111
غنچه هاي شرم

۲ . آشنا كردن فرد با منافع كارى كه از آن شرم مى كند و محروميت هايى كه كم رويى در پى دارد ، مى تواند او را نسبت به ترك كم رويى تشويق كند . اگر فرد كم رو بداند چه منافعى را از دست مى دهد و چه محروميت هايى را براى خود به ارمغان مى آورد ، به احتمال زياد ، دست از آن مى كشد . به همين جهت ، رسول خدا ، برخى از امورى را كه مورد كم رويى قرار مى گيرند ، به نان خوردنْ تشبيه مى نمايَد و بدين صورت ، اهمّيت آن را بيان مى كند . ۱ يا وقتى على عليه السلام مى خواهد بگويد كه از دانستن آنچه نمى دانيد ، شرم نكنيد ، به ارزش علم و نقش آن در شخصيت و منزلت انسان ، اشاره مى كند و مى فرمايد :
زيرا ارزش هر كس به آن چيزى است كه مى داند . ۲
۳ . كمك كردن به فرد كم رو مى تواند از شرم او بكاهد . مثلاً كسى كه تازه ، وارد جمعى ناآشنا شده ، نوعى هراس و اضطراب دارد و ممكن است دچار كم رويى گردد . حال اگر كسانى كه در جلسه حاضر هستند ، باب گفتگو را باز كنند و او را به سخن بگيرند ، كم كم ، هراس او به اُنس تبديل مى شود و كم رويى وى برطرف مى گردد . به همين جهت ، حضرت على عليه السلام مى فرمايد :
هر وارد شونده اى سرگشته است . پس شما (حاضران) ، آغاز به سلام كنيد . ۳

1.الفردوس ، ج ۵ ، ص ۷۳ ، ح ۷۴۹۴ .

2.غررالحكم ودررالكلم ، ح ۲۷۸۷ .

3.همان ، ح ۷۳۱۴ .


غنچه هاي شرم
110

به بيان ديگر ، كم رويى ريشه در ضعف دارد و عجز و ناتوانى ، منشأ خسارت هاى بسيار است . على عليه السلام سخنان حكيمانه اى در اين باره دارد . ايشان در جايى از عجز (ناتوانى) به عنوان آفت حيا ياد مى كند ۱ و از آن به عنوان عامل تضييع (تباه شدن) و فوت (از دست رفتن) خواسته ها نام مى برد ۲ و لذا از آن به عنوان «بدترين مَركب» ياد مى كند . ۳ حال اگر حيا بر مَركب ضعف و ناتوانى بنشيند ، رهاوردى جز ضايع شدن سرمايه ها و به دست نياوردن خواسته ها و در يك كلام ، پيامدى جز محروميت نخواهد داشت .

درمان كم رويى

در درمان كم رويى ، از امور زير مى توان استفاده كرد :
۱ . اگر كم رويى ريشه در ضعف دارد ، بهترين راه درمان آن ، برطرف كردن آن ناتوانى است . بدين منظور ، بايد از روش هاى تقويت كننده جرئت ، استفاده كرد . يكى از اين روش ها ، كوچك كردن مسئله است . اين امر مى تواند به فرد كمك كند تا توان خود را متناسب با موضوع بداند و لذا از انجام دادن آن ، احساس ناتوانى نكند .
روش ديگر ، مواجه شدن با موضوع است . فرد كم رو به جهت ضعفى كه دارد ، از انجام دادن آن كار در هراس است و يكى از راه هاى رفع ترس ، مواجه شدن با موضوع ترس است . امام على عليه السلام مى فرمايد :
هر گاه از چيزى ترسيدى ، خود را در آن بيفكن . ۴

1.«العجز آفة» . (دستور معالم الحكم ، ص ۱۹)

2.«العجز سبب التضييع» (غررالحكم ودررالكلم ، ح ۴۱۶) . «العجز اضاعة» (همان ، ح ۱۱۸) . «ثمرة العجز فوت المطلب» (همان ، ح ۴۵۹۷) . و در سخن ديگرى ، آن را خوارى مى شمارد . «العجز مهانة» . (الخصال ، ج ۲ ، ص ۵۰۶)

3.«العجز شر مطية» . (غررالحكم ودررالكلم ، ح ۶۵۵)

4.نهج البلاغه ، حكمت ۱۷۵ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۱ ، ص ۳۶۲ .

  • نام منبع :
    غنچه هاي شرم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3571
صفحه از 143
پرینت  ارسال به