123
غنچه هاي شرم

خدا كه گناهان را ببخشد و بر گناه ، اصرار نمى ورزند با اين كه مى دانند . ۱
امام صادق عليه السلام نيز به همين آيه استناد كرده و از مردم خواسته كه بر كار حرام ، اصرار نكنند . آن گاه در تفسير آيه فرموده كه اين آيه ، مربوط به كسانى است كه وقتى متوجّه اشتباه خود مى شوند ، استغفار نموده ، آن را تكرار نمى كنند . ۲
امّا كسانى كه از انجام دادن كار ناشايست ، احساس پشيمانى نكرده ، استغفار نمى كنند ، بلكه آن كار را تكرار مى كنند ، در زمره افراد بى حيا هستند .
امام باقر عليه السلام ، اصرار به گناه را در اين مى داند كه فرد ، پس از ارتكاب گناه ، استغفار نكرده ، نفس خود را به توبه وا ندارد . ۳ در چنين وضعيتى ، «تكرار» گناه رخ مى دهد . به همين جهت ، رسول خدا ، اصرار بر گناه را بدتر از خود گناه مى داند . ۴ در اين جا مهمْ اين نيست كه گناه ، كوچك باشد يا بزرگ . خطاى كوچك ، اگر همراه با اصرار و تكرار باشد ، نشانه بى حيايى است ؛ ولى اگر خطاى بزرگ ، تكرار نشده ، با استغفار همراه گردد ، نشانه بى حيايى نخواهد بود . ۵ لذا رسول خدا فرموده است :
واى بر اصرار كنندگان ! كسانى كه بر آنچه كرده اند ، اصرار دارند ، حال آن كه به اشتباه خود ، آگاه اند . ۶

1.آل عمران ، آيه ۱۳۵ .

2.الكافى ، ج ۸ ، ص ۱۰ .

3.امام باقر عليه السلام مى فرمايد : «اصرار ، آن است كه كسى گناه را انجام دهد ، ولى استغفار نكند و به خود نگويد كه بايد توبه كند پس اين ، اصرار ورزيدن است» . (الكافى ، ج ۲ ، ص ۲۸۸ ) .

4.«چهار چيز در گناه است كه از خودِ گناه ، بدتر است : كوچك شمردن ، افتخار كردن ، بشارت خواستن و اصرار ورزيدن» . (مستدرك الوسائل ، ج ۱۱ ، ص ۳۴۹ ، ح ۱۳۲۲۲)

5.رسول خدا صلى الله عليه و آله : «هيچ گناه كبيره اى با استغفار كردن ، بزرگ نيست و هيچ گناه صغيره اى با اصرار ورزيدن ، كوچك نيست» . (الكافى ، ج ۲ ، ص ۲۸۸)

6.مسند أحمد ، ج ۲ ، ص ۵۶۵ ، (ح ۶۵۵۲) .


غنچه هاي شرم
122

پنهان سازى و يا انكار آن خواهند كرد . كسانى كه به خطاكارى خود ، افتخار مى كنند ، نه تنها شرم نكرده اند ، بلكه در نهايت وقاحت به سر مى برند . چيزى مايه افتخار است كه ارزش به شمار آيد . امّا چيزى كه قبيح است ، چگونه مى تواند مايه افتخار باشد ؟ بنا بر اين ، كسى كه آنچه را مايه ننگ است ، مايه افتخار بداند ، نشانه نهايت بى شرمى اوست . به همين جهت ، رسول خدا ، افتخار كردن به گناه را بدتر از خودِ گناه دانسته است . ۱

۱۰ . بشارت دادن به خطا

يكى ديگر از ويژگى هاى بى حيايى اين است كه كار قبيح را مايه بشارت بدانند . بشارت يا مژده دادن ، مربوط به جايى است كه چيز ارزشمندى به دست آمده باشد و يا در حال به دست آمدن باشد . حال ، اگر كسى كار خطايى انجام دهد و به ديگران بشارت دهد كه توانايى چنين كارى را پيدا كرده است ، اين ، نهايت بى شرمى اوست ؛ چرا كه نه تنها از انجام دادن آن شرم نكرده و پس از عمل ، شرمنده نشده ، و نه تنها آن را يك كار عادى ندانسته ، بلكه چنان ارزشى براى آن قائل شده كه آن را سزاوار بشارت دادن دانسته است( !) .

۱۱ . اصرار بر گناه و تكرار آن

يكى ديگر از ويژگى هاى بى حيايى ، اصرار بر فعل قبيح است . كه به معناى پشيمان نشدن از گناه و تكرار آن است . قرآن كريم ، كسانى را كه نسبت به كردار زشت ، حسّاس اند و پس از انجام دادن آن ، پشيمان مى شوند و تكرار نمى كنند ، ستوده است :
و آنها كه وقتى مرتكب عمل زشتى شوند و يا به خود ستم كنند ، به ياد خدا مى افتند و براى گناهان خود طلب آمرزش مى كنند . و كيست جز

1.ر .ك : مستدرك الوسائل ، ج ۱۱ ، ص ۳۴۹ (ح ۱۳۲۲۲) .

  • نام منبع :
    غنچه هاي شرم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3615
صفحه از 143
پرینت  ارسال به