دست دارد مانند کسانی‌ است که عمل زشتشان در نظرشان زیبا جلوه کرده و پیرو هوای نفسانی خود شده‌اند؟».^۱

این آیات و نیز آیات مشابه،^۲ به خوبی بیان می‌کنند وقتی عملی نزد شخص، زیبا جلوه‌گر شود، از انجام آن ابا نمی‌کند و همان رفتاری را که تا پیش از آن در نظرش زشت بود و از انجام آن شرم داشت، با زیبا جلوه‌گر شدنش به راحتی انجام می‌دهد و در واقع شرم و خجالت اولیه زدوده می‌گردد.

پیامد بی‌حیایی

همان گونه که گذشت، بی‌‌حیایی به منزله از بین رفتن اعتقاد به زشتی‌ رفتارهایی است که بر اساس آموزه‌های دینی زشت هستند و نیز عدم اعتقاد به نظارت خدا و ملائکه مأمور ثبت و ضبط اعمال. و این هر دو، به منزله انکار دین است. امام صادق علیه السلام در تأثیر بی‌حیایی بر ایمان می‌فرماید:

لا إیمانَ لِمَن لا حیاءَ لَهُ.^۳
کسی که شرم ندارد ایمان ندارد.

و نیز در بیان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله «حیا، زینت ایمان است»^۴ و در بیان امام علی علیه السلام «حیا، کلید هر خوبی است».^۵ از این احادیث شریف استنباط

پیروانش را این گونه توصیف می‌کند: «دیدم که آن زن و قوم او در برابر خورشید، نه در برابر پروردگار سجده می‏کنند، و شیطان کارهایشان را در نظرشان زیبا جلوه داد و آنها را از راه حق باز داشت تا هیچ گاه هدایت نشوند».^۱

پس از آن‌که عمل زشت آنها در نظرشان زیبا ‌آمد، شرمشان نسبت به آن عمل که در آغاز زشت می‌نمود، از بین می‌رود و از آن پس ارتکاب آن در نظرشان قبحی ندارد. قرآن ملّتی را که رفتارهای زشت در نظرشان زیبا جلوه کند گمراه و هلاکتشان را قطعی و یقینی می‌داند. لذا می‌فرماید: «آیا دیده‏اید بعضی از مردم کارهای زشت خود را نیک تصور می‌کنند و از روی خودخواهی خود را خوب می‏بینند، در صورتی که خداست که هر که را بخواهد گمراه می‌سازد و هر که را بخواهد هدایت می‌فرماید. پس تو ای پیغمبر! برای گمراهی مردم جاهل، خود را به رنج و سختی مینداز؛ زیرا خداوند به هر چه آن مردم می‌کنند دانا و آگاه است».^۲

در آیه دیگر، خوب جلوه یافتن عمل را علّت هواپرستی می‌داند و می‌فرماید: «آیا آن کس که از خدای خود حجّت و برهانی مانند قرآن در