شمار دوازده محدّثی که از ثقات ششگانه حدیث نقل کردهاند، یاد کرده است.۱
احادیث و آثار
برای نشر حدیث به شهرهای یمن و مکّه سفر کرد و در بغداد، نزد منصور دوانیقی، خلیفه عبّاسی شتافت و کتاب تألیفی خود را که حاوی احادیث ابن عبّاس بود، به منصور عرضه داشت و مدّعی شد که هیچکس چون او، آنها را جمع نکرده است.۲ در اواخر عمر، به بصره رفت و به نشر حدیث پرداخت.۳ برخی او را نخستین مصنّف در حدیث، توصیف کردهاند.۴ ابن ندیم، کتابی به نام السنن که حاوی مباحث طهارت، صلات، زکات و غیر آن بوده، به وی نسبت داده است.۵ حاجی خلیفه نیز از سه اثر: کتاب التفسیر، کتاب السنن و کتاب مناسک الحج، منسوب به او نام برده است.۶
۲۳. اسماعیل بن ابی زیاد (م ح ۱۵۰ ق)
برقی۷ و شیخ طوسی،۸ او را از اصحاب امام صادق علیه السلام شمردهاند. درباره اعتقاد و مذهب سکونی، دیدگاههای متفاوتی نقل شده است. برخی او را امامی۹ و بیشتر وی را سنّی مذهب میدانند.۱۰ سکونی در میان اهل سنّت مردد میان چند نفر است که بعضی توثیق و برخی
1.. دائرة المعارف بزرگ اسلامی : ج۳ ص۲۲۶ ، مدخل ابن جریج، المجروحین، ابن حبان : ج۱ ص۵۵.
2.. دائرة المعارف بزرگ اسلامی : همان.
3.. همان.
4.. تاریخ بغداد : ج۱۰ ص۴۰۰ ش۵۵۷۳، الوافی بالوفیات : ج۱۹ ص۱۲۰.
5.. الفهرست، ابن ندیم : ص۳۷۴.
6.. کشف الظنون : ج۱ ص۳۶۰ و ج۲ ص۴۸ و ۶۶۸، دائرة المعارف بزرگ اسلامی : ج۳ ص۲۲۷ ، مدخل ابن جریج.
7.. رجال البرقی : ص۲۸
8.. رجال الطوسی : ص۱۶۰ ش۱۷۸۸.
9.. تعلیقة منهج المقال : ص۵۵، روضة المتقین : ج۱۴ ص۵۹.
10.. عدة الاصول : ج۱ ص۱۴۹، الرواشح السماویة : الراشحة التاسعة ص۹۸، سماء المقال : ج۲ ص۲۳.
