اما تفاوت نعمتهای بهشتی با مواهب دنیوی در این است که نعمتهای بهشتی زوالناپذیرند، اما نعمتهای دنیوی به دلیل گذرگاه بودن دنیا، پایانپذیرند. ازاینرو برای نعمتهای کمارزش دنیوی دو نوع صبر لازم است، اما برای دستیابی به نعمات گرانسنگ و فناناپذیر، یک نوع صبر کافی است.
۲. آگاهی از فقر نفس خویش
عامل دوم افزایش آستانه تحمل و شکیبایی، آگاهی از فقر نفس خویش است؛ یعنی فرد، نفس خود را بهخوبی بشناسد و بداند که خدا مالک او و تمام نعمتهایی است که به او ارزانی داشته، و او مالک هیچ یک از نعمتهای خداداد نیست و تنها خداست که مالک همه نعمتهاست۱ و اوست که به هر که بخواهد و هر وقت که اراده کند عطا میکند و آن گاه که مصلحت بداند میگیرد.۲ پس بندگان، مالک نیستند و نعمتها را خداوند موقتاً عطا کرده است تا دوباره باز پس گیرد. بر این اساس وقتی انسان آماده پس دادن امانت الهی باشد، هنگام زوال آن یا پس گرفتنش کمتر آزرده میشود و تحملش بر او آسان خواهد شد؛ زیرا از پیش برای چنین روزی آماده شده بود.
1.نحل: ۵۳: (وَ ما بِکمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذا مَسَّکمُ الضُّرُّ فَإِلَیهِ تَجْئَرُونَ).
2.روم: ۳۷: (أ وَ لَمْ یرَوْا أنَّ اللَّهَ یبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یشاءُ وَ یقْدِرُ إِنَّ فی ذلِک لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ)؛ آیا نمیبینند که خدا روزی هر کس را که بخواهد فراوان میکند یا او را تنگ روزی میسازد؟ در این عبرتهایی است برای مردمی که ایمان میآورند؛ شورا: ۱۲: (لَهُ مَقالیدُ السَّماواتِ وَ الْأرْضِ یبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یشاءُ وَ یقْدِرُ إِنَّهُ بِکلِّ شَیءٍ عَلیمٌ)؛ کلیدهای آسمانها و زمین از آن اوست. در روزی هر که بخواهد گشایش میدهد یا تنگ میگیرد، و او به هر چیزی داناست.