163
قرآن کتاب اخلاق

(وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاتی لا یرْجُونَ نِکاحا فَلَیسَ عَلَیهِنَّ جُناحٌ أنْ یضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ وَ أنْ یسْتَعْفِفْنَ خَیرٌ لَهُنَّ وَ اللّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ).۱
زنان یائسه‏ای که امید به ازدواج ندارند در صورتی که زینت‌نمایی نکنند گناهی بر آنها نیست که لباس خود را واگذارند، و اگر خود را بپوشانند بهتر است. خداوند شنوای داناست.

ممکن است ابتدا به نظر آید این حکم با عفاف و پاکدامنی مؤمنان سازگار نیست اما دقّت و تأمّل در مفهوم آیه این تصور ابتدایی را به طور کلی از بین می‌برد؛ زیرا در این آیه حکم وجوب حجاب از زنانی که به سن یائسگی رسیده‌اند برداشته شده است و مقصود از زنانی که امید به نکاح ندارند فقط زنانی نیستند که یائسه شده و بچه‌دار نمی‌شوند، بلکه در ادامه آیه، دو قید نیز ضمیمه شده است. قید اول عبارتِ (لا یَرجُونَ نِکاحَاً) است که اشاره دارد به این که باید علاوه بر یأس از فرزنددارشدن، رغبتی در مردان برای رابطه زناشویی با آنان وجود نداشته باشد.۲ البته بی‌رغبتی مردان از برقراری این رابطه با آنان از کهولت سنی آنان حکایت می‌کند. قید دوم نیز عبارتِ (غَیرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ) است. خداوند با این قید اشاره کرده است که کنار گذاشتن حجاب باید به قصد آشکار ساختن زینت یا اندام خود نباشد و خود را آرایش نکرده باشند.۳ لذا در تفسیر جوامع الجامع تصریح شده است

1.نور: ۶۰.

2.ر.ک: ترجمۀ مجمع البیان، ج‏۱۷، ص۱۶۹؛ تفسیر شریف لاهیجی، ج‏۳، ص۳۱۱؛ تفسیر القرآن الکریم، شبّر، ص۳۴۶؛ تفسیر الکاشف، ج‏۵، ص۴۴۰.

3.تفسیر شریف لاهیجی، ج‏۳، ص۳۱۱.


قرآن کتاب اخلاق
162

آشکارا با حیوانات، بخشی از نتایجِ از بین رفتن حد و مرز ارتباط پسر و دختر و منع حجاب است. متأسفانه اگر برخی از این ناهنجاری‌ها در جوامع اسلامی هم آشکار شده است، ناشی از دنباله‌روی از جوامع سکولار و بی اعتقادی یا پایبند نبودن به حجاب به مفهوم عام آن است.

بی‌گمان این رفتارهای شنیع و غیر انسانی در جوامع غربی به پایان راه خود نرسیده است و حرص و ولع انسان برای لذّت جنسی از یک سو، و عادی شدن مصادیق فوق‌‌الذکر فحشا از سویی دیگر، او را به ابداع راهکارهای دیگری که شنیع‌تر از آنچه تا کنون رایج شده است وادار می‌کند و تنها راهکارِ محافظت از حرمت انسانیت آن است که مجدداً به دامن حجاب بازگردند تا از این رهگذر بتوان انسان را به لذّت‌جویی و کام‌یابی پاک از همسر خویش و در حریم منزل شخصی خود قانع ساخت و او را از اسارت دیوِ سرکش و لجام‌گسیخته شهوت، رهایی بخشید. این جاست که فلسفه حجاب و پوشش زن و مرد، محدود بودن روابط زن و مرد، مستور بودن زنان از ارتباط با نامحرمان و نگاه آنان، و ارتباط حداقلی مبتنی بر حدود شرعی و اخلاقی آشکار می‌گردد. امام علی علیه السلام در باره زیبایی خداداد می‌فرماید:

زَکاةُ الجَمالِ العَفافُ.۱
زکات زیبایی، پاکدامنی است.

خدای متعال در آیه‌ای دیگر لزوم حجاب و پوشش کامل را برای آن دسته از زنانی که پا به سن گذاشته و یائسه شده‌اند، به سبب تخفیف بر آنها بر‌می‌دارد و می‌فرماید:

1.میزان الحکمة، ح۱۳۲۵۷.

  • نام منبع :
    قرآن کتاب اخلاق
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 59901
صفحه از 291
پرینت  ارسال به