هیچ عزّتی (توانمندی) برتر از عزّت (توانمندی) حاصل از پرهیزگاری نیست.
۶. توکّل
توکّل به خدا و تکیه به یاری او و اعتماد به تدبیر و تقدیر الهی، از مهمترین مؤلفهها برای عزّت نفس انسان است. انسانی که به حقیقت توکّل دست یافته و دل به دستگیری و یاری او دوخته است، هرگز خویشتن را در برابر دیگران خوار نمیسازد و ضعف و زبونی از خود نشان نمیدهد. قرآن کریم در آیات متعدد، توکّل به خدا را برای سعادتمندی و حفظ مصالح و منافع انسان کافی دانسته است و او را از چنگ زدن به دامان مخلوقی ضعیف و ناتوان باز میدارد و به سوی خود فرا میخواند.۱
آگاهی به حرمت نفس خویش، شناخت توانمندیها و استعدادهای خداداد و توکّل به خدا و تکیه به یاری و دستگیری او موجب میشود تا انسان در امور زندگی خویش، بر توان خود و یاری خدا تکیه کند و تمام تلاش خویش را بهکار بندد و چشمش را بر دستگیری و کمک همنوعان ببندد. در حدیثی از امام صادق علیه السلام نقل شده است:
گروهی از انصار به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کردند: ای رسول خدا! برای حاجتی نزد شما آمدهایم... حاجت ما این است که در پیشگاه پروردگارت، بهشت را برای ما ضمانت کنی. پیامبر صلی الله علیه و آله سرش را به زیر افکند، سپس عصایش را چند بار به زمین زد و سرش را بلند کرد و فرمود: «ضمانت میکنم به شرطی که از هیچ کس (جز خدا) چیزی را تقاضا نکنید».