837
گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام

در كتاب مصباح الزائر سيّد ابن طاووس و بشارة المصطفى‏۱ - كه هر دو از كتب معتبره است - موجود است و ابداً ذكرى از ورود اهل بيت در آن هنگام نشده ، با آن كه به حسب مقام بايد ذكر شود ۲.

ب - عدم بازگشت خاندان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله به كربلا در اربعين اوّل‏

سيّد ابن طاووس قدّس سرّه بازگشت اهل بيتِ سيّد الشهدا عليه السلام را در اربعين اوّل ، مستبعد مى‏داند ؛ ولى منكر اصل بازگشت آنها به كربلا نيست . متن عبارت ايشان ، اين است :
در مصباح المتهجّد ديدم كه خانواده امام حسين عليه السلام ، در روز بيستم صفر ، به همراه مولايمان امام سجّاد عليه السلام وارد مدينه شدند۳ و در غير اين كتاب ، آمده كه آنان در بازگشت از شام ، روز بيستم صفر به كربلا رسيدند و اين هر دو قول ، بعيد است ؛ زيرا عبيد اللَّه بن زياد - كه لعنت خدا بر او باد - به يزيد ، نامه نوشت و حادثه كربلا را برايش گزارش كرد و از وى اجازه خواست كه خاندان امام حسين عليه السلام را بفرستد ، و تا جواب يزيد نرسيد ، اقدامى صورت نداد و اين كار ، به حدود بيست روز يا بيشتر ، وقت نياز دارد .
و نيز روايت شده كه وقتى كاروان اسيران را به شام بردند ، آنها در دمشق به مدّت يك ماه در جايى ماندند كه از گرما و سرما ، در امان نبودند و صورت قضيّه ، مقتضى است كه اهل بيت ، تا رسيدن به عراق يا مدينه ، بيش از چهل روز از زمان شهادت، تأخير داشته‏اند . پس عبورشان از كربلا در بازگشت [از شام‏]، شدنى است ؛ ولى در بيستم صفر نمى‏توانند رسيده باشند ۴
.
با تأمّل در اين سخن ، روشن مى‏شود كه ميان كلام سيّد ابن طاووس در اين جا با آنچه در كتاب الملهوف نقل كرده كه خاندان امام حسين عليه السلام در بازگشت از شام ، از كربلا

1.ر . ك : مصباح الزائر : ص ۲۸۶ و بشارة المصطفى : ص ۷۴ .

2.منتهى الآمال : ص ۵۲۴ .

3.مصباح المتهجّد : ص ۷۸۷ .

4.الإقبال : ج ۳ ص ۱۰۰ .


گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
836

مدينه در يافتى و قريب اين عبارت را ابن اثير و طبرى و قرمانى و ديگران ، ذكر كرده‏اند و در هيچ كدام ، ذكرى از سفر عراق نيست - ؛ بلكه شيخ مفيد۱ و شيخ طوسى‏۲ و كفعمى‏۳ گفته‏اند كه : در روز بيستم صفر ، حرم حضرت ابى عبد اللَّه الحسين عليه السلام رجوع كردند از شام به مدينه و در همان روز ، جابر بن عبد اللَّه ، به جهت زيارت امام حسين عليه السلام به كربلا آمد و اوّلْ كسى است كه امام حسين عليه السلام‏را زيارت كرد .
و شيخ ما ، علّامه نورى - طاب ثراه - در كتاب لؤلؤ و مرجان ، كلام را در ردّ اين نقل ، بسط تمام داده . و از نقل سيّد ابن طاووسْ آن را در كتاب خود ، عذرى بيان نموده ، ولكن ، اين مقام را گنجايش بسط نيست .
و بعضى احتمال داده‏اند كه اهل بيت در حين رفتن از كوفه به شام ، به كربلا آمده‏اند و اين احتمال ، به جهاتى بعيد است . و هم احتمال داده شده كه بعد از مراجعت از شام ، به كربلا آمده‏اند ؛ لكن در غيرِ روز اربعين بوده ؛ چه ، سيّد و شيخ ابن نَما كه نقل كرده‏اند ورود ايشان را به كربلا ، به روز اربعين ، مقيّد نساخته‏اند .۴ و اين احتمال نيز ضعيف است ، به سبب آن كه ديگران ، مانند صاحب روضة الشهدا۵ و حبيب السِيَر۶ و غيره‏۷ كه نقل كرده‏اند ، مقيّد به روز اربعين ساخته‏اند و از عبارت سيّد نيز ظاهر است كه با جابر ، در يك روز و يك وقت ، وارد شدند، چنان كه فرموده : «فَوافَوا فى وَقتٍ واحِدٍ» و مسلّم است كه ورود جابر به كربلا ، در روز اربعين بوده ، و به علاوه آنچه ذكر شد ، تفصيل ورود جابر به كربلا

1.مسارّ الشيعة : ص ۴۶ .

2.مصباح المتهجّد : ص ۷۸۷ . نيز ، ر . ك : العُدد القويّهَ : ص ۲۱۹ ح‏۱۱ .

3.ر . ك : المصباح ، كفعمى : ص ۵۱۰ .

4.ر . ك : الملهوف : ص ۲۲۵ و مثير الأحزان : ص ۱۰۷ .

5.روضة الشهدا : ص ۳۹۱ .

6.تاريخ حبيب السير : ج ۲ ص ۶۰ .

7.توضيح المقاصد: ص ۶ . نيز ، ر . ك : بحار الأنوار : ج ۱۰۱ ص ۳۳۴ .

  • نام منبع :
    گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏ شهرى، تلخیص: مرتضی خوش‌نصیب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 41296
صفحه از 1088
پرینت  ارسال به