به هر حال، تنگی سینه یا ضیق صدر، از عوامل کمی صبر و شکیبایی است. علت تنگی سینه، حزن و اندوه شدید ناشی از ناملایمات است و آن نیز از احساس مسئولیت زیاد و دلبستگی شدید پدید می‌آید. لذا به نظر می‌رسد خداوند با تعابیری همچون (إِنَّما أنْتَ نَذیرٌ وَ اللَّهُ عَلی‏ کلِّ شَی‏ءٍ وَکیلٌ) یا (فَمَنْ یرِدِ اللَّهُ أنْ یهْدِیهُ یشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ) و (فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْراً إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْراً) خواسته است گستره مسئولیت آن حضرت را بیان کند، اراده خداوند را در هدایت بندگان خاطر نشان و امیدواری به رسیدن به آسانی پس از تحمل سختی‌ را یاد آور شود تا تحمل دشمنی‌ها و کجروی‌های مشرکان را بر پیامبر صلی الله علیه و آله آسان گرداند و او را از دل‌تنگی و ضیق صدر رهایی بخشد.

نتیجه آن که شکیبایی یکی از مهم‌ترین و کارآمدترین فضایل اخلاقی، کلید موفقیت انسان در امور مادی و معنوی، و نیز دنیوی و اخروی است. پس هر انسان خردمندی حتی اگر مؤمن هم نباشد، باید برای موفقیت دنیایی خویش، با برنامه‌ریزی، تعیین هدف و تلاش خردمندانه برای رسیدن به آن، در سختی‌ها شکیبا باشد تا تلخی سختی‌ها به شیرینیِ نیل به مقصود بینجامد و کام او را شیرین سازد؛ و آن که قلب خود را با نور ایمان منور ساخته نیز برای نیل به سعادت ابدی چاره‌ای جز شکیبایی در برابر دستورات شرعی و اخلاقی دین ندارد و تنها پس از هموار کردن رنج و سختی‌های اطاعت و بندگی، به گنج سعادت بی‌پایان اخروی نائل خواهد آمد چرا که:

نابرده رنج گنج میسر نمی‌شودمزد آن گرفت جان برادر که کار کرد

گاهی عناد و دشمنی کفار و مشرکان و نیز درخواست‌های نامعقولی که از پیامبر داشتند از یک سو، و آیاتی که خداوند در مذمّت آنان نازل می‌کرد از سویی دیگر، عرصه را چنان بر آن حضرت تنگ می‌کرد که تحمل بار رسالت را ناممکن می‌نمود. در سوره هود به این فضای دشوار اشاره شده است:

شیخ طوسی در تفسیر این آیه می‌نویسد:

ضیق یا تنگی، به ناتوانی شیء از تحمل چیزی که فراتر از اندازه ظرفیت آن است می‌گویند. پس اگر سینه انسان تنگ باشد و به ضیق صدر مبتلا شود، از تحمل آنچه که انسان‌های برخوردار از سعه صدر بر آن قادرند ناتوان خواهد بود.

وی در ادامه می‌نویسد:

سخنان مشرکان در انکار رسالت، بر پیامبر صلی الله علیه و آله گران آمده و بر قلب آن حضرت سنگینی می‌کرد و لذا خداوند او را خطاب قرار داد و تسلی بخشید و تحریک نمود تا چیزی از آیات الهی را از ترس انکار عناد مشرکان مخفی ندارد و دل بزرگ دارد که رفتار و گفتار آنان در نزد پروردگار آشکار و خداوند بر سرپرستی همه ‌چیز تواناست.^۱