نقش داشتند (چه كسانى كه رو در رو با امام حسين عليه السلام جنگيدند و چه كسانى كه با يارى نكردن امام عليه السلام ، غير مستقيم در اين حادثه دردناك شريك بودند) ، مجازات شدند .
۱ . زوال حكومت خاندان ابو سفيان
نخستين موج رويداد عاشورا ، تنها سه سال پس از آن ، پديدار شد و موجب زوال حكومت خاندان ابو سفيان گرديد . نقش اين فاجعه در اُفول قدرت اين خاندان ، به قدرى روشن بود كه عبد الملك بن مروان ، با اين كه خود ، ميراثخوار حكومتِ آنان بود ، پس از رسيدن به قدرت ، رسماً به اين واقعيتْ اعتراف كرد و به حَجّاج بن يوسف نوشت :
مرا از ريختن خون فرزندان عبد المطّلب ، دور بدار، كه در آنها راه نجاتى از جنگ نيست. من ، فرزندان حَرب را ديدم كه وقتى حسين بن على را كُشتند، پادشاهى را از دست دادند ۱ .
۲ . كوتاهى عمر و بيمارىهاى خطرناك
عبد اللَّه بن بدر خَطْمى ، از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله روايت كرده است كه فرمود :
مَن أحَبَّ أن يُبارَكَ فى أجَلِهِ ، وَ أن يُمَتَّعَ بِما خَوَّلَهُ اللَّهُ تَعالى فَليَخلُفنى فى أهلى خِلافَةً حَسَنَةً، وَ مَن لَم يَخلُفنى فيهِم بُتِكَ عُمُرُهُ، وَ وَرَدَ عَلَىَّ يَومَ القِيامَةِ مُسوَدّاً وَجهُهُ۲ .
هر كس علاقهمند است كه عمرش طولانى شود و از آنچه خداوند متعالْ نصيب او كرده ، بهره ببرد ، جانشينى خوب براى من در خانوادهام باشد ، و هر كس جانشينى مرا در خانوادهام به عهده نگيرد ، عمرش كوتاه مىشود و در قيامت ، روسياه نزد من مىآيد .
