سلام بر عمرو بن قَرَظه انصارى !

۳۶۵.الملهوف : عمرو بن قَرَظه انصارى ، بيرون آمد و از حسين عليه السلام ، اجازه ميدان رفتن گرفت و امام عليه السلام ، اجازه داد. او به سان مشتاقان به پاداش ، جنگيد و در خدمت به فرمان‏رواى آسمان ، بس كوشيد تا اين كه تعداد فراوانى از گروه ابن زياد را كُشت و ميان درستكارى و جهاد ، جمع كرد . تيرى به سوى حسين عليه السلام نمى‏آمد، جز آن كه دستش را جلو آن مى‏گرفت ، و شمشيرى كشيده نمى‏شد ، جز آن كه با قلبش ، با آن ، رويارويى مى‏كرد و هيچ آسيبى به حسين عليه السلام نرسيد، تا آن گاه كه او بر اثر زخم‏هايى زمينگير شد . او به حسين عليه السلام رو كرد و گفت: اى فرزند پيامبر خدا ! آيا [ به پيمانم ]وفا كردم ؟
امام عليه السلام فرمود : «آرى ، تو در بهشت ، پيشِ روى من هستى . سلامِ مرا به پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله برسان و به او بگو كه : من ، در پى [ تو ] مى‏آيم» .
سپس جنگيد تا كشته شد. خشنودى خدا، بر او باد !^۱

۳ / ۲۹

مُسلم بن عَوسَجه‏

مسلم بن عَوسَجه اسدى ، كنيه‏اش ابو حَجْل و مردى شجاع و عابد و يكى از برجسته‏ترين ياران امام حسين عليه السلام در ماجراى كربلا بوده است .
وى در نهضت كوفه و همكارى با مسلم بن عقيل ، فعّاليت چشمگيرى داشت ؛ او پس از شكست نهضت كوفه ، خود را در كربلا به امام حسين عليه السلام رساند و عاشقانه در

عمرو ، هنگام نبرد ، عاشقانه با دشمن جنگيد و در آخرين ديدارش با امام عليه السلام ، در حالى كه به شدّتْ زخمى شده بود ، به ايشان گفت : [ به پيمانم ] وفا كردم ؟
امام عليه السلام پاسخ داد :
نَعَم ، أنتَ أمامى فِى الجَنَّةِ ، فَاقرَأ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله عَنِّى السَّلامَ وأعلِمهُ أنّى فِى الأَثَرِ ^۱ .
آرى . تو در بهشت ، پيشِ روى من هستى . به پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله ، از جانب من ، سلام برسان و به ايشان بگو كه من هم در پى [ تو ]مى‏آيم .
سپس جنگيد تا به شهادت رسيد ؛ امّا فرزند ديگر قَرَظه ، يعنى على بن قَرَظه - كه نقطه مقابل عمرو بود - ، وقتى ديد كه برادرش كشته شد ، فرياد زد : اى حسين ! اى دروغگو ، پسر دروغگو ! برادرم را گم‏راه ساختى و فريفتى تا اين كه او را به كُشتن دادى .
امام عليه السلام فرمود :
إنَّ اللَّهَ لَم يُضِلَّ أخاكَ ، ولكِنَّهُ هَدى‏ أخاكَ وأضَلَّكَ .
خداوند ، برادرت را گم‏راه نكرد ؛ بلكه برادرت را هدايت ساخت و تو را گم‏راه كرد .
على بن قَرَظه ، در نهايت بى‏شرمى گفت :
خدا مرا بكُشد ، اگر تو را نكُشم يا در راه [ كشتن ] تو نميرم !
اين جمله را گفت و به امام عليه السلام ، حمله‏ور شد كه نافِع بن هِلال ، راه را بر او بست و با نيزه ، او را نقشِ بر زمين كرد .^۲
در زيارت‏هاى «رجبيّه» و «ناحيه مقدّسه» آمده :
السَّلامُ عَلى‏ عَمرِو بنِ قَرَظَةَ الأَنصارِىِّ^۳.