار الأنوار : ج ۲۵ ص ۲۸۳ . وفي غير هذا الاحتمال سيواجه قبول هذه الرواية إشكالاً مُعتدّا به ؛ لأنّه لايمكن قبول أنّ زرارة كان في صدد حرق روايات أهل البيت عليهم‏السلام مع ما له من مقام معرِفي متميّز بين رواة الشيعة .

3.. في المصدر «صِفَة» والصواب ما أثبتناه كما في مختصر بصائر الدرجات .

4.. بصائر الدرجات : ص ۲۸ ح ۹ وص ۲۵ ح ۱۹ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۱۶۲ كلاهما نحوه و ص ۱۲۶ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۹۶ ح ۴۸ .

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1803
صفحه از 501
پرینت  ارسال به