از شش قرن بعد قلم میزند، به همین نحو میگوید که درست همان گونه که گاهی خورشید از پشت ابرها بیرون آمده و تنها برای برخی افراد قابل رؤیت میشود، امام نیز به همین صورت میتواند تنها برای برخی افراد ظاهر شود.۱
در میان مردم، داستانهایی درباره ملاقات با امام غائب فراوانند. در برخی از آنها، امام مبلغی را برای تحویل به نیازمندان تدارک میبیند.۲ در سایر گزارشها، وی بیماریهای ظاهراً لاعلاج را درمان کرده،۳ بینایی را به مردی نابینا بازمیگرداند،۴ در حلّه پیرمردی را که به خاطر بدگویی صحابه تا سرحد مرگ کتک خورده بوده احیاء میکند،۵ و به گروهی از شیعیان که مورد تهدید راهزنان قرار گرفتهاند، یاری میرساند.۶ عَلّامَة الحِلّی (د. ۷۲۶/۱۳۲۵)، نویسنده و متکلم سرشناس امامی، به هنگام رونویسی از یک مشاجره قلمی ضدشیعی که قصد پاسخگویی به آن را داشت به خواب رفت، و در این حال امام غائب نزد وی حاضر شد و متن را در یک شب برای وی رونویسی کرد؛ این کار، عَلّامَه حِلّی را از یک سال کار (مدت زمانی که طبیعتاً برای رونویسی از کتابی با این حجم لازم بود) نجات داد.۷
از این نمونه و سایر نمونهها میتوان به دست آورد که امام عمدتاً به عنوان تسلّیدهنده یا
1.. بِحار الانوار، ج۵۲، ص۹۴، مذکور در الزام الناصب، ج۱، ص۴۳۰. تشبیه به خورشیدِ پشت ابر، منسوب به خود امام غائب است؛ به عنوان مثال ن.ک: اکمال الدین، ص۴۵۲، و در کل ن.ک:
Amir-Moezzi, Le guide divin, pp. ۲۸۱-۲۸۳, ۳۲۹-۳۳۰.
2.. الزام الناصب، ج۱، ص۳۸۴.
3.. الزام الناصب، ج۱، ص۳۹۵، ج۲، صص۳، ۱۰-۱۱. همچنین ن.ک: داستانی (از اوائل قرن ۷/۱۳) دربارۀ اِسماعیل بن حَسَن هَرقَلی که از کورک دردناکی در ران پای چپ خود رنج میبرد و هیچ طبیبی نمیتوانست آن را درمان کند؛ وی که برای دعا در مرقد ائمه عازم سامَرّاء شده بود، پیرمردی را ملاقات کرد که او را درمان نمود و سپس خود را امام دوازدهم معرفی کرد (الاِربِلی، کَشف الغُمَّة فی مَعرِفَة الائِمَّة، قم، ۱۳۸۱، ج۳، صص۲۸۳-۲۸۶، مذکور در بِحار الانوار، ج۵۷، صص۶۱-۶۴، الزام الناصب، ج۲، صص۳-۷،
E. Kohlberg, A Medieval Muslim Scholar at Work, Leiden, ۱۹۹۲, p. ۸, note ۴۵).
[[ب.ت: کلبرگ، کتابخانه]].
4.. بِحار الانوار، ج۵۲، صص۷۴-۷۵.
5.. بِحار الانوار، ج۵۲، صص۷۰-۷۱.
6.. الزام الناصب، ج۲، صص۵۳-۵۵.
7.. الزام الناصب، ج۲، صص۳۱-۳۲. جهت ملاحظۀ نمونههای بیشتر ن.ک: النوری الطَبَرسی، جَنّة المَأوی فی ذِکر مَن فازَ بِلِقاء الحُجَّة او مُعجِزَتِهِ فی الغَیبَة الکُبری، ضمیمهشده به بِحار الانوار، ج۵۳.