87
گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام

طرفدار هم نداشته‏اند و لذا هنگامى كه ابن زياد ، كوفيان را مجبور به رفتن به سوى سرزمين كربلا و جنگ با امام عليه السلام كرد ، بسيارى از آنها ، از نيمه راه گريختند و در كربلا ، حاضر نشدند . بَلاذُرى ، در اين باره مى‏نويسد :
يك گروه هزارنفره [از كوفه‏] اعزام مى‏شد ؛ امّا به جهت اكراه آنان از اين كار (نبرد با حسين عليه السلام) ، تنها سيصد يا چهارصد نفر يا كمتر از اينها به مقصد مى‏رسيدند ۱ .

شش . دعوت كوفيان از امام عليه السلام‏

در سراسر جهان اسلام، جز اهل كوفه، هيچ كس از امام حسين عليه السلام براى قيام بر ضدّ حكومت يزيد، دعوت نكرد . از اين رو، يكى از پاسخ‏هاى امام عليه السلام به معترضان ، استناد به دعوت‏نامه‏هاى مردم كوفه بود . در چنين فضايى، اگر امام عليه السلام براى آغاز نهضت به نقطه ديگرى عزيمت مى‏كرد و به دست كارگزاران حكومت، كشته مى‏شد ، آيا او را به بى‏سياستى متّهم نمى‏كردند؟!

هفت . ممانعت حكومت اموى از رفتن امام عليه السلام به كوفه‏

رسيدن امام حسين عليه السلام به كوفه براى امويان بسيار خطرناك بود و لذا پيش از سلطه كامل ابن زياد بر كوفه ، يزيد و كارگزارانش با همه توان تلاش مى‏كردند كه امام عليه السلام به كوفه نرود . يزيد، حتّى دست به دامن ابن عبّاس شد تا امام عليه السلام را از رفتن به كوفه باز دارد ، همچنين عمرو بن سعيد ، فرماندار مكّه، كوشيد تا جلوى رفتن امام عليه السلام را بگيرد ، و گروهى را اعزام كرد تا مانع خروج امام عليه السلام از مكّه شوند ، امّا پس از درگيرى مختصرى، امام عليه السلام روانه عراق گرديد .
بنا بر اين ، كوفه از نظر موقعيت فرهنگى ، سياسى ، اجتماعى ، نظامى و جغرافيايى ، مناسب‏ترين نقطه براى آغاز نهضت بر ضدّ حكومت يزيد بود . از اين

1.ر . ك : أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۳۸۶ .


گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
86

مى‏كردند ، در اين شهر ، فراوان بودند ؛ بلكه با عنايت به اين كه كوفه ، حدود پنج سال مركز حكومت عدل امام على عليه السلام بود و جمع بسيارى از ياران بزرگ پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله ، همراه با ايشان به اين شهر آمده بودند و از اين طريق ، احاديث فراوانى در فضائل اهل بيت عليهم السلام در ميان مردم انتشار يافته بود ، كوفه به تدريج ، كانون هواداران اهل بيت عليهم السلام در جهان اسلام شد و به همين جهت ، پس از مرگ معاويه ، هنگامى كه جمع كوچكى از پيروان راستين اهل بيت عليهم السلام فعاليت تبليغاتى خود را براى بيعت با امام حسين عليه السلام و مبارزه با حكومت اُمَوى آغاز كردند ، در فضاى باز اجتماعى ناشى از ضعف فرماندار كوفه ، در مدّت كوتاهى فضاى عمومى شهر در اختيار هواداران امام حسين عليه السلام قرار گرفت .

امّا مردم مكّه و مدينه ، به دليل شرايط سياسى حاكم بر آنها ، مانند كوفيان به اهل بيت عليهم السلام علاقه‏مند نبودند . ابن ابى الحديد ، به نقل از ابو عمر نَهْدى ، از امام زين العابدين عليه السلام نقل كرده كه فرمود :
ما بِمَكَّةَ وَ المَدينَةِ عِشرونَ رَجُلاً يُحِبُّنا ۱ .
در مكّه و مدينه ، بيست نفر هم نيستند كه ما را دوست بدارند .
در مقابل ، گزارش‏هاى فراوانى ، از كثرت نسبى علاقه‏مندان اهل بيت عليهم السلام در كوفه حكايت دارد ، چنان كه از امام باقر عليه السلام نقل شده كه فرمود :
إنَّ وَلايَتَنا عُرِضَت عَلى‏ أهلِ الأَمصارِ فَلَم يَقبَلها قَبولَ أهلِ الكوفَةِ بِشَى‏ءٍ ۲ .
ولايت ما، بر مردم شهرها ارائه شد . هيچ كدام مانند مردم كوفه ، آن را نپذيرفتند .
روايات ديگرى نيز رسيده‏اند كه مؤيّد اين‏اند كه هواداران اهل بيت عليهم السلام در كوفه ، بيش از هر شهر ديگرى وجود داشته‏اند. هر چند هوادارىِ بيشتر آنها در حدّ دفاع عملى و ايثار جان نبوده است ؛ ليكن در ساير شهرها ، اهل بيت عليهم السلام ، همين مقدار

1.شرح نهج البلاغة ، ابن ابى الحديد : ج ۴ ص ۱۰۴ ؛ بحار الأنوار : ج ۳۴ ص ۲۹۷ .

2.ثواب الأعمال : ص ۱۱۴ ح ۲۰ ، بحار الأنوار : ج ۱۰۱ ص ۴۶ ح ۶ .

  • نام منبع :
    گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏ شهرى، تلخیص: مرتضی خوش‌نصیب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 41647
صفحه از 1088
پرینت  ارسال به