287
قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی

اصطلاح‌نامه

«پیکره» یا «پیکره‌متن» (corpus): مجموعه همه نگاشته‌های یک نویسنده، یا مجموعه همه متونی که از نویسندگان مختلف در یک موضوع در دست است. این اصطلاح، به‌ویژه در زبان‌شناسی کاربرد فراوانی دارد، و به طور خاص شاخه زبان‌شناسی پیکره‌ای به بررسی این گونه متون می‌پردازد. این اصطلاح در این کتاب معمولا برای اشاره به مجموعه نگاشته‌های یک مفسر، یا مجموعه نگاشته‌های مفسران در یک موضوع خاص به کار می‌رود.

تکستوس رسپتوس (the textus receptus)، اصطلاحی لاتینی است که معنای تحت‌اللفظی آن «متن دریافت‌شده» یا «متن مورد توافق» است. این اصطلاح در ادبیات غربی به معنیِ نسخه‌ای چاپ‌شده از عهد جدید به زبان یونانی است که از دوران نهضت اصلاح دینی به این سو مبنای ترجمه‌های مهم عهد جدید قرار گرفته است. اهمیت این نسخه بدان دلیل است که تا پیش از انتشار آن در اوایل قرن شانزدهم، تنها ترجمه لاتینی عهد جدید موسوم به وولگات (که در قرن چهارم توسط جِروم ترجمه شده بود) رواج داشت و اصل یونانی آن به فراموشی سپرده شده بود. محققان با یافتن نقایص و ایراداتی در ترجمه وولگات نسبت به اصل یونانی، اقبال بسیار زیادی به این نسخه جدید نشان دادند و ازاین‌رو بسیاری از ترجمه‌های مهم عهد جدید از آن تاریخ به بعد بر اساس همین چاپ یونانی انجام شد. این جایگاه تا سال ۱۸۸۱م. که عهد جدید یونانی وسکات و هورت منتشر شد، پابرجا بود. به رغم ریزتفاوت‌های بسیاری که تکستوس رسپتوس برنمود، این ریزتفاوت‌ها تأثیر یا تغییر عمده‌ای در آموزه‌های الهیاتی پیشین ایجاد نکردند، مگر آموزه پروتستانی «رستگاری از طریق فیض» که لوتر آن را از متن یونانی عهد جدید برآورد. با این اوصاف، هنگامی که محققان مطالعات قرآنی این اصطلاح را ناظر به قرآن به کار می‌برند، منظورشان یک متنِ مورد اجماع و پذیرفته‌شده از قرآن اصلیِ موجود در صدر اسلام، به طور مشخص مصحف عثمانی، است.


قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی
286

ـ کلبرگ، اتان. «نکاتی چند درباره موضع امامیه در خصوص قرآن»، ترجمه محمدکاظم رحمتی، کتاب ماه دین، سال چهارم، ش۹و۱۰، شماره پیاپی ۴۵-۴۶، تیر و مرداد ۱۳۸۰، ص۴۲-۶۱.

ـ کلبرگ، اتان. کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، ترجمه علی قرائی و رسول جعفریان، قم: کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، ۱۳۷۱.

ـ کلبرگ، اتان. «محدث»، ترجمه مصطفی حقانی فضل، امامت‌پژوهی، تابستان ۱۳۹۱، سال دوم، صص۲۱۵-۲۲۶.

ـ گلدزیهر، ایگناتس. گرایش‌های تفسیری در میان مسلمانان، ترجمه سید ناصر طباطبایی، ققنوس: تهران، ۱۳۸۳.

ـ مدرسی طباطبایی، حسین. «بررسی ستیزه‌های دیرین درباره تحریف قرآن»، ترجمه محمد کاظم رحمتی، هفت آسمان، سال سوم، ش۱۱، پاییز ۱۳۸۰، صص۴۱-۷۸.

ـ مک‌درموت، مارتین. اندیشه‌های کلامی شیخ مفید، ترجمه احمد آرام، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۲.

ـ نیومن، اندرو. دوره شکل‌گیری تشیع دوازده‌امامی، ترجمه مهدی ابوطالبی، محمدرضا امین و حسن شکراللهی، قم: شیعه‌شناسی، ۱۳۸۶.

ـ هالم، هاینس. تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، قم: ادیان، ۱۳۸۹.

- هالم، هاینس، غنوصیان در اسلام، ترجمه احسان موسوی خلخالی، حکمت: تهران، ۱۳۹۴.

  • نام منبع :
    قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيّد محمد علي طباطبايي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9022
صفحه از 311
پرینت  ارسال به