فصل سوم: آفت هاى گفتمان

۳ / ۱

پيروى از گمان

قرآن

و ايشان را به اين [كار] ، معرفتى نيست . جُز گمانِ [خود] را پيروى نمى كنند و در واقع ، گمان در [وصول به] حقيقت ، هيچ سودى نمى رساند .

و گفتند : غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى] نيست . مى ميريم و زنده مى شويم ، و مارا جز طبيعت ، هلاك نمى كند» ؛ و[لى] به اين [مطلب] ، هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق] گمان نمى سپُرند .

و آسمان و زمين را كه ميان اين دو است ، به باطل نيافريديم . اين ، گمان كسانى است كه كافر شده [و حق پوشى] كرده اند . پس واى از آن آتش بر كسانى كه كافر شده اند .

و اگر از بيشتر كسانى كه در [اين سرزمين] هستند ، پيروى كنى ، تو را از راه خدا گمراه مى كنند . آنان ، جز از گمانِ [خود] پيروى نمى كنند و جز به حدس و تخمين نمى پردازند .

الفصل الثالث: آفاتُ الحِوارِ

۳ / ۱

اِتِّباعُ الظَّنِّ

الكتاب

« وَ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لاَ يُغْنِى مِنَ الْحَقِّ شَيْـئًا . ^۱ »

« وَ قَالُواْ مَا هِىَ إِلاَّ حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَ نَحْيَا وَ مَا يُهْلِكُنَآ إِلاَّ الدَّهْرُ وَ مَا لَهُم بِذَ لِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ . ^۲ »

« وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَآءَ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا بَـطِلاً ذَ لِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنَ النَّارِ . ^۳ »« وَإِن تُطِعْ أَكْثَرَ مَن فِى الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ . ^۴ »