احادیث و آثار
او مدّتی ملازم ابو هُرَیره بود و اصلیترین استاد وی، ابو هُرَیره به شمار میرود که بالغ بر ۳۱۶ روایت۱ از او نقل کرده است. ابن معین، وی را در کنار سعید بن مسیّب، ابن سیرین و برخی دیگر، ضابطترین راویان از ابو هُرَیره معرّفی میکند.۲
غیر از ابو هُرَیره و اعمش که روایات ذکوان از آنان در ابواب مختلفی از صحاح، پراکنده گزارش شده است، روایات دیگر وی نیز در ابوابی همچون ایمان، اشربه، جنائز، حج، بیوع و حقّ المملوک، قابل مشاهده‌اند.۳ یک روایت از او بهواسطه پسرش۴ در منابع شیعه نقل شده است.۵
۱۳. عکرمه مولی ابن عباس (م ۱۰۴ ـ ۱۰۷ ق)
او اصالتاً از بربرهای مراکش بود. مالک عکرمه او را زمان فرمانداری ابن عبّاس از سوی امیر مؤمنان علیه السلام بر بصره، به وی هدیه داد۶ و ابن عباس نام عکرمه را بر او نهاد. عکرمه میان سالهای ۱۰۴ تا ۱۰۷ ق، درگذشت.۷
مکانت حدیثی
عمده روایات او از ابن عبّاس است. بخاری، با واسطه او از ابن عبّاس، عایشه، ابو سعید خُدری، ابو هُرَیره، عبد اللّٰه بن عمر و عبد اللّٰه بن عمرو بن عاص، روایت نقل کرده است.
1.. المسند الجامع: ج۲۲ ص۳۵۰ ـ ۳۵۲.
2.. تهذیب التهذیب: ج۲ ص۱۳۵ ش۲۱۷۰.
3.. رجال صحیح مسلم، ابن منجویه: ج۱ ص۱۹۹ ش۴۲۰.
4.. مستدرکات علم رجال الحدیث: ج۴ ص۱۸۴ ش۶۷۵۱.
5.. عیون المعجزات: ص۱۸، مدینة المعاجز: ج۱ ص۲۶۰ ح ۱۶۶.
6.. تهذیب الکمال: ج۲۰ ص۲۶۵ ش۴۰۰۹.
7.. سیر اعلام النبلاء: ج۵ ص۳۴.
