65
غنچه هاي شرم

حيا و رعايت حقوق همسايگى

مردان حيا ، كوتاهى در حقّ همسايه را قبيح و مايه شرمسارى مى دانند . ۱ حرمت همسايه بر همسايه ، همانند حرمت مادر اوست . ۲
همان گونه كه انسان هاى باحيا ، براى مادر خود ، احترام قائل اند ، براى همسايه نيز احترام قائل اند . به راستى با حاكميت چنين فرهنگى در يك جامعه ، چه رابطه اى ميان همسايه ها برقرار خواهد شد ؟ در چنين فرهنگى ، هر كار قبيحى ، قبيح است و انجام دادن آن در حقّ هر كسى ، زشت و ناپسند ؛ امّا اگر نسبت به همسايه باشد ، ده بار قبيح تر از است . مثلاً سرقت از خانه همسايه ، قبيح تر از سرقت از ده خانه ديگر است و يا نگاه بد به ناموس همسايه داشتن ، قبيح تر از نگاه بد به ده ناموس ديگر داشتن است . ۳

حيا و كمك به نيازمندان جامعه

در شهر حيا ، نيازمندان ، بى پناه و بى پاسخ نمى مانند . حيا سبب مى شود كه اميد اميدواران ، نااميد نشود و دست تهى دستان خالى برنگردد . اگر

1.امام صادق عليه السلام مى فرمايد : «آيا هر يك از شما شرم نمى كند از اين كه همسايه اش حقّ او را بشناسد ، ولى او حقّ همسايه اش را نشناسد ؟» . (الكافى ، ج ۲ ، ص ۶۳۵) به همين جهت ، حيا ، عامل مهمّى در حفظ حقوق همسايگان است . اهل حيا براى همسايه حرمت قائل اند . رسول خدا فرموده است :

2.الكافى ، ج ۲ ، ص ۶۶۶ ؛ تهذيب الأحكام ، ج ۶ ، ص ۱۴۱ .

3.از مقداد بن اسود روايت شده : «رسول خدا به اصحاب خود فرمود : درباره زنا چه مى گوييد ؟ گفتند : خدا و رسولش آن را حرام كرده اند و از اين رو تا قيامت حرام است . پس رسول خدا به اصحاب خود فرمود : اگر كسى با ده زن زنا كند ، بهتر از آن است كه با زن همسايه اش زنا كند . سپس حضرت پرسيد : درباره سرقت چه مى گوييد ؟ گفتند : خدا و رسولش آن را حرام كرده اند و ازين رو حرام است . حضرت فرمود : اگر كسى از ده خانه سرقت كند ، بهتر از آن است كه از خانه همسايه اش سرقت كند» . (مسند احمد ، ج ۹ ، ص ۲۲۶ ، ح ۲۳۹۱۵ . همچنين ر . ك : المعجم الكبير ، ج ۲۰ ، ص ۲۵۷ ؛ كنزالعمّال ، ج ۹ ، ص ۵۳ ، ح ۲۴۹۰۱)


غنچه هاي شرم
64

نگاه نمى كنند ؛ بلكه با مهربانى و ملاطفت به يكديگر مى نگرند و چه بسا هنگام سخن گفتن ، سر به زير اندازند ، همان گونه كه رسول خدا چنين مى كرد . ۱ يا تصوّر كنيد بناست به كسى كه نيازمند است ، كمك شود . شهروند باحيايى همچون سيد الشهدا ، بدون اين كه چشم در چشمِ فرد نيازمند بيندازد ، از پشت در به وى كمك مى كند تا سرافكندگى درخواست را در وى نبيند . ۲ نمونه هايى از اين دست ، بسيار است . به طور كلّى ، وقار و لطافت و نرمى ، ويژگى ظاهرى رفتارهاى محترمانه و مؤدّبانه اى است كه از حيا الهام گرفته است و برعكس ، وقاحت ، خشونت و تندى ، ويژه رفتارهاى بى شرمانه است .

حيا و پرده پوشى

در شهر حيا ، كسى به دنبال فاش كردن اسرار مردم و نمايان سازى پنهان آنان نيست . پرده درى و افشاگرى در قاموس مردان حيا ، وجود ندارد . مردان حيا ، پرده پوش اند ، نه پرده دَر . روزى رسول خدا به على عليه السلام فرمود : «اگر ببينى كسى در حال انجام دادن فحشاست ، چه مى كنى ؟» . على عليه السلام گفت : پرده پوشى مى كنم . حضرت پرسيد : «اگر براى بار دوم ببينى ؟!» . گفت : با عبا و رداى خود ، او را مى پوشانم . اين سؤال ، سه بار تكرار شد و در مرتبه سوم هم جواب على عليه السلام همان بود . حضرت در واكنش به اين روش كريمانه فرمود :
هيچ جوانْ مردى جز على نيست .
آن گاه خطاب به مردم فرمود :
نسبت به برادرانتان پرده پوشى كنيد . ۳

1.امام صادق عليه السلام : همواره رسول خدا هنگام سخن گفتن مردم با ايشان ، صورت خود را از سر شرم به زير مى انداخت» . (الكافى ، ج ۵ ، ص ۵۶۵ ، ح ۴۱) .

2.المناقب ، ابن شهر آشوب ، ج ۴ ، ص ۶۵ .

3.مستدرك الوسائل ، ج ۱۲ ، ص ۴۲۶ .

  • نام منبع :
    غنچه هاي شرم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3590
صفحه از 143
پرینت  ارسال به