39
غنچه هاي شرم

فرهنگ جاهلى حجاز نيز وجود داشته است . امام على عليه السلام مى فرمايد :
پيامبر صلى الله عليه و آله گروهى را ديد كه برهنه استحمام مى كردند ، بدون اين كه لُنگى بسته باشند . به همين جهت ، ايستاد و با صدايى رسا فرمود : «چرا براى خدا تعظيمى قائل نمى شويد ؟» . ۱
پديده بى مُبالاتى در پوشش ، اختصاص به استحمام نداشته است ؛ بلكه مردم عصر جاهلى به طور كلّى به پوشيدگى تن ، اهمّيتى نمى دادند و رسول خدا ، مردم را در اين زمينه راهنمايى مى كرد . براى نمونه ، آن حضرت ، پس از ورود به مدينه ، شروع به ساختن مسجد كرد و مسلمانان نيز به ايشان كمك مى نمودند . هنگام حمل سنگ هاى سنگين ، پوششى كه برخى بر كمر بسته بودند ، مى افتاد و آنان اهمّيتى نمى دادند . در يكى از موارد ياد شده ، رسول خدا به شخصى فرمود :
لباست را بپوش و عريان راه نرو . ۲
همچنين ، شخصى به نام جَرهَد مى گويد كه روزى نشسته بودم و لباسم كنار رفته بود و ران پايم پيدا شده بود . در اين هنگام ، رسول خدا كه از آن جا عبور مى كرد ، به من فرمود :
ران خود را بپوشان ، كه جزو عورت است . ۳
اين كلام حضرت به مسئله مهم محدوده عورت اشاره دارد . عورت ، يعنى آنچه آشكار شدنش قبيح است و بايد پوشيده باشد . معناى اصلى عورت ، يعنى چشمى كه بينايى خود را از دست داده است . ۴ سپس اين واژه در مورد چيزهايى به كار رفته است كه نبايد ديده شوند و آشكار شدن و ديده

1.المصنَّف ، عبدالرّزاق ، ج ۱ ، ص ۲۸۶ (ح ۱۱۰۲) ؛ الدرّ المنثور ، ج ۶ ، ص ۲۶۸ .

2.سنن أبى داوود ، ج ۲ ، ص ۲۵۱ (ح ۴۰۱۶) .

3.مسند أحمد ، ج ۱ ، ص ۵۹۱ ، (ح ۲۴۹۳) .

4.ر . ك : معجم مقاييس اللغة ، ج ۴ ، ص ۱۸۴ ـ ۱۸۵ .


غنچه هاي شرم
38

جامه تن

حيا ، رابطه تنگاتنگى با پوشش دارد و در بسيارى از احاديث ، اين دو با هم آمده اند . مثلاً حيا و سِتر در مورد خداوند متعال با هم آمده اند ۱ و در موارد متعدّدى ، حيا نقطه مقابل عريانى دانسته شده است . ۲ در حقيقت لازمه حيا ، پوشش است . نمى توان شخص برهنه را باحيا دانست و نمى توان پذيرفت كه شخص باحيا ، برهنه باشد . حجّت هاى الهى كه نمونه كامل حيا هستند ، نمونه كامل پوشيدگى نيز بوده اند . لقمان ، يكى از كسانى است كه پوشيدگى شديدى داشته و امام صادق عليه السلام ، اين ويژگى را يكى از علل حكيم شدن وى دانسته است . ۳ حضرت موسى عليه السلام آن قدر بر پوشيدگى خود محافظت مى كرد كه مردم مى پنداشتند وى ، بيمارى جسمانى دارد . رسول خدا درباره ايشان فرموده است :
همانا موسى ، مردى باحيا و پوشيده بود كه به دليل حيايش هيچ نقطه از بدن وى ديده نشد . ۴
حضرت موسى عليه السلام هنگامى كه مى خواست وارد آب شود ، تا بدنش وارد آب نمى شد ، لباس خود را بيرون نمى آورد ۵ . امّا درباره فرهنگ عمومى بنى اسرائيل ، در حديث آمده است كه حيايى وجود نداشته و لذا آنان ، هنگام شنا ، برهنه وارد آب مى شدند و به يكديگر نگاه مى كردند( !) . ۶ اين ويژگى در

1.رسول اللّه صلى الله عليه و آله مى فرمايد : «إنّ اللّه ـ عزّوجلّ ـ حيىّ ستير يحب الحياء والستر . (سنن أبى داوود ، ج ۲ ، ص ۲۵۱ ، ح ۴۰۱۲ )

2.ر . ك : وسائل الشيعه (طبع آل البيت عليهم السلام ) ، ج ۵ ، ص ۲۲ .

3.تفسير القمى ، ج ۲ ، ص ۱۶۲؛ بحار الأنوار ، ج ۱۳ ، ص ۴۰۹ .

4.صحيح البخارى ، ج ۴ ، ص ۱۲۹ ؛ مسند أحمد ، ج ۳ ، ص ۵۹۶ ، (ح ۱۰۶۸۳) .

5.رسول خدا فرمود : «موسى بن عمران هر گاه مى خواست وارد آب شود ، لباس از تن بيرون نمى كرد تا اين كه عورت او در آب ناپيدا شود» . (مسند أحمد ، ج ۳ ، ص ۲۶۲)

6.صحيح البخارى ، ج ۱ ، ص ۷۳ .

  • نام منبع :
    غنچه هاي شرم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3581
صفحه از 143
پرینت  ارسال به