با کسانی خواهد بود که خدا نعمتشان داده است، چون انبیا، صدّیقان، شهیدان و صالحان. و اینان چه نیکو رفیقانند»^۱.^۲ علی بن ابراهیم در تفسیر خود از امام باقر علیه السلام نقل می‌کند:

مصداق «نبیّین» محمد مصطفی، «صدیقین» علی مرتضی، است و مصداق «شهداء» حسنین، «صالحین» امام زین العابدین تا امام حسن عسکری و از «حَسُنَ اُولئِک رَفِیقاً» مهدی هادی صاحب الزمان ـ علیه صلوات اللَّه الملک المنّان.^۳

در حدیثی مشهور از حضرت ختمی‌ مرتبت صلی الله علیه و آله نقل است: «المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ؛^۴ هر کس با کسی که دوستش دارد همراه خواهد بود». به نظر می‌رسد مقصود از این حدیث نبوی، در حقیقت همان آیات پیش‌گفته است؛ یعنی انسان‌ها در قیامت، با کسانی‌که دوستشان دارند، در فکر و واقعیت، با آنها مأنوس و همراهند و اطاعت آنها را بر خود هموار می‌کنند، محشور می‌شوند. به دلیل محشور شدن با محبوب و کسی‌که اطاعتش را بر خود فرض کرده‌ایم، امیر سخن علی بن ابی‌طالب علیه السلام مسلمانان را به مراقبت در انتخاب اولیا هشدار می‌دهد و می‌فرماید:

إیاک أنْ تُحِبَّ أعْداءَ اللَّهِ، أو تُصْفِی وُدَّک لغَیرِ أولیاءِ اللَّهِ ، فإنّ مَن أحَبَّ قَوماً حُشِرَ مَعهُم.

خشنودی او همچنان به قوّت خود باقی است و مهم‌ترین علامت صداقت در دوستی است.

همراهی با دوستان در قیامت

مسئله پایانی در دوستی و محبت، محشور شدن در قیامت با دوست و محبوب است. به نظر می‌رسد خداوند متعال نمی‌خواهد بین دوستان جدایی افکند، لذا در آخرت نیز آنان را با هم محشور می‌کند و همنشین هم قرارشان می‌دهد. اشاره شد که از نشانه‌های دوستی، پیروی از محبوب و تلاش برای برآورده ساختن خواسته‌ها و جلب خشنودی اوست. نتیجه پیروی از محبوب، در آمدن به مسلک اوست و از این‌رو از محشور شدن با محبوب در آخرت، مفرّی نیست؛ زیرا از صفات آخرت است که هر کس با امامش خوانده شود^۱ و تفاوتی نمی‌کند که محبوبش که از او پیروی کرده و در حکم پیشوایش قرار داده است، بر حق باشد یا باطل.^۲ در حدیث است مردی خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! من شما را از خودم و از فرزندانم بیشتر دوست دارم. وقتی در خانه به یادتان می‌افتم، طاقت نمی‌آورم مگر آن که بیایم و شما را ببینم. وقتی یاد مردن خودم و شما می‌افتم می‌دانم که هر گاه شما وارد بهشت شوید در کنار پیامبران جای می‌گیرید و من اگر به بهشت روم می‌ترسم شما را نبینم!

پیامبر صلی الله علیه و آله چیزی در جواب او نگفت تا آن که جبرئیل فرو رسید و این آیه را تلاوت کرد: «و هر کس از خدا و پیامبرش اطاعت کند همراه