حيا و رعايت حقوق همسايگى

مردان حيا ، كوتاهى در حقّ همسايه را قبيح و مايه شرمسارى مى دانند . ^۱ حرمت همسايه بر همسايه ، همانند حرمت مادر اوست . ^۲
همان گونه كه انسان هاى باحيا ، براى مادر خود ، احترام قائل اند ، براى همسايه نيز احترام قائل اند . به راستى با حاكميت چنين فرهنگى در يك جامعه ، چه رابطه اى ميان همسايه ها برقرار خواهد شد ؟ در چنين فرهنگى ، هر كار قبيحى ، قبيح است و انجام دادن آن در حقّ هر كسى ، زشت و ناپسند ؛ امّا اگر نسبت به همسايه باشد ، ده بار قبيح تر از است . مثلاً سرقت از خانه همسايه ، قبيح تر از سرقت از ده خانه ديگر است و يا نگاه بد به ناموس همسايه داشتن ، قبيح تر از نگاه بد به ده ناموس ديگر داشتن است . ^۳

حيا و كمك به نيازمندان جامعه

در شهر حيا ، نيازمندان ، بى پناه و بى پاسخ نمى مانند . حيا سبب مى شود كه اميد اميدواران ، نااميد نشود و دست تهى دستان خالى برنگردد . اگر

نگاه نمى كنند ؛ بلكه با مهربانى و ملاطفت به يكديگر مى نگرند و چه بسا هنگام سخن گفتن ، سر به زير اندازند ، همان گونه كه رسول خدا چنين مى كرد . ^۱ يا تصوّر كنيد بناست به كسى كه نيازمند است ، كمك شود . شهروند باحيايى همچون سيد الشهدا ، بدون اين كه چشم در چشمِ فرد نيازمند بيندازد ، از پشت در به وى كمك مى كند تا سرافكندگى درخواست را در وى نبيند . ^۲ نمونه هايى از اين دست ، بسيار است . به طور كلّى ، وقار و لطافت و نرمى ، ويژگى ظاهرى رفتارهاى محترمانه و مؤدّبانه اى است كه از حيا الهام گرفته است و برعكس ، وقاحت ، خشونت و تندى ، ويژه رفتارهاى بى شرمانه است .

حيا و پرده پوشى

در شهر حيا ، كسى به دنبال فاش كردن اسرار مردم و نمايان سازى پنهان آنان نيست . پرده درى و افشاگرى در قاموس مردان حيا ، وجود ندارد . مردان حيا ، پرده پوش اند ، نه پرده دَر . روزى رسول خدا به على عليه السلام فرمود : «اگر ببينى كسى در حال انجام دادن فحشاست ، چه مى كنى ؟» . على عليه السلام گفت : پرده پوشى مى كنم . حضرت پرسيد : «اگر براى بار دوم ببينى ؟!» . گفت : با عبا و رداى خود ، او را مى پوشانم . اين سؤال ، سه بار تكرار شد و در مرتبه سوم هم جواب على عليه السلام همان بود . حضرت در واكنش به اين روش كريمانه فرمود :
هيچ جوانْ مردى جز على نيست .
آن گاه خطاب به مردم فرمود :
نسبت به برادرانتان پرده پوشى كنيد . ^۳