جسد شريفش در كربلا ، دفن گرديد .
اگر كسى به خاطر شِناعت و زشتى بيش از حدّ بردن سر بُريده امام عليه السلام به شام ، از اين كه اجازه چنين كارى از سوى خداوند داده شده ، شگفتزده شود ، بايد گفت : بردن سر بُريده به شام ، شنيعتر و زشتتر از كُشتن امام عليه السلام نيست و خداوند ، اجازه كشته شدن ايشان و [حتّى] امير مؤمنان عليه السلام را نيز داده است ۱ .
دسته سوم ، گزارشهايى كه دلالت دارند كه سر مقدّس سيّد الشهدا عليه السلام در دمشق ، دفن شده است .۲
دسته چهارم ، گزارشهايى كه دلالت دارند كه سر مقدّس امام عليه السلام در مدينه و در قبرستان بقيع ، دفن شده است .۳
دسته پنجم ، گزارشهايى كه از دفن سر امام عليه السلام در مصر (قاهره) حكايت دارند .۴
تأمّل در گزارشهاى ياد شده ،۵ نشان مىدهد كه احتمال اوّل (دفن شدن سر مقدّس امام عليه السلام در كنار قبر امير مؤمنان عليه السلام) ، از منظر رواياتى كه به اهل بيت عليهم السلام نسبت داده شدهاند ، قولى پذيرفته شده است ، در حالى كه از ديدگاه مورّخان و علماى اماميّه و نيز تصوّر عمومى شيعيان ، قول به دفن سر در كربلا ، مشهورتر است و به همين دليل ، تعيين يكى از دو قول ، مشكل است .
مَدفن سرهاى ديگر شهيدان كربلا
گزارشهاى مشهور، حاكى از آن است كه علاوه بر سر مطهّر امام حسين عليه السلام، سر ساير
1.رسائل الشريف المرتضى : ج ۳ ص ۱۳۰ . نيز ، ر . ك : إعلام الورى : ج ۱ ص ۴۷۷ .
2.ر . ك : ص ۷۲۲ (دمشق) .
3.ر . ك : ص ۷۲۳ (مدينه) .
4.ر . ك : ص ۷۲۴ (مصر) .
5.براى مطالعه ارزيابىاى تاريخى از مجموع اين گزارشها (و نيز گزارشهاى متفرّد ديگر) ، ر .ك : نگاهى نو به جريان عاشورا : ص۳۵۵ (مقاله «رأس الحسين و مقامهاى آن»، به قلم مصطفى صادقى) ؛ تاريخ در آينه پژوهش : ش ۲۶ (مقاله «محلّ دفن سر مطهّر امامحسين عليه السلام و ديگر شهيدان» ، به قلم محسن رنجبر) ؛ با أهل البيت فى مصر ، خسروشاهى .