پاك مى‏كرد ، فرمود :
أنتَ الحُرُّ كَما سَمَّتكَ اُمُّكَ ، حُرٌّ فِى الدُّنيا وحُرٌّ فِي الآخِرَةِ ^۱ .
تو حُر (آزاده) هستى ، همان گونه كه مادرت تو را ناميده است ؛ آزاده در دنيا وآخرت .
در «زيارت ناحيه مقدّسه» ، آمده است :
السَّلامُ عَلَى الحُرِّ بنِ يَزيدَ الرِّياحِىِّ ^۲ .
سلام بر حُرّ بن يزيد رياحى !
در «زيارت رجبيّه» هم نام وى ، آمده است .

۳۵۲.تاريخ الطبرى - به نقل از عَدىّ بن حَرمَله - : چون عمر بن سعد ، لشكر را آماده حمله كرد، حُرّ بن يزيد به او گفت: خدا ، تو را اصلاح كند ! آيا مى‏خواهى با اين مرد (حسين عليه السلام) بجنگى ؟
عمر گفت : به خدا سوگند ، آرى ؛ چنان جنگى كه آسان‏ترين بخشِ آن، افتاده شدن سرها و قطع دست‏ها باشد !
حُر گفت: آيا هيچ يك از پيشنهادهاى او، شما را راضى نمى‏كند ؟
عمر بن سعد گفت: به خدا سوگند ، اگر كار با من بود، [ صلح ] مى‏كردم ؛ امّا فرمان‏روايت [ ابن زياد ]نپذيرفته است .
راوى مى‏گويد : حُر ، آمد تا در جايى ميان مردم ايستاد . مردى از قبيله‏اش به نام قُرّة بن قيس ، همراهش بود. به او گفت: اى قُرّه ! آيا امروز ، اسبت را آب داده‏اى ؟
گفت: نه.
گفت: مى‏خواهى كه آن را آب دهى ؟
قُره مى‏گويد: به خدا سوگند ، گمان بُردم كه او مى‏خواهد كناره بگيرد و در جنگ ،

نام وى در «زيارت رجبيّه» هم آمده است .

۳ / ۱۳

حُرّ بن يزيد رياحى

حُرّ بن يزيد رياحى ، يكى از بزرگان قبيله بنى تميم بوده است . اطّلاع ديگرى از وى در دست نيست ؛ ليكن سرنوشت او در ميان ياران امام حسين عليه السلام ، استثنايى و بسيار آموزنده است .
حُر ، نخستين كسى بود كه راه را بر امام حسين عليه السلام و يارانش بست . انتخاب وى به فرماندهى سپاهى كه نخستين برخورد را با امام عليه السلام داشت ، حاكى از اعتماد كامل حكومت اُمَوى به اوست . گناهى كه حُر مرتكب شد ، گناه كوچكى نبود ؛ ولى هنگامى كه خود را ميان بهشت و دوزخ ديد ، ظاهرِ فريبنده دنيا - كه در باطن آن ، دوزخْ نهفته بود - ، او را نفريفت و او، راه بهشت را به همراه ديگر شهداى كربلا ، انتخاب كرد .
حُر ، پس از انتخاب راه بهشت ، نهيبى بر اسب خود زد و در حالى كه دست‏هايش را روى سرش گذاشته بود ، خود را به خيمه‏هاى سيّد الشهدا عليه السلام رساند و در بين راه ، اين جملات را زمزمه مى‏كرد :
اللَّهُمَّ إنّى تُبتُ إلَيكَ فَتُب عَلَىَّ ، فَقَد أرعَبتُ قُلوبَ أولِيائِكَ وأولادِ بِنتِ نَبِيِّكَ ^۱ .
خداوندا ! به سوى تو، توبه كردم . توبه‏ام را بپذير ، كه دلِ دوستانت و فرزندان دختر پيامبرت را لرزاندم .
حُر ، پس از ايراد سخنانى هشياركننده و هشداربخش براى سپاه كوفه ، به صف دشمن حمله كرد تا به شرف شهادت، نائل آمد . ياران امام عليه السلام ، او را در حالى كه هنوز رمقى در تن داشت ، از صحنه نبرد ، بيرون آوردند و در برابر امام عليه السلام نهادند . سخنان امام عليه السلام بر بالين وى نيز ، بسيار قابل تأمّل است . ايشان، در حالى كه غبار از چهره او