117
غنچه هاي شرم

فصل دوم : ويژگى هاى بى حيايى

بى حيايى داراى ويژگى هاى روانشناختى اى است كه در اين مجال ، به بيان آنها مى پردازيم :

۱ . متأثّر نشدن

فرد باحيا از اين كه در حال ارتكاب فعل قبيح ديده شود ، متأثّر مى شود ؛ امّا فرد بى حيا ، هيچ گونه تأثّرى پيدا نمى كند و از اين كه در آن حال ديده شود ، ناخشنود نمى گردد . گاه ممكن است كسى در خلوت به گناهى مشغول باشد و از اين كار ، ناخرسند نبوده ، از نظر روانى هيچ احساس ناخوشايندى نداشته باشد . به همين جهت ، در احاديث ، از اين گونه افراد با تعابير : «باكى ندارد كه مردم ، او را در حال انجام دادن كار زشت ببينند» ، ۱ «باكى ندارد كه چه مى گويد و چه درباره اش مى گويند» ۲ و «از آنچه گفته است يا درباره اش گفته اند ، شرمى ندارد» ۳ ياد شده است .

1.امام على عليه السلام : مى فرمايد : «قيل للعبد الصالح لقمان : ... أى الناس أشر ؟ قال : الّذى لايبالى أن يراه الناس مسيئا» . (قصص الأنبياء ، ص ۱۹۷ ، ح ۲۴۸ ؛ بحار الأنوار ، ج ۱۳ ، ص ۴۲ .

2.رسول خدا مى فرمايد : «إن اللّه حرّم الجنة على كلّ فحاش بذى ء قليل الحياء ، لايبالى ما قال ولا ما قيل فيه» . (الكافى ، ج ۲ ، ص ۳۲۳ )

3.ر .ك : المعجم الكبير ، ج ۷ ، ص ۳۷۶ ؛ اُسد الغابة ، ج ۳ ، ص ۶ . و «از آنچه مى گويد و يا درباره اش مى گويند ، شرم نمى كند» . ر .ك : مستدرك الوسائل ، ج ۱۸ ، ص ۸۹ ؛ المعجم الكبير ، ج ۷ ، ص ۳۱۵ ؛ الإصابة ، ج ۳ ، ص ۲۹۶ .


غنچه هاي شرم
116

وجود ندارد ؛ بلكه فرد به راحتى و با كمال پررويى در برابر ديگران ، به كار قبيح ، مبادرت مى كند .
در بحث حيا ، ويژگى فرد ، «كرامت نفس» بود و در بحث كم رويى ، «ضعف نفس» و در اين بحث ، ويژگى فرد بى حيا ، « لئامت (پستى) » است . بى حيايى و پرده درى ، جز از افراد پَست برنمى آيد . فرد پَست ، هيچ حرمتى را نگه نمى دارد و حضور هيچ ناظرى را محترم نمى شمرد . كسى كه از حرمت و كرامت نفس برخوردار باشد ، حرمت ديگران را پاس مى دارد ۱ و كسى كه داراى نفسى خوار و پست باشد ، هيچ حريمى را پاس نمى دارد و هيچ حرمتى را نگه نمى دارد . به همين جهت ، امام على عليه السلام مى فرمايد :
فرومايه ، شرم ندارد . ۲

1.در فرهنگ اسلام ، ميان كرامت نفس و ضدّ ارزش ها رابطه معكوس وجود دارد . اگر كرامت نفس وجود داشته باشد ، همه قبيح ها نزد فرد ، خوار و پست مى گردد (ر . ك : ميزان الحكمة ، ج ۳ ، ص ۲۶۸۳ / الكرم) .

2.غررالحكم ودررالكلم ، ح ۱۰۵۳ ؛ عيون الحكم والمواعظ ، ص ۴۳ .

  • نام منبع :
    غنچه هاي شرم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3785
صفحه از 143
پرینت  ارسال به