فرقه ابو منصور احکام فقهی و آیینی قرآن را کنار گذاشته بودند و اصطلاحات قرآنیِ ناظر به آنها را نمادی برای اسامی مردانِ خاص تفسیر می‌کردند.^۱ این اباحه‌گری و تفسیر قرآن به رأی در کنار غلو درباره مقام امامان، از ویژگی‌های معمولِ شیعیان افراطی است.^۲ در ارتباط با موضوع خودمان، جالب اینکه حتی غالیان شیعه هم متن قرآن حاضر را به آن معنی رد نمی‌کنند، بلکه متن موجود را به عنوان تصویری از وحی منزَل بر پیامبر[[ص]] می‌پذیرند؛ بی‌اعتنایی آنها نسبت به قرآن و اهداف آن بیشتر در حوزه تفسیر جریان داشت که می‌توانست در نهایت آنها را فرسنگ‌ها از متن و لفظ قرآن دور کند.

هرچند، چنان‌که پیش‌تر هم گفتیم، شیعیان میانه‌رو از چنین دیدگاه‌های انحرافی‌ای مبرّا بودند، اما مسئله شخصیت و جایگاه دینی امامان همواره برای آنها هم مسئله‌ای داغ بود. در کتاب‌های حدیث شیعه با روایت‌های بی‌شماری مواجه می‌شویم که متضمن ستایش‌های تقریبا بی‌حد و مرز از امامان و انتساب اوصاف حیرت‌آور به ایشان هستند. در کنار عصمت و کمال اخلاقیِ مفروض برای امامان، بیش از همه علم امامان کانون توجه است. در روایات گوناگونی گزارش شده است که هر امامی علمِ همه انبیا و امامان پیش از خود را در اختیار دارد،^۳ دانشِ همه کتاب‌های مقدس به هر زبانی که باشند نزد آنهاست^۴ و هیچ علمی بر ایشان پوشیده نیست.^۵ امامیه از این خطر آگاهی کامل داشتند که انتساب چنین دانش فراگیری به امامان، ایشان را بسیار شبیه خدای علیم می‌ساخت؛ لذا به موازات احادیث بالا، روایاتی هم هستند که این صفات را از مطلق بودن خارج می‌کنند [[و کمی آنها را تعدیل می‌کنند]]. آنچه برای امامیه بیش از هر چیز اهمیت داشت نشان دادن این مطلب بود که علم جامع امامان امری ذاتی یا خصوصیتی شخصی نیست که خودشان کسب کرده باشند، بلکه آنها این دانش را از خداوند و آن هم درست در لحظه وفات امام قبلی دریافت می‌کنند؛^۶

طرز تلقی شیعه از قرآن، مثل همه مذاهب اسلامی دیگر، در ارتباطی ناگسستنی با دیگر تعالیم کلامی و فقهی است؛ مثلا، چنان‌که پیش‌تر اشاره شد، طرز تلقی امامیه از قرآن از جمله با آموزه امامت مرتبط است. در ادامه می‌بایست به این موضوع بپردازیم که در حلقاتی که امامیه از میان آنها سر برآورد، در عصر حضور خود امامان یا اندکی پس از آن، چه تصوری نسبت به قرآن وجود داشته و چه فهمی از امامت با آن در ارتباط بوده است. این پژوهش به طور عمده مبتنی است بر دو مجموعه حدیثی امامیه که از کهن‌ترین آثار حدیثی به شمار می‌روند: المحاسن اثر برقی^۱ (د.ح. ۲۷۷/۸۹۰)، و الکافی اثر کلینی^۲ (د. ۳۲۸/۹۴۱).

ارتباط با آموزه امامت، از یک سو، و طرز تلقی از قرآن، از سوی دیگر، را می‌توان با تمثیلی از یک ترازو بیان نمود: هر اندازه كه شیعه بر شخصیت فوق بشری و خداگونگی و ولایت امامان پافشاری بكند، به همان اندازه قرآن نزد شیعه به حاشیه می‌رود، چون که [[در این صورت دیگر]] قرآن را به عنوان منبع وحی دینی نیاز ندارد. این نگاه در ارتباط با آن عقیده است که امامان را كاملا عِدل و همسنگِ محمد[[ص]]، یا حتی برخوردار از جایگاهی بالاتر از او می‌داند. در مقابل، کسی که قرآن را یگانه منبع وحی، و بنابراین محمد[[ص]] را بالاترین شخصیت دینی بداند، ناگزیر اهمیت و جایگاه امامان را تقلیل می‌دهد.

تکریم غلوآمیز امامان و فرهمندی و ولایت ایشان، و نیز تفویض این فرهمندی به اشخاص دیگر، بیش از همه در باورهای شیعیان افراطی دیده می‌شود که شیعیان میانه‌رو از ایشان به غُلات (غلوکنندگان) تعبیر می‌کنند. به عنوان نمونه، حسن بن موسی نوبختی در فرق الشیعه از یک فرقه شیعی به رهبری ابو منصور نام می‌برد که خود را در کنار علی بن ابی طالب، حسن، حسین و همین طور پسر و نوه او[[ع]] رسولان خدا می‌پنداشت که خداوند ایشان را برای دوستی خود برگزیده و مقرب خود قرار داده است. او مدعی بود که خداوند وحی خود را بر محمد[[ص]]، و تفسیر آن را بر وی نازل کرده است.^۳ طبق برخی منابع دیگر،