خداپرستى جمادات

۰.امام عليه السلام :من مى گويم : نه فقط جانوران و گياهانْ با شعور حيوانى و گياهى خود، خداوند را مى پرستند ، بلكه جمادات هم با شعور جمادى، خداپرستند ^۱ و اگر چنين نبود ، زندگى جمادى آنها مختل مى شد و ذرات جماد ، از هم مى پاشيدند .
اين روشنايى كه مبدأ آن خورشيد است نيز خدا را مى پرستد؛ چون از قواعدى كه خداوند براى آن مقرّر كرده ، اطاعت مى نمايد، و اطاعتش آن قدر دقيق و منظم است كه از دو عامل متضاد به وجود مى آيد و هيچ يك از آن دو عامل روشنايى ندارد؛ ولى بعد از اين كه با هم بياميزند ، روشنايى به وجود مى آيد . ^۲
اگر تنها به اندازه يك لحظه توجّه خداوند از اداره امور جهان به چيز ديگر معطوف شود، جهان و هر چه در آن است ، از بين خواهد رفت ، يعنى مبدّل به چيزهاى ديگر خواهد شد؛ زيرا هيچ چيز از بين رفتنى نيست .
ولى توجّه خداوند هرگز از اداره امور دنيا به چيز ديگرى معطوف نمى شود؛ زيرا جهان بر اساس قواعد ثابت و هميشگى اداره مى شود. دانايى مطلق خداوند موجب گرديده كه هر قاعده اى كه براى اداره

جانوران نيز پرستش هست و آنها هم از پرستش خداوند ، بى نياز نيستند و اگر ما زبان آنها را مى فهميديم ، مى توانستيم درك كنيم كه آنها نيز خدا را مى پرستند .

خداپرستى جانوران و گياهان

۰.امام عليه السلام :... من نمى گويم كه جانوران از لحاظ پرستش خداوند، عقيده اى مانند ما دارند؛ ولى ترديد ندارم كه آنها مطيع قواعد يك مبدأ هستند و از آن قواعد ، صميمانه اطاعت مى كنند .
اى ابوشاكر! حتى گياهان هم خدا دارند و با شعور گياهى خود، از احكام خداوند پيروى مى نمايند ، و گرنه به اين صورت كه مى بينى ، داراى زندگى منظم نبودند. در ميان يكصد و پنجاه طبقه گياهان ^۱ كه خداوند به وجود آورده و هر طبقه به انواعى تقسيم مى شود، يك گياه را نمى بينى كه زندگى نامنظم داشته باشد .
من مى دانم كه تو نمى توانى اينهايى را كه من مى گويم ، بپذيرى و شايد نمى توانى آنچه را مى گويم ، بفهمى؛ زيرا براى درك بعضى از مسائل ، لازم است حداقل مقدمات علم را طى كرد تا عقل آدمى قدرى پرورش يابد و نيرومندتر از دوره نادانى شود و آماده براى فهم بعضى از مسائل گردد .