فصل سوم : پيامدها و راه درمان
پيامدهاى كم رويى
پيامد اصلى و كلّى كم رويى ، محروميت است . همان گونه كه پيش از اين گفتيم ، موضوع كم رويى ، افعال نيك و كارهاى پسنديده اى است كه فرد به جهت ضعف و ناتوانى خود ، از انجام دادن آنها شانه خالى مى كند . موضوع حيا ، فعل قبيح و پيامد آن ، «مصونيت» بود ؛ ولى موضوع كم رويى ، فعل نيك و پيامد آن ، «محروميت» است . وقتى كسى از انجام دادن كار نيك خوددارى كند ، محروميت را براى خود به ارمغان آورده است . به همين جهت ، امام على عليه السلام كم رويى را قرين با محروميت دانسته ۱ و آن را مايه حرمان معرّفى كرده ۲ و فرموده است :
هر كه كم رو باشد ، محروم خواهد ماند . ۳
اين محروميت را در همه امورى كه تا به حال ذكر كرديم ، مى توان مشاهده كرد.
1.«قرنت الهيبة بالخيبة والحياء بالحرمان» (نهج البلاغه ، حكمت ۲۱ . «الحياء مقرون بالحرمان» (غررالحكم ودررالكلم ، ح ۳۵۰ و ۶۷۱۴) .
2.«الحياء محرمة ؛ حيا ، مايه محروميت است» . (غررالحكم ودررالكلم ، ح ۱۳۹)
3.غررالحكم ودررالكلم ، ح ۷۶۷۸ .