پيش گفتار

نگاه تحليلى به مسئله گفتگوى تمدن ها

«فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَ أُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُواْ الْأَلْبَـبِ . ^۱ » پس بشارت ده به آن بندگان من كه به سخن گوش فرا مى دهند و بهترين آن را پيروى مى كنند؛ اينان اند كه خدايشان راه نموده و اينان اند همان خردمندان .
براى آگاهى از نظر قرآن و سنّت درباره گفتگوى تمدن ها ، پيش از هر چيز بايد تعريفى از موضوع ، فلسفه و هدف آن ، ارائه كرد .

تعريف تمدن

تمدن هر ملّتى عبارت از مجموع باورها ، اخلاق و رفتارهايى است كه هر چه به معيارهاى علمى و منطقى نزديك شود ، به تمدنْ نزديك تر مى گردد و به هر مقدار كه از دانش و منطق فاصله بگيرد ، به همان مقدار از تمدنْ دورتر

پاسخگويى به اين نياز تازه ، تقديم خوانندگان مى گردد و اميد است در راستاى تبيين پيشنهاد سازنده اى كه رياست محترم جمهورى اسلامى ايران جناب آقاى سيد محمّد خاتمى ارائه كردند ، سودمند باشد و در گشودن گره كار ، مؤثّر واقع گردد و در تقويت بنيان هاى انسجام و سازگارى جهانى و بويژه جهان اسلام ، مفيد باشد . بدان اميد كه جهان ، از راهنمايى هاى زندگى بخش اسلام ، در جهت حركت به سوى تمدن برتر ، الهام بگيرد .
سپاس و تقدير خود را به تمام برادران بزرگوارى تقديم مى دارم كه در «مركز تحقيقات دار الحديث» فعّاليت مى كنند و در تأليف ، تحقيق و تدوين اين اثر ارزشمند ، ما را يارى دادند؛ بويژه برادر فاضل و محقّق عزيز حجة الاسلام والمسلمين رضا برنجكار كه بيشترين سنگينى اين كار ، بر دوش وى بود . خداوند ، در هر دو سراى ، پاداش خير دهد !
محمّد محمّدى رى شهرى
۹ ربيع الأوّل ۱۴۲۱
۲۳ خرداد ۱۳۷۹
۱۲ ژوئن ۲۰۰۰