5
شناخت نامه حدیث - جلد سوم

نفر از آنان راوی بی‌واسطه از پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت علیهم السلام بوده‌اند. شمار راویان غیر تکراری این کتاب ۵ هزار و ۴۹۷ نفر و تعداد راویان غیر تکراری از پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت علیهم السلام، ۵ هزار و ۱۱۴ نفر هستند.۱

راویان ذکر شده در مجموع مصادر شش گانه رجالی شیعه (رجال شیخ طوسی، فهرست شیخ طوسی، رجال نجاشی، رجال کشی، رجال ابن غضائری، و رجال برقی) ۶ هزار و ۷۹۳ راوی‌اند.

کتاب معجم رجال الحدیث که به راویان کتب اربعه و وسائل الشیعه محدود است، نام و عنوان ۱۵ هزار و ۶۸۸ نفر را ذکر کرده است.

از این شمار راویان بزرگوار شیعه، تنها به بیان اجمالی زندگی هفتاد و دو نفر پرداخته‌ایم. راویانی که نسبت به دیگر راویان، شهرت یا اعتبار بیشتری داشته‌اند. این شهرت و اعتبار یا به سبب شخص راوی، یا به واسطه شمار روایاتی است که نقل کرده‌اند و اکنون در مصادر روایی موجود اند.

راویان اهل سنّت

راویان بی واسطه از پیامبر صلی الله علیه و اله در مصادر اهل سنّت، کمتر از هزار نفر هستند و راویان بی واسطه و با واسطه، بیش از ۸ هزار نفرند که در کتاب تهذیب الکمال به نام و نشان آنان اشاره شده است.

1.. تکرار نام راویان به سبب آن است که برخی افراد، در شمار اصحاب چند امام ذکر شده‌اند.


شناخت نامه حدیث - جلد سوم
4

با توجه به جامعیت نسبی کتاب بحار الأنوار در حوزه‌های غیر فقهی و کتاب‌های وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل در حوزه فقهی، مجموع روایات شیعه افزون بر ۱۰۰ هزار روایت خواهد بود.

شمار روایات اهل سنّت

شمار روایات اهل سنّت، کمتر از روایات شیعه است؛ زیرا آنان تنها به عصمت پیامبر صلی الله علیه و اله اعتقاد دارند و دوره زندگی ایشان به ویژه زمان حضور در مدینه و شنیدن حدیث از ایشان، بسیار اندک بوده است.

صحیح بخاری، بیش از ۷ هزار روایت دارد که تنها ۲ هزار و ۷۰۰ روایت آن غیر تکراری است.

مسند ابن حنبل دربردارنده حدود ۳۰ هزار روایت است که حدود ۷ هزار روایت آن غیر تکراری است.

کتاب جامع الاُصول که مجموعه غیر تکراری روایات صحاح ستّه است در بردارنده ۹ هزار و ۵۲۳ روایت است.

جامع ترین کتاب حدیثی اهل سنّت، مجموعه ۱۵ جلدی کنز العمال است که حاوی ۴۶ هزار و ۶۲۴ روایت است که برخی از آنها نیز تکراری هستند.

راویان شیعه

شیعیان افزون بر اعتقاد به عصمت پیامبر صلی الله علیه و اله، اهل بیت ایشان را نیز معصوم می‌دانند. از این‌رو دوره صدور روایات شیعه، دوره‌ای طولانی از آغاز بعثت تا پایان غیبت صغرا (۳۴۲سال) را دربر می‌گیرد. طبیعی است که در این دوره طولانی راویان فراوانی بی‌واسطه یا باواسطه، از پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت علیهم السلام روایت نقل کرده‌اند.

شیخ طوسی در کتاب رجال خود نام ۶ هزار و ۴۲۹ راوی را ذکر کرده که ۵ هزار و ۹۱۹

  • نام منبع :
    شناخت نامه حدیث - جلد سوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 887
صفحه از 323
پرینت  ارسال به