را آتش زدند .
ياران امام عليه السلام مى‏خواستند مانع آتش زدن خيمه‏ها شوند ؛ ولى امام عليه السلام فرمود :
دَعوهُم فَليُحرِقوها . فَإِنَّهُم لَو قَد حَرَّقوها لَم يَستَطيعوا أن يَجوزوا إلَيكُم مِنها ^۱ .
رهايشان كنيد تا خيمه‏ها را بسوزانند ، كه اگر آنها را به آتش بكشند ، نخواهند توانست از آنها عبور كنند و به شما دست يابند .
بدين سان ، دشمن ، بخشى از خيمه‏هاى ياران امام عليه السلام را - كه مانع نفوذ آنها بود - ، آتش زد؛ امّا همان طور كه امام عليه السلام پيش‏بينى كرده بود ، باز هم نتوانستند به حلقه دفاعى ياران او نفوذ كنند و بدين ترتيب ، امام عليه السلام و ياران دلاور و باوفايش ، تا آخرين نفر و آخرين نفس ، در برابر سپاه كوفه كه همچون سيل به سوى آنان سرازير شده بودند ، مقاومت كردند .
بر پايه گزارش‏هايى كه گذشت ، مى‏توان چنين نتيجه‏گيرى كرد كه :
۱ . چينش و آرايش خيمه‏هاى همراهان امام عليه السلام ، به صورت هِلالى بوده است كه خيمه‏هاى اهل حرم ، در بخش ميانى آن قرار داشته و دو سوى آن ، تا ميدان نبرد ، كشيده شده بوده است . اين دو طرف ، احتمالاً خيمه‏هاى ياران بوده كه به دليل حضور ساكنان آن در ميدان نبرد ، غالباً خالى بوده است و از آنها به عنوان سنگر يا ديوار دفاعى ، استفاده مى‏شده است كه در نهايت ، به دستور عمر بن سعد ، به آتش كشيده شدند .
۲ . خيمه‏هاى ياران امام عليه السلام ، با ميدان نبرد ، فاصله چندانى نداشته‏اند .
۳ . اهل بيتِ امام عليه السلام ، از نزديك ، شاهد جانبازى عزيزان خود ، و قساوت و بى‏رحمىِ دشمنان بوده‏اند . از اين رو ، مى‏توان حدس زد كه بر زنان و كودكانى كه ديده‏اند عزيزانشان در جلوى چشم آنها قطعه قطعه مى‏شوند ، چه گذشته است!

براى برخورد با دشمن ، باقى گذاشتند .^۱
اگر مجموع اين تدابير حكيمانه جنگىِ امام عليه السلام نبود ، نه تنها سپاه ابن سعد مى‏توانست از پشت ، ياران امام عليه السلام را مورد حمله قرار دهد ؛ بلكه در همان لحظات آغازين حمله ، به سادگى ، آنان را در حلقه محاصره خود مى‏گرفتند و با كمترين درگيرى ، امام عليه السلام و يارانش را شهيد يا اسير مى‏كردند .
ولى صبح عاشورا ، هنگامى كه دشمن خواست تا حمله را آغاز كند ، ناگاه ، خود را در برابر تلّى از آتش و دود ، مشاهده كرد كه از اطراف خيمه‏هاى امام عليه السلام و يارانش زبانه مى‏كشيد .
بر اساس اين تدبير و با اين آرايش جنگى ، سپاه امام عليه السلام - كه عدد آنها بنا بر نقل مشهور ، ۷۲ تن بود - ،^۲ توانستند در برابر سپاه دشمن - كه تعداد آنها تا ۳۵ هزار نفر ، برآورد شده - ، ساعت‏ها مقاومت كنند و شمار فراوانى از دشمنان را به هلاكت برسانند .
شدّت مقاومت ياران امام حسين عليه السلام در نبرد رويارو ، موجب شد كه عمر بن سعد ، جمعى از سپاه خود را مأمور كرد كه خيمه‏هاى آنها را ويران كنند تا بتوانند آنها را محاصره نمايند .^۳

اين تدبير هم كارساز نبود ؛ چون ياران امام عليه السلام ، در گروه‏هاى سه يا چهار نفره ، در لا به لاى خيمه‏ها كمين مى‏كردند و دشمن را - كه مشغول ويران كردن خيمه‏ها بودند - ، از پا در مى‏آوردند .
ابن سعد ، چون از اين اقدام هم نتيجه‏اى نگرفت ، براى پيشگيرى از تلفات بيشتر سپاه خود ، ضمن دستور توقّف اين عمليات ، مجدّداً چنين دستور داد كه خيمه‏ها را آتش بزنند ؛ ولى داخل آنها نشوند و آنها را خراب نكنند . لذا آتش آوردند و خيمه‏ها